Dynia to jedno z najbardziej kolorowo-zmiennych warzyw. Może być zielona, żółta, pomarańczowa lub wielobarwna. Może przybierać też wiele różnych kształtów: owalny, podłużny czy okrągły. Najpopularniejsze w naszym kraju gatunki to; dynia zwyczajna, dynia olbrzymia i dynia piżmowa. Historia dyni zaczyna się w świecie starożytnym, kiedy to z dyni przygotowywało się środek na zaparcia lub po prostu była smacznym daniem na słodko.
Dynia naprawdę magiczna
Popularność dyni opiera się mocno na właściwościach magicznych tego warzywa. W kulturze indiańskiej z dyni przygotowywano nie tylko naczynia, ale wierzono również, że posiada magiczne właściwości. Jednocześnie przez wieleset lat dynia była dla Indian źródłem witamin i soli mineralnych. Gdy w XV w. Krzysztof Kolumb sprowadził dynię do Europy szybko zaczęto uprawiać ją na całym kontynencie i jeść oczywiście, przede wszystkim pod postacią zupy z dyni. W odległej przeszłości wierzono we właściwości afrodyzjakowe dyni. Aktualnie dynia stała się symbolem amerykańskiego święta Halloween, które już dawno opanowało inne kontynenty, również Europę.
Właściwości lecznicze i odżywcze dyni
100 g dyni zawiera tylko 32 kcal. To dlatego zupa z dyni w ostatnich latach wróciła do łask. Jednocześnie każde 100 g dyni posiada mnóstwo walorów odżywczych. Przede wszystkim dynia zawiera karoten, który nadaje jej piękny pomarańczowy kolor, co z kolei sprawia, że ten sam karoten nadaje pięknego kolorytu cerze. I to karoten powoduje, że dynię tak często traktuje się wymiennie z marchewką.
Dynia ma tę przewagę nad marchewką, że nie kumuluje w sobie pozostałości nawozów sztucznych, choćby azotanów czy metali ciężkich. Dzięki temu tak doskonale nadaje się na pierwsze zupki oraz desery nawet dla niemowlaków. Zawarty w dyni betakaroten stymuluje odporność organizmu, a ponadto jest skutecznym przeciwutleniaczem. To dlatego, gdy jesienią dyna pojawia się na półkach sklepowych warto przygotować z niej przetwory i oczywiście zupy.
Miąższ z dyni zawiera wiele witamin:
- witaminę C
- witaminę B6,B1,B2
- witaminę A
- witaminę PP
- witaminę E
- witaminę K
Zawiera również minerały:
- wapń
- żelazo
- magnez
- fosfor
- poas
- sód
- cynk
Dynia zawiera pektyny redukujące i łagodzące dolegliwości układu pokarmowego a także niezbędne kwasy tłuszczowe. Ponieważ dynia bardzo rzadko wywołuje alergie, dlatego jest tak przyjaznym pokarmem dla małych dzieci. A ponadto dynia:
- obniża poziom cholesterolu we krwi
- wspomaga leczenie miażdżycy
- wspomaga leczenie nadciśnienia tętniczego
- pomaga w leczeniu niewydolności nerek i wątroby
- sprawdza się w przeciwdziałaniu otyłości oraz innych chorób zaburzeń przemiany materii
Równie wartościowym produktem są pestki z dyni. Bogate w witaminę E poprawiają wygląd skóry, a zawarty w nich cynk i selen wspomagają działanie witaminy E, A i C. Dodawane do potraw poprawiają ich smak i stanowią bogate źródło witamin i mikroelementów. Co prawdą pestki z dyni są bardziej kaloryczne niż miąższ, ale jednorazowo zjada się ich bardzo niewiele. Są one też popularnym sposobem na odrobaczenie dzieci i dorosłych.
Zupa z dyni
Najczęściej w naszej tradycji dynię spożywa się w postaci zupy. Do niedawna znienawidzona przez dzieci ze względu na podstawę jako było mleko. Popularnym daniem jest także dynia marynowana w słodko octowej zalewie. Wspaniałe, orzeźwiające danie.
Popularność kulinarnych programów telewizyjnych spowodowała, że tradycyjna zupa z dyni na mleku przeszła metamorfozę i powróciła jako wspaniałe, bogate i aromatyczne danie, z mlekiem lub bez niego. O smaku zupy z dyni decydują zioła lub sposób jej wykonania.
Najprostsza zupa z dyni:
- cebula
- marchewki
- seler
- dynia
- rozmaryn
Wszystkie składniki należy ułożyć na blasze do pieczenia i skropić oliwą, rozmaryn również. Warzyw nie trzeba solić. Następnie blachę trzeba wstawić do piekarnika i piec w temp. 180 stopni przez ok. 40 minut. Gdy widać, że warzywa są miękkie wrzucamy je wszystkie do malaksera i miksujemy. Przelewamy do garnka, próbujemy i zupa gotowa jest do jedzenia. Być może trzeba będzie ją doprawić, ale to mało prawdopodobne. W trakcie pieczenia uwalniają się wszystkie aromaty i smak jest tak intensywny, że nie trzeba dodawać już ani soli, ani innych przypraw.
Trochę trudniejsza zupa z dyni:
- cebula
- marchew
- seler naciowy
- dynia
- opcjonalnie czosnek
- rozmaryn
- czerwona soczewica
Drobno pokrojone cebula, marchew i seler należy podsmażyć na maśle z oliwą, dodać rozmaryn. Gdy zmiękną dodać pokrojoną dynię. Chwilę podsmażyć i dodać bulion warzywny lub po prostu gorącą wodę. Po chwili dorzucić garść lub dwie czerwonej soczewicy, która zagęści zupę. Pogotować 20 minut, poczekać aż zupa trochę wystygnie i zmiksować ją. Doprawić solą, pieprzem.
Zupa z dyni prawie orientalna:
- cebula
- marchew
- seler naciowy
- dynia
- mleko kokosowe
- garam masala
- płatki migdałowe
Bazę zupy, czyli marchew, cebulę i seler należy podsmażyć na oleju z masłem, dodać przyprawę garam masala, chwilę wszystko przesmażyć. Potem należy dodać dynię, jeszcze chwilę smażyć i zalać wodą. Dodać mleko kokosowe, pogotować i zmiksować. Na talerzu już można ozdobić zupę płatkami migdałowymi.
Dynia jest tak wdzięcznym warzywem, że każdy dodatek do niej kształtuje jej smak. Może być rozgrzewająca, typowo zimowa, może być gęsta lub lżejsza. Każdy sposób wart jest przetestowania.
