Zgaga w ciąży: co to jest, zapobieganie i leczenie

Kobiety w ciąży często rozwijają zgagę, zaburzenie, które powoduje uczucie pieczenia w klatce piersiowej. Aż 50 procent kobiet doświadcza zgagi w pewnym momencie rozwoju ciąży. Chociaż może się to zdarzyć w dowolnym momencie ciąży, zgaga występuje częściej w trzecim trymestrze ciąży. Dlatego też, warto wiedzieć, w jaki sposób zapobiegać rozwojowi zgagi, jak ją leczyć oraz zlokalizować źródło problemu.

Co to jest zgaga?

Kobiety w ciąży mogą cierpieć na zgagę, ponieważ rosnąca macica może wywierać nacisk na żołądek. Zgaga jest częstym problemem trawiennym wywołanym przez refluks żołądkowy, stan, w którym niektóre treści żołądka są zmuszane do powrotu do przełyku. Takie czynniki powodują palący ból w dolnej części klatki piersiowej. Stały refluks kwasu, który występuje częściej niż dwa razy w tygodniu, nazywa się chorobą refluksową przełyku. Zgaga jest odczuwalna, gdy kwas żołądkowy wraca do przełyku, która przenosi pokarm z jamy ustnej do żołądka.

Jednym z głównych objawów jest pieczenie w środku klatki piersiowej. Dzieje się tak, gdy zawór łączący przełyk z żołądkiem osłabnie, a kwas żołądkowy i zawartość wracają do przewodu pokarmowego. Kwas żołądkowy działa drażniąco, co powoduje uczucie pieczenia w klatce piersiowej.

Oprócz poczucia palenia w klatce piersiowej, inne objawy zgagi obejmują:

• Beknięcia,
• Czkawkę,
• Regurgitacje,
• Wzdęcia,
• Nudności,
• Wymioty.

Objawy te pojawiają się wkrótce po jedzeniu, choć nie zawsze w tych samych okolicznościach.

Dlaczego kobiety w ciąży mają zgagę?

Kobiety w ciąży są bardziej narażone na zgagę z wielu powodów. Po pierwsze, w czasie ciąży hormon progesteronu jest wydzielany w większych ilościach, aby wspierać ciążę. Progesteron powoduje, że zawór oddziela rurkę pokarmową od żołądka, aby się zrelaksować, powodując zgagę.

Ponadto rosnąca macica zaczyna wywierać nacisk na żołądek i inne narządy wewnętrzne w późniejszej ciąży. To ciśnienie może również wepchnąć żywność i kwas żołądkowy z powrotem do przewodu pokarmowego. Niestrawność i zgaga są bardziej prawdopodobne u kobiet, które cierpiały na zgagę przed zajściem w ciążę oraz u kobiet w ciąży wcześniej.

Podczas normalnego trawienia pokarm przemieszcza się w dół przełyku poprzez zastawkę mięśniową zwaną dolnym zwieraczem przełyku. Ostatnim miejscem transportu jest żołądek. Zwieracz przełyku jest lokalizacją, która odgrywa rolę podczas przechodzenia jedzenia między przełykiem a żołądkiem. Uruchamia się, aby umożliwić przepływ pokarmowi i zamknięcie. Dobrze funkcjonujący zwieracz przełyku zapobiega cofaniu się kwasów żołądkowych. Jeżeli jednak, jego mechanizm nie działa prawidłowo, dochodzi do pojawienia się zgagi. Zwieracz rozluźnia się, a kwas żołądkowy powraca do przełyku. Może to powodować ból i pieczenie w okolicy klatki piersiowej.

W czasie ciąży zmiany hormonalne mogą umożliwić mięśniom w przełyku, zwłaszcza zwieraczowi na coraz to częstsze rozluźnienie. Tym samym, z dnia na dzień, więcej ilości kwasu może powtórnie powrócić do przełyku. Zdarza się to zwłaszcza podczas leżenia w łóżku lub po zjedzeniu dużego posiłku.

Co więcej, wraz z wzrostem płodu, macica kobiety się powiększa, ponieważ musi dostosować się do kształtu i wielkości dziecka. Tym samym żołądek matki również musi dostosować się do nowej sytuacji. Nieprawidłowe próby przetrawienia pokarmu mogą wywołać niekontrolowane przez organizm cofnięcia pokarmu do przełyku. Warto wiedzieć, że ciąża zwiększa ryzyko zgagi lub refluksu kwasu żołądkowego. W pierwszym trymestrze mięśnie przełyku pracują wolniej, a żołądek kobiety również w dłuższym czasie wchłania wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Wolniejsza praca układu odbywa się zazwyczaj w pierwszym i drugim trymestrze ciąży. W kolejnych miesiącach, może dojść do lekkiego przesunięcia żołądka przez płód, tym samym efekt zgagi może być częstszy.

Należy jednak podkreślić, bycie w ciąży nie zawsze łączy się z przewlekłą zgagą. Taki stan zależy od czynników, w tym od fizjologii, diety, codziennych nawyków i ciąży.

Zapobieganie

Zapobieganie zgadze jest najlepszym sposobem radzenia sobie z nią. Niektóre pokarmy lub napoje wywołują objawy. Unikanie tych produktów może pomóc w zapobieganiu dyskomfortowi związanemu z zgagą. Do pokarmów wywołujących zgagę należą:

• Owoce cytrusowe, takie jak pomarańcze, grejpfruty i ananasy,
• Kofeina,
• Napoje gazowane lub napoje z dodatkiem barwników,
• Tłuste i półtłuste pokarmy mięsne,
• Pikantne jedzenie,
• Pomidory,
• Czekolada.

Poza unikaniem tych pokarmów pomocne może być częstsze spożywanie mniejszych posiłków. Zamiast trzech dużych posiłków dziennie, pięć lub sześć mniejszych posiłków może być lepszych. Pozostawanie w pozycji pionowej przez co najmniej 20 do 30 minut po jedzeniu może zapobiec cofnięciu się zawartości żołądka do przewodu pokarmowego.

W nocy lepiej nie jeść w ciągu 3 godzin od pójścia spać. Podnoszenie głowy łóżka lub stosowanie dodatkowych poduszek w celu podniesienia głowy może pomóc w zapobieganiu zgadze, która pojawia się w nocy. Ważne jest również, aby unikać palenia papierosów i picia alkoholu. Żadne z nich nie jest zdrowe w czasie ciąży i oba mogą przyczyniać się do zgagi. Ten, kto ma trudności z rzuceniem palenia, powinien porozmawiać z lekarzem. Picie szklanki mleka może pomóc zmniejszyć objawy. Mleko nisko-tłuszczowe lub beztłuszczowe jest lepsze, ponieważ mleko pełne w tłuszcz może pogorszyć efekt zgagi.

Leczenie zgagi

Jeśli te zmiany stylu życia nie pomogą zapobiec objawom zgagi, być może nadszedł czas, aby rozważyć przyjmowanie leków. Poniżej znajdują się ogólne informacje na temat leków zobojętniających i innych dostępnych bez recepty środków na zgagę. Jak zawsze najlepiej porozmawiać z lekarzem przed zażyciem jakichkolwiek leków, szczególnie występowania zgagi w ciąży.

• Węglan wpania uważany za bezpieczny podczas ciąży. Węglan wapnia neutralizuje kwas żołądkowy, dzięki czemu staje się mniej drażniący, jeśli powróci do przewodu pokarmowego.
• Antagoniści receptora H2: także uważany za bezpieczny w czasie ciąży. Należą do nich famotydyna, cymetydyna i ranitydyna. Są dostępne zarówno bez recepty, jak i na receptę lekarską. Leki te zmniejszają ilość kwasu wytwarzanego przez żołądek.
• Inhibitory pompy protonowej: inhibitory pompy protonowej zapobiegają wydzielaniu kwasów żołądkowych i działają dobrze w leczeniu zgagi. Typowe inhibitory obejmują pantoprazol i lanzoprazol. Są one również dostępne bez recepty i na receptę.

Większość inhibitorów pompy protonowej uważa się za bezpieczne w czasie ciąży. Jednak jeden niektóre np. zwany omeprazolem nie jest zalecany do stosowania. Przeprowadzono zbyt mało badań, aby potwierdzić, że są one bezpieczne. Warto pamiętać, że nawet podczas stosowania zwykłych środków na zgagę w czasie ciąży może być niebezpieczne, dlatego też, warto konsultować takie decyzje z lekarzem rodzinnym, ginekologiem czy farmaceutą.

Kiedy iść do lekarza

Ważne są regularne wizyty u lekarza w ramach dobrej opieki prenatalnej. Zgaga, której nie złagodzi sposób życia lub zmiany diety, powinna być zgłoszona lekarzowi podczas rutynowej wizyty prenatalnej. Jeśli zalecane jest leczenie, należy zwrócić uwagę na zmniejszenie objawów. Chociaż zgaga występuje często w czasie ciąży, szczególnie ważne jest, aby wymienić objawy, jeśli są one ciężkie lub mają wpływ na codzienne życie.