Zespół Aspergera został po raz pierwszy opisany w latach czterdziestych ubiegłego wieku, przez wiedeńskiego pediatrę, Hansa Aspergera, który zaobserwował zachowania podobne do autyzmu i trudności z umiejętnościami społecznymi i komunikacyjnymi u chłopców, którzy mieli normalną inteligencję i rozwój języka. Wówczas wielu specjalistów uważało, że zespół Aspergera był po prostu łagodniejszą postacią autyzmu.
Współcześnie, choroba ta jest wpisana do listy zaburzeń psychicznych jak osobne schorzenie, choć wielu ekspertów sądzi, że jest to łagodniejsza forma autyzmu. W 2013 roku, zespół Aspergera i inne wszechobecne zaburzenia rozwojowe z rozpoznaniem zaburzeń ze spektrum autyzmu zostały zastąpione pojęciem DSM-5.
Co to jest zespół Aspergera?
Zespół Aspergera, Aspergera jest jedną z grupy zaburzeń neurorozwojowych, które mają wpływ na zachowanie człowieka, użycie języka i komunikacji oraz wzorzec interakcji społecznych. Jak już wspomniano wcześniej, zespół Aspergera był wcześniej scharakteryzowany jako jedno, wyraźne zaburzenie autyzmu o łagodniejszej postaci. Do dnia dzisiejszego istnieją pewne kontrowersje dotyczące tego, czy zespół Aspergera powinien być traktowany jako oddzielna jednostka kliniczna, czy po prostu reprezentuje wysoko funkcjonującą formę autyzmu. Związku z kontrowersyjnym połączeniem Zespołu Aspergera i zaburzeń autystycznych w jedne zaburzenia psychiczne DSM-5, wielu ekspertów twierdzi, iż ta zmiana wiąże ze sobą pełno nieścisłości. Chodzi tutaj głównie o jednostkę diagnostyczną. Po prostu, osoby wcześniej zdiagnozowane z zespołem Aspergera nie spełnią kryteriów diagnostycznych ASD. Związku z czym Zespół Aspergera powinien być zachowany jako oddzielna jednostka diagnostyczna. Według opinii lekarzy, osoby cierpiące na tą chorobę przejawiają brak empatii, niewielkie zdolności do tworzenia przyjaźni i nowych znajomości, mają kłopoty z nawiązaniem rozmowy, potrafią skoncentrować się na jednej rzeczy i uwalniają niezgrabne ruchy ciała. Na początku osoby te były określane jako mali profesorzy.
Szczególne umiejętności chorych
Obecnie wielu ekspertów z dziedziny psychiatrii podkreśla, że osoby chore na Zespół Aspergera przejawiają szczególne dary i pozytywne aspekty, niekoniecznie związane z wadliwym sposobem myślenia. Pozytywne cechy osób z zespołem Aspergera zostały opisane jako korzystne w wielu zawodach i obejmują:
- zwiększona zdolność skupiania się na szczegółach,
- zdolność do wytrwania w konkretnych interesach, bez wpływu na opinie innych, a więc wysoce mierzalną koncentrację,
- umiejętność samodzielnej pracy,
- rozpoznawanie wzorców, które mogą zostać pominięte przez innych,
- intensywność, zaangażowanie,
- oryginalny sposób myślenia.
Wiele znanych osób, naukowców, badaczy, profesorów, ekonomistów posiada zespół Aspergera i uważa jego obecność za pozytywny aspekt życia. Przede wszystkim , przez większość osób postrzegany jest jako atut w życiu zawodowych – biorąc pod uwagę ww. cechy. Obecnie twierdzi się, że na zespół Aspergera mogły chorować najważniejsze postaci historyczne tj. Albert Einstein, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson i Marie Curie-Skłodowska. Oczywiście, ostateczna diagnoza tych osób z zespołem Aspergera nie jest możliwa, zwłaszcza że wiele cech przejawianych przez osoby z zespołem Aspergera może również wystąpić z powodu zdolności intelektualnej, a nawet zaburzenia deficytu uwagi i koncentracji.
Jak dokonać prawidłowej diagnozy?
Samodzielne rozpoznanie choroby u członka swojej rodziny, a zwłaszcza dziecka jest bardzo trudne. Zaobserwowanie pierwszych niepokojących objawów może być sygnałem do działania. Wtedy też, można zdecydować się na spotkanie dziecka z psychologiem i rozmowę z ekspertem. Pomocnymi specjalistami okazują się:
- Psychologowie, którzy diagnozują problemy związane z emocjami i zachowaniem.
- Neurolodzy, którzy badaniu poddają pracę mózgu.
- Lekarz pediatra, który specjalizuje się w zagadnieniach związanych z mową i językiem oraz innymi problemami rozwojowymi.
- Psychiatra, który posiadając wiedze i doświadczenie w zakresie zdrowia psychicznego będzie potrafił dobrać odpowiednie leczenie do pojawiających się objawów.
Diagnostyka dziecka jest przeprowadzana kompleksowo i bardzo szczegółowo. Pierwszy lekarz powinien przeprowadzić dokładny wywiad z rodzicem i zapytać o szczególne zachowania dziecka, pierwsze zauważalne objawy, postęp rozwoju, poziom koncentracji, sposoby komunikowania się, relację między innymi dziećmi oraz metody działania. Po przeprowadzonym wywiadzie, powinien odbyć się test sprawdzający wiarygodność symptomów, a więc czy dziecko faktycznie zachowuje się tak, a nie inaczej w konkretnych sytuacjach.
Metody leczenia zespołu Aspergera
Każde dziecko jest inne, więc nie ma jednego uniwersalnego podejścia. Lekarz może zastosować kilka różnych terapii, aby wybrać tą najlepszą, sprawdzającą się i spełniającą oczekiwania.
Zabiegi mogą obejmować:
- Trening umiejętności społecznych: W grupach lub sesjach jeden-na-jeden terapeuci uczą dziecko interakcji z innymi i wyrażania siebie w bardziej odpowiedni sposób. Umiejętności społeczne są często najlepiej poznane poprzez modelowanie po typowym zachowaniu.
- Terapia mowy: Pomaga to poprawić umiejętności komunikacyjne dziecka zarówno te werbalnie jak i niewerbalne.
- Cognitive Behavioral Therapy (CBT): Pomaga dziecku zmienić jego sposób myślenia, dzięki czemu może lepiej kontrolować swoje emocje i powtarzające się zachowania. Pacjent dzięki terapii będzie w stanie poradzić sobie z takimi wyzwaniami, jak nieoczekiwane wybuchy, ataki i obsesje.
- Edukacja i szkolenie rodziców: terapia, a w tym nauka powinna obejmować nie tylko chore dziecko, ale również rodziców lub prawnych opiekunów. Ważne jest uświadomienie z jaką chorobą ma się do czynienia. Ponadto, edukacja rodziców polega na zaznajomieniu się z technikami i metodami pracy z dzieckiem w warunkach domowych.
- Analiza zachowań stosowanych:Jest to technika, która zachęca z korzystania przez małego pacjenta z pozytywnych umiejętności społecznych i środków komunikacji.
- Lekarstwa:nie istnieją jakiekolwiek leki, które można by było uznać za środki bezpośrednio działające na cofnięcie się choroby. Owszem, istnieją pewne leki, które mogą pomóc w pokrewnych objawach, takich jak depresja i lęk. Mogą to być: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), leki przeciwdepresyjne oraz leki pobudzające.
Dzięki sprawnie przeprowadzonemu leczeniu, pacjent cierpiący na Zespół Aspergera potrafi poradzić sobie w codziennym życiu, czyli w szkole, a później w pracy. Nie istnieją również żadne przeciwwskazania, co do zakładania przez takie osoby rodziny.
