Winogrona – opis, uprawa, właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, przepisy Plik

Charakterystyka winorośli

Winogrono jest owocem pochodzącym z winorośli właściwej. Winorośl właściwa z kolei jest rośliną z rodziny winoroślowatych, a jej naturalne miejsce występowania obejmowało początkowo tereny basenu Morza Śródziemnego. Obecnie roślina stała się tak rozpowszechniona, że można ją spotkać na każdym kontynencie.

Pnącze może osiągać długość nawet 40 metrów, a drewniejący pień 1,5 metra obwodu.. Kwiaty zebrane są w wiechy długości 10-20 cm. Najbardziej znane i cenione są owoce. Stanowią kuliste, soczyste jagody, zwykle o średnicy 2 cm. W środku znajduje się do 4 nasion. Barwa owocu różni się w zależności od rodzaju rośliny. Owoc przybiera zwykle owalny lub gruszkowaty kształt.

Przyjmuje się, że najbardziej wartościowe są winogrona o barwie ciemnofioletowej, ponieważ posiadają najwięcej flawonoidów.

Uprawa

Roślina rośnie szybko i jest wieloletnia. Kwitnie na przełomie wiosny i lata, przy czym owoce pojawiają się końcem lata utrzymując się niekiedy nawet do zimy.

Winorośl należy do roślin mało odpornych na mróz. Roślinę należy więc szczelnie okryć na zimę. Pędy powinny być co roku przycinane. Przy większości odmian konieczne jest zastosowanie tyczek podporowych lub specjalnych altanek, po których będą mogły wspinać się pnącza. Stanowisko powinno być suche, ciepłe i nasłonecznione, nie narażone na silne wiatry. Winorośl nie toleruje kwaśnej gleby.

W związku z faktem, że po upływie pewnego czasu wytwarza bogaty system korzeniowy, zwykle nie trzeba przejmować się podlewaniem. Czynność tę wykonuje się w okresach długiej suszy lub na początku wzrostu, gdy roślina nie zdąży jeszcze wytworzyć odpowiedniego systemu korzeniowego.

Skład winogron

W 100 gramach jagód winorośli znajduje się około 69 kcal. Owoce są bogatym źródłem polifenoli, pektyn, garbników, witaminy C i witamin z grupy B, a także karotenu.

Właściwości zdrowotne winogron

Polifenole obecne zwłaszcza w czerwonych winogronach wykazują silne działanie prozdrowotne. Należą do nich kwasy kumarynowe i kwasy cynamonowe, barwniki antocyjanowe, związki flawonoidowe i taniny. W winogronach białych tych składników jest około 10 razy mniej. Polifenole wykazują działanie przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne. Usuwają wolne rodniki z organizmu tym samym spowalniając proces starzenia się organizmu. Substancje te mają również działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.

Liczne badania wykazały, że regularne spożywanie winogron bądź czerwonego wina zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, a zwłaszcza choroby niedokrwiennej serca. Resweratrol powoduje zmniejszanie agregacji płytek zapobiegając tym samym udarom i zawałom, a nawet miażdżycy. Dodatkowo winogrona:

• obniżają ciśnienie krwi
• zmniejszają odporność na insulinę
• zmniejszają ryzyko rozwoju chorób serca
• zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy
• podwyższają poziom korzystnego dla zdrowia cholesterolu HDL
• obniżają poziom szkodliwego cholesterolu LDL
• zmniejszają ilość tkanki tłuszczowej w organizmie

Zastosowanie w kuchni

Najpopularniejszym produktem wytwarzanym z winogron jest oczywiście wino. Z tych owoców można jednak wytwarzać nalewki, dżemy, soki czy galaretki. Świetnie komponują się z mięsami (np. wieprzowiną czy indykiem), a także serem – zarówno pleśniowym jak i żółtym. Idealnie nadają się jako składnik sałatek owocowych, wszelkich deserów i ciast, a nawet wytrawnych surówek obiadowych. Suszone winogrona noszą nazwę rodzynek i również posiadają szereg zastosowań kulinarnych.

Mniej rozpowszechnionym zastosowaniem jest użycie liści winorośli do zawijania gołąbków. Liście takie można znaleźć w niektórych sklepach spożywczych. Z pestek winogron produkuje się zdrowy i bogaty w składniki odżywcze olej, a na drodze fermentacji octowej wina powstaje ocet winny.

Winogrona najlepiej jeść razem z pestkami oraz skórką, ponieważ wpływają wówczas korzystnie na perystaltykę jelit.

Nalewka z ciemnych winogron

2 kg ciemnych winogron dokładnie umyć i zasypać 1,5 kg drobnego cukru, a następnie odstawić na 2 dni. Co jakiś czas mieszać, aby owoce puściły sok i połączyły się z rozpuszczającym się cukrem. Po upływie określonego czasu zalać całość 1 l wódki i wrzucić 4 goździki. Odstawić na tydzień, po czym dolać 0,5 litra spirytusu 96% i ponownie odstawić na 2 tygodnie. Po 2 tygodniach nalewkę zamieszać i przelać przez sito wyciskając sok z owoców (nie przecierać!). Przelać do butelek docelowych i odstawić na 3 miesiące

Przeciwwskazania

Mimo iż winogrona są bardzo zdrowe, ich spożycia powinni unikać cukrzycy. Dzieje się tak, ponieważ zawierają w sobie dużą ilość cukru. W przybliżeniu, jedna spora kiść winogron jest odpowiednikiem aż 5 kostek cukru. Do przeciwwskazań do spożycia świeżych owoców winogron należą:

• wrzody dwunastnicy i żołądka
• niewydolność serca
• otyłość
• operacje jamy brzusznej z powikłaniami
• próchnica
• zapalenia jamy ustnej

Spożycie może wywołać reakcje alergiczne zarówno u dorosłych jak i u dzieci.

Zastosowanie kosmetyczne winogron

W winogronach znajduje się sporo cynku i chromu, które wpływają na poprawę elastyczności skóry. Potas zwiększa jej jędrność, a żelazo i mangan nadają jej piękny i zdrowy odcień. Sok z winogron może być więc składnikiem zarówno kremów przeznaczonych dla cery dojrzałej jak i wrażliwej. Wymienione wcześniej pierwiastki w połączeniu z witaminą C łagodzą podrażnienia i stany zapalne naskórka. Można więc wykorzystywać ten owoc przy produkcji preparatów dla osób z trądzikiem. Winogrona redukują także nadmierne wydzielanie sebum, a więc pielęgnują cerę tłustą.

Garść świeżych winogron dodana do gorącej kąpieli oczyszcza skórę całego ciała. Tak przygotowana kąpiel dodatkowo odpręży, zrelaksuje i zmniejszy napięcie mięśniowe.

Olej z winogron jest częstym składnikiem suplementów diety, szamponów i odżywek do włosów oraz wszelkich maseczek do ciała i twarzy.

Ekstrakt z pestek winogron
Kliknij i sprawdź ceny!

Wykonanie domowej maseczki z winogron

W miseczce należy wymieszać kilka rozdrobnionych wraz ze skórką dojrzałych winogron, dodać kilka kropel soku z cytryny oraz 3 krople oliwy.

Tak przygotowaną papkę należy następnie nałożyć a twarz pomijając okolice oczu i pozostawić na około 15 minut. Po upływie wyznaczonego czasu maseczkę można dodatkowo rozprowadzić i wmasować w skórę, co będzie miało efekt podobny do zastosowania peelingu. Całość spłukać ciepłą wodą.

Cera stanie się pełna blasku, odżywiona, nawilżona oraz ujędrniona. Polecana zwłaszcza osobom z cerą tłustą.