Truskawki – opis, uprawa, właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania
Charakterystyka truskawek
Truskawka jest w rzeczywistości mieszanką dwóch różnych gatunków poziomek należących do rodziny różowatych. Uzyskano ją w Europie początkiem XVIII wieku, co zaszło zupełnie przypadkowo i nieoczekiwanie. Podsumowując, popularna truskawka jest mieszańcem poziomki wirginijskiej oraz chilijskiej.
Roślina jest uprawiana ze względu na owoce, które posiadają liczne zastosowania w wielu dziedzinach. Sporadycznie w Europie można spotkać dziczejące okazy.
Truskawka nie przekracza zwykle wysokości 45 cm. Łodyga jest krótka, tworzy rozłogi, którymi wegetatywnie się rozmnaża. Liście są charakterystyczne i trójlistkowe, natomiast kwiaty białe i niewielkie. Najcenniejsze są jednak owoce, które w zależności od odmiany truskawki mogą przybrać barwę od kremowej do ciemnobordowej. Posiadają liczne, niewielkie nasionka.
Według światowych danych, największymi dostawcami truskawek są Stany Zjednoczone, a następnie Hiszpania, Rosja i Turcja. Na liście największych producentów na siódmym miejscu znajduje się Polska.
Uprawa
Przed przystąpieniem do siewu należy zwrócić szczególną uwagę na stanowisko. Musi być ono bezwzględnie wolne od trwałych chwastów, ponieważ po zasadzeniu truskawek będą one niemal nie do zwalczenia. Musi być również odpowiednio nasłonecznione. Nie należy sadzić truskawek w miejscu, gdzie wcześniej rosły kalafiory, ziemniaki, tytoń, ogórki, maliny, kapusta czy brokuły.
Gleba powinna być lekka, przewiewna oraz z niezbyt głęboką wodą gruntową. Dobrze by było, gdyby jej pH mieściło się w przedziale 5,5-6,5.
Sadzenie może odbywać się wiosną, latem bądź jesienią, najczęściej czynność wykonuje się wiosną i jesienią. Rozstaw 25×50 cm zapewni roślinom odpowiedni wzrost.
Na zimę należy przykryć truskawki, najlepiej ściółką ze słomy. Ważne jest, aby wczesną wiosną natychmiast ją zdjąć, ponieważ może spowodować gnicie roślin.
Składniki odżywcze
100 gram owoców zawiera 60 mg witaminy C. Dodatkowo w truskawkach znajdziemy witaminy grupy B, witaminy A i E, wapń, żelazo, sód, cynk, fosfor, potas i magnez.
W 100 gramach znajduje się około 28 kcal, 1,8 g błonnika, 0,7 g białka, 7,2 g węglowodanów oraz 0,4 g tłuszczów.
Właściwości zdrowotne
Niemal jedna garść truskawek całkowicie zaspokaja dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę C, dodatkowo zwiększając przyswajanie żelaza. Taka dawka skutecznie zapobiega anemii.
Dzięki zawartości witamin grupy B oraz magnezu działa antydepresyjnie.
Owoce te mogą spożywać nawet diabetycy, ponieważ zawierają one niski indeks glikemiczny. Do innych właściwości zdrowotnych truskawek zaliczamy:
- ułatwianie spalania tłuszczów
- ułatwianie trawienia białek
- działanie moczopędne, odtruwające i odkażające
- wspomaganie pracy wątroby oraz pęcherzyka żółciowego
- wypłukiwanie piasku z nerek
- usuwanie kwasu moczowego, a tym samym wspomaganie ruchów stawów
- odkwaszanie organizmu
- obniżanie ciśnienia tętniczego krwi
- usuwanie złego cholesterolu LDL
- neutralizowanie rakotwórczych substancji
Olej z pestek truskawek
Kliknij i sprawdź ceny!
Zastosowanie w kosmetyce
Truskawki posiadają właściwości oczyszczające, dlatego są częstym składnikiem tego typu kosmetyków, w tym peelingów. Kwas salicylowy pozwala skutecznie usunąć z powierzchni skóry martwe komórki naskórka oraz nadmiar sebum, a także oczyszcza pory. Taki peeling można wykonać samodzielnie w domu. W tym celu wystarczy zmieszać ze sobą łyżkę cukru, 7 soczystych truskawek oraz odrobinę oliwy z oliwek. Mieszankę należy nakładać na twarz i ciało kolistymi ruchami i po 5 minutach dokładnie spłukać.
Truskawki również dodają skórze blasku gdy jest zmęczona. Można przeciąż owoc na pół, a następnie wetrzeć w skórę. Efekt widoczny jest niemal natychmiast.
Sok z truskawek dodatkowo rozjaśnia przebarwienia, dlatego stosowany jest niekiedy do usuwania piegów, plam starczych czy słonecznych przebarwień. Sok także chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV, powodując jednak tym samym hamowanie powstawania opalenizny.
Owoce te są niezwykle pomocne przy leczeniu trądziku. Zmiany zostają usunięte, a skóra jest wygładzona i nie nosi oznak tego typu zmian. Inne właściwości kosmetyczne truskawek:
- zmniejszają opuchliznę pod oczami
- odmładzają
- nawilżają włosy i dodają im blasku
- rozjaśniają usta
- zapobiegają wypadaniu włosów
- pomagają w walce z łupieżem
- poprawiają wygląd i stan pzanokci
Ciekawostką jest, iż truskawki mogą również wybielać zęby. Istotą tego działania jest obecność witaminy C, która usuwa osad i powierzchowne zabrudzenia. W tym celu wystarczy wcierać w zęby świeżą, przekrojoną na pół truskawkę, a następnie pozostawić ją na kilka minut i umyć zęby. Przy tej czynności najważniejszy jest umiar, ponieważ nadmiar truskawek może osłabiać zęby.
Zapach truskawek jest częstym elementem produkcji perfum, dezodorantów i wszelkich zapachów do ciała.
Zastosowanie w kuchni
Truskawki należy płukać pod bieżącą wodą i krótko przechowywać. Najlepiej jednak spożywać od razu, ponieważ szybko się psują.
Owoce tę są niezwykle popularne w kuchni, ponieważ można z nich przygotować praktycznie wszystko. Najpopularniejsze jest spożywanie ich świeżych, często z dodatkiem zwykłej śmietany i cukru lub bitej śmietany. Można z nich przygotować wszelkie soki, dżemy, koktajle, powidła, lody, kisiele, galaretki oraz drinki alkoholowe i bezalkoholowe. Są dodatkiem herbat, a nawet aromatyzuje się nimi kawę. Latem dobrym pomysłem jest przygotowanie sałatki owocowej, gdzie głównym składnikiem będą właśnie truskawki. Są niezastąpionym elementem licznych deserów.
Mogą być również składnikiem dań na ostro, można dodać je do sosu, którym następnie polewa się pieczone mięso. Z truskawek można przygotować zupy i chłodniki, łącząc owoce z warzywami, np. z pomidorami. Owocowa salsa dobrze komponuje się z pieczonymi rybami, np. z łososiem.
Truskawki są często smacznym elementem ozdobnym potraw. Z powodzeniem można z nich wykonać wszelkie alkohole, począwszy od likierów i win, kończąc na nalewkach. Poniżej znajduje się przepis na dobrą nalewkę truskawkową.
Nalewka z truskawek
Składniki: litr spirytusu, 2 kg truskawek, 2 limonki, 500 g cukru, szklanka wody
Sposób przygotowania: 2 kilo świeżych, dokładnie przebranych truskawek należy umyć pod bieżącą wodą, a następnie osuszyć i umieścić w dużym słoju. Wsypujemy do niego również cukier i czekamy kilka godzin, aby owoce puściły sok. Następnie całość zalewamy alkoholem, dodajemy wodę i odstawiamy na okres około 6 tygodni. Po upływie tego czasu nalewka jest gotowa do spożycia.
Przeciwwskazania
Truskawki należą do grupy owoców, które mogą silnie uczulać. Nie powinny ich jeść dzieci do 2 roku życia. Truskawki powinny być wyeliminowane z diety osób uczulonych na kwas salicylowy, cierpiących na nadwrażliwość jelit i częste zaparcia.
Drobne pestki na owocach mogą powodować silne biegunki.