Soja: wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie w kuchni

Soja to nieodłączny element codziennej diety wegan oraz wegetarian, jednak zarówno po nią, jak i po sojowe przetwory zaczyna sięgać coraz większa liczba mięsożerców. Znalazła ona dosyć szerokie zastosowanie nie tylko w kuchni, ale również w tradycyjnej medycynie naturalnej. Warto jednak wiedzieć o tym, iż z uwagi na zawartość pewnych substancji nie każda osoba może niestety raczyć się smakiem soi. Jakie jednak cenne dla zdrowia właściwości płyną ze spożycia soi, kto nie powinien jej spożywać i jakie znalazła zastosowanie w kuchni?

Wartości odżywcze soi

Soja to dosyć popularna roślina w szczególności wśród osób, które przebywają na diecie wegetariańskiej, ponieważ stanowi bardzo dobre źródło pełnowartościowego białka oraz błonnika. Dojrzałe ziarno soi odznacza się dosyć dużą kalorycznością, ponieważ w 100 g znajduje się niemal 450 kcal. Warto jednak wiedzieć o tym, iż oprócz cennych dla zdrowia witamin i minerałów soja zawiera dosyć duża ilość jednonienasyconych oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Jakie jeszcze składniki odżywcze znajdują się w soi? Wśród witamin można wymienić witaminy z grupy B, kwas foliowy, witaminy A, C, E i K, natomiast jeśli chodzi o minerały, to jest ona bogata w żelazo, wapń, magnez, mangan, sód, fosfor, miedź, selen, cynk oraz potas. Najcenniejszą jednak substancją znajdującą się w soi są jednak fitoestrogeny, czyli związki, które swoją budową oraz działaniem przypominają kobiece hormony, czyli estrogeny.

Właściwości przeciwnowotworowe soi

Licznie przeprowadzone jakiś czas temu badania udowodniły, iż spożycie różnego rodzaju produktów sojowych może przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na niektóre rodzaje nowotworów.

Potwierdzeniem tego stwierdzenia są przede wszystkim badania przeprowadzone w krajach azjatyckich, w których soja oraz jej przetwory stanowią nieodłączny element codziennej diety niemal wszystkich mieszkańców azjatyckich krajów. W populacji tej niewiele osób choruje na nowotwory, co jest poniekąd związane z dosyć dużym spożyciem produktów sojowych bogatych w cenne dla zdrowia izoflawony.

Soja na kobiece dolegliwości

Soja to prawdziwa skarbnica fitoestrogenów, czyli roślinnych hormonów przypominających kobiece estrogeny. W jaki jednak sposób mogą one działać na kobiecy organizm? Fitoestrogeny pomagają wyregulować poziom estrogenów, których wraz z wiekiem zaczyna stopniowo ubywać.

Dzięki temu pomagają one załagodzić nieprzyjemne objawy menopauzy takie jak uderzenia gorąca, wahania nastrojów, czy też zawroty głowy.

Soja a choroby serca i dla chorej wątroby

Produkty sojowe bogate w izoflawony pomagają obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi przy jednoczesnym wzroście poziomu tego dobrego, co przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie ryzyka rozwoju miażdżycy oraz chorób układu krążenia i układu sercowo-naczyniowego.

Niezwykle ważne jest również to, iż regularne spożycie soji oraz jej przetworów pomaga zredukować tłuszcz gromadzący się w wątrobie, dlatego tez osoby zmagające się z nadwagą i otyłością, powinny na dobre wprowadzić do swojego codziennego jadłospisu produkty sojowe.

Soja na zdrowe i mocne kości

Osteoporoza to choroba kości, która najczęściej pojawia się po osiągnięciu wieku menopauzalnego, jednak jej rozwojowi można w pewnym stopniu zapobiec (lub odłożyć go nieco w czasie), sięgając po soję. Dzięki obecności izoflawonów soja oraz jej przetwory pomagają podnieść gęstość kości, dzięki czemu ryzyko pojawienia się osteoporozy zostaje ograniczone do absolutnego minimum.

Fitoestrogeny sojowe a męska płodność

Z pewnością niejedna osoba słyszała o tym, iż z uwagi na obecność w soi fitoestrogenów, mężczyźni nie powinni sięgać po to warzywo zbyt często. Czy faktycznie tak jest? Niestety panowie, którzy spożywają produkty sojowe każdego dnia (co może być związane z przebywaniem na diecie wegetariańskiej) muszą liczyć się ze zmniejszeniem produkcji plemników, przez co mogą w przyszłości pojawić się problemy z płodnością.

Oczywiście spożycie soi w niewielkiej ilości nie powinno odbić się negatywnie na zdrowie, jednak należy pamiętać przede wszystkim o zachowaniu umiaru.

Skutki uboczne spożycia soi oraz jej przetworów

Spożycie soi przynosi wiele korzyści dla zdrowia, jednak należy pamiętać o tym, aby nie przesadzać z jej ilością, ponieważ zawiera ona w sobie kilka substancji niesprzyjających zdrowiu. Jednym z nich jest białko sojowe, które nie powinno być podawane w szczególności małym dzieciom, ponieważ może doprowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej.

Kolejną substancją obecną w soi są oligosacharydy, ponieważ podczas fermentacji w przewodzie pokarmowym mogą doprowadzić do pojawienia się bardzo nieprzyjemnych wzdęć. Warto jednak wiedzieć o tym, iż poddając soję działaniu wysokiej temperaturze, można usunąć z niej całkowicie wspomnianą substancję. W soi znajduje się jeszcze jeden niekorzystny dla zdrowia składnik, a mianowicie tzw. tioglikozyd, czyli chemiczna substancja, która może wpływać negatywnie na prawidłową pracę tarczycy.

Z uwagi na kilka dosyć istotnych skutków ubocznych soi nie należy spożywać w zbyt dużych ilościach pomimo tego, iż wykazuje ona wiele korzystnych dla zdrowia właściwości.

Produkty sojowe
Kliknij i sprawdź ceny!

Zastosowanie soi w kuchni

Soja znalazła bardzo szerokie zastosowanie w kuchni, ponieważ na jej bazie produkuje się wiele różnego rodzaju przetworów. Głównym produktem powstającym z soi jest oczywiście olej sojowy, jednak warto również wiedzieć o tym, iż ze wspomnianych nasion produkuje się również sos sojowy, tofu, a także tempeh, czyli typowo azjatyckie produkty spożywcze. Innym dosyć popularnym produktem produkowanym z soi jest mąka sojowa, która całkowicie pozbawiona jest glutenu i nadaje się idealnie do wypieku świeżego pieczywa, a także do zagęszczania sosów.

Z soi powstaje ponadto mleko sojowe (nie powinno ono być podawane małym dzieciom, ponieważ może doprowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, czego lepiej uniknąć), kotlety sojowe (stanowią świetną alternatywę dla tradycyjnych kotletów, ponieważ zawierają dosyć duża ilość cennego dla zdrowia pełnowartościowego białka). Soja stanowi nieodłączny element codziennej diety wegan oraz wegetarian, dlatego też na jej bazie produkuje się różnego rodzaju sery, a także wędliny.

Można ją znaleźć praktycznie w każdym produkcie spożywczym (parówki, kiełbasy, szynki, pasztety, sosy, koncentraty, a nawet słodycze), ponieważ stanowi pewnego rodzaju wypełniacz a do tego jest dosyć tania. Soję można w kuchni wykorzystać na wiele różnych sposobów, dodając ją zarówno do słonych, jak i słodkich potraw. Osoby, które dbają o to, co ląduje na ich talerzu, powinny również zainteresować się świeżymi kiełkami sojowymi, ponieważ zawierają one wiele cennych dla zdrowia witamin i minerałów.