Sepsa – co to jest, czynniki ryzyka, objawy, leczenie, zapobieganie

Sepsa jest wynikiem masywnej odpowiedzi immunologicznej na infekcję bakteryjną, która dostaje się do krwi pacjenta. Z powodu jej obecności bardzo często dochodzi do bardzo przykrych konsekwencji zdrowotnych w postaci niewydolności narządów i obrażeń wewnętrznych.

 6 faktów dotyczące sepsy

• To nagły stan chorobowy,
• Objawy sepsy mogą być trudne do wykrycia i mogą być mylone z innymi poważnymi chorobami.
• Uzyskanie natychmiastowej pomocy medycznej jest kluczowe dla zwiększenia szans przeżycia.
• Najbardziej podatni są ludzie młodzi, starsi oraz osoby z osłabionym układem odpornościowym.
• Objawy obejmują wysoką gorączkę, omdlenia i zawroty głowy oraz zmiany w świadomości.
• Antybiotyki mogą skutecznie leczyć wiele przypadków sepsy, jednak warunkiem powodzenia jest ich szybkie włączenie.

Co to jest sepsa?

Sepsa jest sama w sobie specyficznym stanem, głównie powodowaną przez bakteryjne zakażenie krwi, które nazywa się posocznicą.  Istotne jest to, że posocznica prowadzi do sepsy poprzez:

• Uwalnianie trucizn przez bakterię posocznicy,
• Reakcje układu odpornościowego w postaci stanu zapalnego na obecność tych uwalnianych trucizn.

Obecna definicja sepsy opiera się na stosunkowo niedawnych zmianach w naukowym rozumieniu tego schorzenia. Proces chorobowy również nie jest w pełni odkryty, a leczenie wciąż stanowi duże wyzwanie.

Sepsa jest definiowana jako „zagrażająca życiu dysfunkcja narządu spowodowana rozregulowaną odpowiedzią organizmu na zakażenie”. Mówiąc wprost, sepsa jest stanem zagrażającym życiu, który pojawia się, gdy reakcja organizmu na infekcję uszkadza własne tkanki i narządy.

Sepsa zagraża życiu człowieka, ze względu na konsekwencje rozprzestrzeniającej się infekcji i reakcji obronnej organizmu. Taki stan wymaga pilnego leczenia szpitalnego, ponieważ może szybko doprowadzić do uszkodzenia tkanek, niewydolności narządów a w konsekwencji do śmierci.

Stan sepsy może dotknąć zarówno osób starszych, jak i bardzo młodych. Zazwyczaj są to pacjenci, którzy chorują na przewlekłą chorobę oraz Ci, którzy w niedawnym czasie przeszli operację. Schorzenia skórne, zapalenie płuc oraz problem z drogami moczowymi mogą wyzwalać infekcję.

Czynniki ryzyka

To, czy ktoś zachoruje na sepsę jest prawdziwą loterią, ponieważ każdy może dostać infekcji. To, czy przeobrazi się ona w sepsę zależy już od innych czynników. Obejmują one:

• Osoby o osłabionym układzie odpornościowym, na przykład z powodu takich chorób jak HIV lub AIDS, nowotwór i terapia przeciwnowotworowa.
• Pacjentów cierpiących na cukrzycę, chorobę płuc oraz nerek.
• Osoby w wieku powyżej 65 roku życia oraz dzieci poniżej 1 roku życia.
• Pacjentów, którzy niedawno przeszli operację lub przeszczep.
• Osoby, które doświadczyły ciężkich oparzeń lub innych urazów fizycznych.

Statystycznie infekcjami, które najczęściej prowadzą do sepsy to zapalenie płuc, infekcję dróg moczowych oraz infekcję żołądkowo – jelitowe.

Objawy

Wczesne objawy sepsy obejmują:

• gorączkę, dreszcze lub uczucie zimna,
• szybkie tętno,
• szybki oddech i duszności,
• spoconą lub lepką skórę,
• zmiany stanu psychicznego, takie jak senność, dezorientacja lub utrata zainteresowania.

Zbagatelizowanie takich objawów może doprowadzić do wstrząsu septycznego, którego symptomy obejmują:

• uczucie zawrotów głowy lub omdlenia,
• poczucie zagubienia lub utrata czujności,
• niezwykłe zmiany mentalne, w tym poczucie zagłady lub lęk przed śmiercią,
• bełkotliwą wymowę,
• biegunkę, nudności lub wymioty,
• silny ból mięśni i skrajny, ogólny dyskomfort,
• trudności w oddychaniu,
• oddawanie bardzo małej ilości moczu,
• zimną, lepką i bladą skórę,
• zimne i blade lub niezwykle ciepłe kończyny,
• utratę przytomności.

Leczenie

Leczenie ratunkowe obejmuje podawanie antybiotyków i płynów oraz ochronę narządów poprzez wspieranie funkcji życiowych, takich jak oddychanie. Podawanie środków podtrzymujących życie pomogą zapobiec dalszym uszkodzeniom narządów wewnętrznych.

Do kompetencji lekarza przyjmującego pacjenta należy:

• podawanie pacjentowi antybiotyków, które najprawdopodobniej zadziałają na zakażenie bakteryjne,
• wykonanie badania na rodzaj infekcji,
• zaktualizowanie antybiotyku po postawionej diagnozie.

Jeśli lekarze podejrzewają, że określone źródło powoduje infekcję, spróbują je usunąć. Może to obejmować usunięcie zainfekowanej tkanki, odprowadzenie ropnia lub zabranie potencjalnie zainfekowanych materiałów obcych, takich jak cewniki.

Środki podtrzymywania życia obejmują:

• tlen, w razie potrzeby funkcje oddychania wspomagane są maszynowo,
• dożylne płyny, które trafiają bezpośrednio do krwioobiegu.

 Środki te będą miały na celu ochronę ciała pacjenta przed dalszymi uszkodzeniami, utrzymując działanie narządów i zapobiegając spadkowi ciśnienia krwi.

Diagnoza

Związku z tym, że sepsa często zagraża życiu, lekarze rozpoczynają leczenie przed dokładnym rozpoznaniem przyczyny. Przepisy międzynarodowe zalecają, by leczenie antybiotykami zostało rozpoczęte zanim wynika badań krwi będą gotowe.Testy obrazowe i badania krwi mogą być wykorzystane do znalezienia źródła, rodzaju i przyczyny infekcji, a także stopnia sepsy oraz poziomu uszkodzenia narządów. Bakterie powszechnie występujące w przypadkach sepsy to Staphylococcus aureus (Staphylococcus aureus), Escherichia coli (E. Coli) i różne gatunki Streptococcus, Enterococcus i Klebsiella , ale istnieje wiele innych, które mogą również powodować sepsę.

Zapobieganie

Często można zapobiec rozwojowi sepsy. Działania profilaktyczne obejmują głównie czynności mające na celu zapobieżenie rozwojowi infekcji. Obejmują one:

• szczepienie przeciwko infekcjom, takim jak grypa i zapalenie płuc,
• prowadzenia higienicznego trybu życia, którego podstawą jest regularne mycie rąk i kąpanie oraz utrzymywanie w czystości wszelkich skaleczeń i zadrapań,
• bycie świadomym ryzyka i objawów przedmiotowych i podmiotowych sepsy.

 Każdy, kto ma jakąkolwiek infekcję, musi być bardzo czujny na powyższe objawy i natychmiast wezwać pomoc, jeśli się drastycznie pogorszą.

Długotrwałe powikłania

Sepsa jest poważnym powikłaniem infekcji. Dalsze konsekwencje zdrowotne zależą od stopnia uszkodzenia narządu. Ponadto, są one związane z ogólnym stanem zdrowia i tempem leczenia. Wiele osób, które powracają do zdrowia po ciężkiej sepsie, zmaga się z wieloma trudnościami zdrowotnymi, ponieważ sepsa może doprowadzić do nieprawidłowej pracy narządów wewnętrznych. Pacjenci, po wyleczonej sepsie mogą odczuwać:

• ogólne osłabienie i zmęczenie,
• trudności z oddychaniem,
• ogólny ból ciała,
• trudności z poruszaniem się,
• problemy ze snem,
• brak apetytu,
• spadek masy ciała,
• łamliwość paznokci, włosów,
• swędzenie skóry.

Osoba po przebytej sepsie może również czuć się zagubiona, niespokojna i przygnębiona. Co więcej, pacjent może odczuwać rozdrażnienie i frustrację.