Savoir vivre, czyli sztuka życia. Jak poprawnie zachować się w towarzystwie i innych życiowych sytuacjach?

On maj 2, 2018

5/5 - (5 votes)

Wyrażenie savoir vivre pochodzi z języka francuskiego i jest słowem znanym praktycznie na całym świecie. Jest złożeniem dwóch czasowników w formie bezokolicznika: savoir znaczy wiedzieć, vivre oznaczy żyć. Savoir vivre w dosłownym tłumaczeniu oznacza więc „wiedzieć jak żyć” – tłumacząc to mniej dosłownie, większość specjalistów opowiada się za tym, żeby zwrot ten tłumaczyć jako „sztuka życia” bądź „znajomość życia”. W większości krajów odchodzi się jednak od tego, aby zwrot ten tłumaczyć i używa się go w oryginalnej pisowni oraz wymowie.

Mianem savoir vivre określa się dobre maniery, znajomość obowiązujących zwyczajów oraz reguł grzecznościowych. Savoir vivre to trudna sztuka i umiejętność odpowiedniego zachowania się w różnych sytuacjach. Zasady savoir vivre ściśle określają sposób zachowania się w określonych momentach (np. przy stole czy podczas spotkania biznesowego). Znajomość takich zasad jest bardzo ceniona w towarzystwie i świadczy o bardzo dużej kulturze i ogładzie danej osoby.

Cross-cultural savoir-vivre

Choć savoir vivre jest znany na całym świecie, nie wszędzie obowiązują identyczne zasady oraz maniery. Savoir vivre jest w dużej mierze uwarunkowany kulturowo, a więc jego forma prezentacji różni się w zależności od regionu świata czy w zakresie poszczególnych krajów. Znajomość międzykulturowych zasad dobrego zachowania jest określana jako cross-cultural savoir-vivre.

Bardzo często takie kulturowe różnice pomiędzy postrzeganiem dobrych manier i odpowiedniego zachowania jest przyczyną wielu niezbyt przyjemnych sytuacji – w niektórych regionach bowiem gesty i słowa mogą być interpretowane w inny sposób, dlatego też bardzo ważne jest, aby np. przed podróżą do innego pod względem kultury miejsca poznać obowiązujące zasady i zwyczaje. Pozwoli to uniknąć nieprzyjemności oraz zakłopotania.

Historia savoir vivre

Choć samo pojęcie savoir vivre wywodzi się z Francji, jego korzenie sięgają znacznie głębiej. Pojęcie było już znane i stosowane nieco wcześniej – już w starożytnej Grecji mieszkańcy przykładali bardzo dużą wagę do praktykowania uprzejmości oraz prezentowaniu idealnych, dopracowanych manier. Odpowiednia kultura oraz wychowanie w kontaktach międzyludzkich oraz odpowiednie zachowanie się w sytuacjach społecznych było wtedy bardzo ważne – nurt ten utrzymywał się przez bardzo długi okres czasu.

W okresie średniowiecza nie przykładano do dobrych manier tak dużej wagi. Odmieniło się w renesansie – od tamtej pory savoir vivre cieszy się praktycznie podobną popularnością. Obecnie jednak większość osób podchodzi do savoir vivre w nieco bardziej elastyczny sposób – sztywne reguły nie są aż tak restrykcyjne, o wiele ważniejsza jest naturalność zachowania oraz dopasowanie swoich reakcje do wymagań towarzystwa i danego kontekstu.

Savoir vivre nie odszedł jednak zupełnie w zapomniane – wciąż żywe są niektóre jego przekazy i wartości. Pojęcie to ciągle zmienia się, dostosowując się do dynamicznie rozwijających się czasów i zmian zachodzących w społeczeństwie – pojawił się między innymi savoir vivre dotyczący pisania e-maili i komunikacji w sieci, co jest odpowiedzią na wymagania obecnych czasów.

Savoir vivre – gdzie się można go nauczyć?

Obecnie bardzo często savoir vivre stanowi jedno z zajęć akademickich dla studentów na polskich uczelniach – zazwyczaj zajęcia stanowią kilkugodzinny blok, podczas którego studenci mają okazję do zapoznania się z najważniejszymi zasadami dobrego wychowania.

Omawianie zagadnienia dotyczącą ogólnie pojętej kultury zachowania, jak i przede wszystkim kwestii związanych ze studiami – odpowiedniego zwracania się do kadry wykładowców, kulturalnego porozumiewania się za pomocą e-maili czy pisania pism urzędowych.

Bardzo często można także spotkać ofertę savoir vivre w formie szkolenia, które jest przeznaczone dla wszystkich chętnych osób. Często korzystają z takiej oferty firmy czy koncerny, które chcą pokazać swoim pracownikom coś nowego i wartościowego, a także wzmocnić prawidłowe relacje pracowników z klientami i kontrahentami.

Savoir vivre na co dzień i od święta
Kliknij i sprawdź ceny!

Zasady savoir vivre

Savoir vivre omawia sposobów zachowania w różnych okolicznościach. Dotyczy przede wszystkim kilku głównych dziedzin, takich jak:

nakrywanie i podawania do stołu oraz sposób odpowiedniego spożywania posiłków i zachowania się przy stole;
wyglądu i odpowiedniej prezentacji oraz właściwego ubioru (tak zwany dress code);
zachowania się w towarzystwie;
komunikacji i sposobu odpowiedniego prowadzenia rozmów – także telefonicznych oraz internetowych;
zachowania się w wyjątkowych sytuacjach (biznesowych, religijnych itd).

Savoir vivre na przykładzie relacji damsko-męskich

Jednym z obszarów, które reguluje savoir vivre jest obszar kontaktów międzyludzkich, z naciskiem na relacje damsko-męskie. Są to zazwyczaj stosunkowo bardzo znane zwyczaje, które często są praktykowane przez wielu ludzi. Warto je znać, ponieważ powszechnie uznaje się je za wyraz bardzo dużej kultury – szczególnie doceniane są u mężczyzn.

Jedną z zasad savoir vivre jest określenie sposobu podawania ręki i powitania. To kobieta powinna zdecydować jaką formę przywitania preferuje, natomiast rolą mężczyzny jest dopasowanie się do jej wyboru. Nietaktem jest więc pierwsze wyciągnięcie ręki do kobiety (szczególnie nieznajomej) przez mężczyznę, bez czekania na jej ruch. Mężczyzna nie powinien również całować obcej kobiety w rękę, jeśli ona nie wyraża swoim zachowaniem takiej preferencji (charakterystyczne ułożenie rąk).

Jeśli jednak mężczyźnie bardzo na tym zależy może delikatnie pochylić się w stronę ręki kobiety – nie powinien jednak w żaden sposób ciągnąć jej ku sobie. Warto jest również pamiętać, że gest całowania w rękę powinno wykonywać się jedynie w pomieszczeniach zamkniętych, nie na świeżym powietrzu. Jeśli do dodanego pomieszczenia wchodzi kobieta to mężczyzna powinien wstać i usiąść znów dopiero w chwili, kiedy kobieta zajmie swoje miejsce. Powinno się również wstać do przywitania – dotyczy to zarówno mężczyzny, jak i kobiety.

Jedną z najbardziej krępujących sytuacji na którą odpowiedzi wiele osób szuka w zasadach savoir vivre jest płacenie w restauracji. Obecnie nowoczesny savoir vivre nie wymaga od mężczyzny, aby to on opłacił cały rachunek. Przyjmuje się, że kwestia ta powinna zostać po prostu przedyskutowana, a rachunek może być zapłacony na pół lub przez osobę, która czuje się za odpowiedzialna. Zasady w tej kwestii są bardzo elastyczne.

Najpopularniejsze mity savoir vivre

Wiele przekonań na temat savoir vivre utrwaliło się w społeczeństwie i jest powszechnie uważane za przejaw dobrych manier – w rzeczywistości jest jednak na odwrót. Wśród najpopularniejszych błędnych zachowań należy między innymi:

przepuszczanie kobiety w drzwiach przez mężczyzn – mężczyzna powinien wejść pierwszy i przepuścić kobietę w drzwiach,
mówienie „smacznego” do osób spożywających posiłek,
mówienie „na zdrowie” po kichnięciu i komentowanie innych zachowań fizjologicznych,
zjadanie do końca wszystkich dodatków np. z drinka w restauracji czy elementów służących do ozdoby potrawy – nie świadczy to o tym, że wszystko nam bardzo smakuje.