Różyczka, jest infekcją wirusową powodującą czerwoną, nieestetyczną wysypkę na ciele. Oprócz wysypki osobom z różyczką zwykle towarzyszy wysoka gorączka oraz obrzęk węzłów chłonnych. Polska jest krajem, w którym zachorowalność na tą chorobę zakaźną jest najwyższa spośród wszystkich państw Unii Europejskiej.
Czym jest różyczka?
Różyczka jest schorzeniem, które w ogólnej populacji, występuję bardzo rzadko, ze względu na wprowadzenie w ubiegłym stuleciu, obowiązkowe szczepienia. Mimo szczepień, bywa że, jakiś odsetek dzieci, zazwyczaj w wieku od 5 d 9 lat, zachoruje na różyczkę.
Różyczka jest zazwyczaj łagodną infekcją, która ustępuje w ciągu jednego tygodnia, nawet bez podjęcia zaawansowanego leczenia. Jednak może to być poważny stan u kobiet w ciąży, ponieważ może powodować wrodzony zespół różyczki u płodu. Zespół wrodzonej różyczki może zaburzyć rozwój dziecka i spowodować poważne wady wrodzone, takie jak nieprawidłowości serca, głuchota i uszkodzenie mózgu. Ważne jest, aby natychmiast rozpocząć leczenie w przypadku bycia w ciąży i podejrzeń zachorowania na różyczkę.
Jakie są objawy różyczki?
Objawy różyczki są często tak łagodne, że trudno je zauważyć. Jeśli już występują, to mogą obejmować następujące zachowania:
- różową lub czerwoną wysypkę, która zaczyna się na twarzy, a następnie rozprzestrzenia się w dół do reszty ciała – pojawia się na brzuchu, plecach, nogach i pośladkach,
- wysoką gorączkę – nawet sięgającą do 40 stopni,
- zauważalny obrzęk węzłów chłonnych i ich tkliwość,
- nadmierny katar,
- bóle głowy, mięśni,
- zapalenie spojówek.
Chociaż te objawy mogą nie wydawać się zbyt poważne, należy skontaktować się z lekarzem, przy każdorazowym ich pojawieniu się. To bardzo ważne, zwłaszcza podczas ciąży.
W rzadkich przypadkach różyczka może prowadzić do infekcji ucha i obrzęku mózgu. W takich okolicznościach warto sprawdzić, czy nie pojawiają się niżej wymienione symptomy:
- przewlekły ból głowy,
- ból ucha,
- odczuwalna sztywność szyi.
Źródło różyczki
Choroba ta jest spowodowana wirusem różyczki. To wysoce zakaźny wirus, który może rozprzestrzeniać się poprzez bliski kontakt. Może przechodzić od osoby do osoby poprzez kontakt z drobnymi kroplami płynu z nosa i gardła podczas kichania i kaszlu. Oznacza to, że można otrzymać wirusa przez wdychanie kropelek zainfekowanej osoby lub dotknięcie obiektu zanieczyszczonego kroplami. Różyczka może również przenosić się z kobiety ciężarnej na rozwijające się dziecko przez krwioobieg.
Najwyższy poziom zarażenia różyczki przez nosicieli pojawia się od tygodnia przed pojawieniem się wysypki do około dwóch tygodni po zniknięciu wysypki. Tak więc, mogą oni rozprzestrzeniać wirusa, zanim dowiedzą się, że go posiadają.
Kto jest najbardziej zagrożony ?
Różyczka występuje niezwykle rzadko na terenie Europy, dzięki szczepionkom, które zapewniają odporność na różyczkę przez całe życie. Większość przypadków różyczki występuje u osób mieszkających w krajach, które nie oferują rutynowej immunizacji przeciwko różyczce, a więc w krajach biednych, ze słabym dostępem do opieki zdrowotnej. Szczepionka przeciwko różyczce jest zwykle podawana dzieciom w wieku 12-15 miesięcy, a następnie ponownie w wieku od 4 do 6 lat. Oznacza to, że niemowlęta i małe dzieci, które jeszcze nie otrzymały wszystkich szczepionek, mają większe ryzyko zachorowania na różyczkę, niż te, które uzyskały wszystkie dawki.
Aby uniknąć powikłań podczas ciąży, wiele kobiet, które spodziewają się dziecka poddają się badaniu krwi, aby potwierdzić swoją odporność na różyczkę.
W jaki sposób różyczka szkodzi kobietom w ciąży?
Kiedy kobieta zaraża się różyczką podczas ciąży, wirus może zostać przekazany jej rozwijającemu się dziecku poprzez jej krwioobieg. Nazywa się to wrodzonym zespołem różyczki. Wrodzony zespół różyczki jest poważnym problemem zdrowotnym, ponieważ może powodować poronienia i martwe płody. Może to również powodować wady wrodzone u dzieci, które są przenoszone do terminu, w tym:
- opóźniony wzrost,
- upośledzenie umysłowe,
- wady serca,
- głuchotę,
- słabo funkcjonujące narządy wewnętrzne.
Kobiety w wieku rozrodczym powinny mieć przeprowadzone specjalne testy na odporność na różyczkę, zwłaszcza, gdy planują zajść w ciążę. Jeśli okaże się, że szczepionka jest potrzebna, ważne jest, aby uzyskać ją co najmniej 28 dni przed próbą poczęcia.
Jak diagnozowana jest różyczka?
Związku, że różyczka jest podobna do innych chorób zakaźnych, zwłaszcza, że wywołuje ona wysypkę, przed jej zdiagnozowaniem należy poddać się profilowanym badaniu krwi. Test może polegać na sprawdzeniu obecności różnych typów przeciwciał przeciw różyczce we krwi. Przeciwciała to białka rozpoznające i niszczące szkodliwe substancje, takie jak wirusy i bakterie. Wyniki testu mogą wskazywać, czy wirus jest obecnie odporny, czy też jest na nieodporny.
Jak się leczyć ?
Większość przypadków różyczki leczona jest w warunkach domowych. Lekarz rodzinny może zlecić dłuższy odpoczynek w łóżku i zażywanie paracetamolu, który pomoże w złagodzeniu dyskomfortu spowodowanego gorączką i bólami. Medycy mogą również zalecać pozostanie w domu, aby w pracy czy szkole nie rozprzestrzeniasz wirusa na inne osoby.
Kobiety w ciąży mogą być leczone przeciwciałami zwanymi hiperimmunizacyjną globuliną, które mogą zwalczyć wirusa. Może to pomóc zmniejszyć objawy. Jednak nadal istnieje szansa, że u dziecka rozwinie się wrodzony zespół różyczki.
Jak zapobiec różyczce?
Dla większości ludzi szczepienie jest bezpiecznym i skutecznym sposobem zapobiegania różyczce. Szczepionka przeciw różyczce jest zazwyczaj łączona ze szczepionkami przeciwko odrze i śwince, a także ospy wietrznej.
Szczepionki te są zwykle podawane dzieciom w wieku od 12 do 15 miesięcy. W przypadku dzieci w wieku od 4 do 6 lat konieczne jest ponowne podanie dawki przypominającej. Warto pamiętać, że szczepionki zawierają małe dawki wirusa, związku z czym, mogą wystąpić łagodne objawy gorączki i wysypki.
W przypadku, gdy dana osoba, nie jest pewna, czy w dzieciństwie wszystkie dawki szczepionki były podawane, warto by sprawdziła swoją odporność, szczególnie jeśli:
- planowana jest ciąża,
- jest się pracownikiem placówki edukacyjnej lub medycznej,
- planuje się podróż do kraju, który nie oferuje szczepień przeciwko różyczce.
Podczas gdy szczepionka przeciwko różyczce zazwyczaj nie jest szkodliwa, wirus w strzępie może wywoływać niepożądane reakcje u niektórych osób. Nie należy szczepić się, jeśli ma się słaby układ odpornościowy z powodu innej choroby, jest się w ciąży lub planuje się zajść w ciążę w ciągu następnego miesiąca.
