Rotawirus – objawy, leczenie, zapobieganie i szczepionki

Rotawirus jest wysoce zaraźliwym wirusem, który powoduje zapalenie żołądka i jelit. Ponadto, może powodować poważne odwodnienie organizmu, co z kolei w niektórych przypadkach doprowadza do śmierci. To typ wirusa, którego cechuje wysoka zakażalność. Najczęściej występuję u małych dzieci, w wieku poniżej 5 roku życia, ale najcięższe przypadki dotyczą nieszczepionych dzieci w wieku od 3 do 36 miesięcy. Przed tym okresem, dzieci posiadają jeszcze nabytą odporność od matki. Bardzo rzadko, ale zdarza się, że rotawirus dostaje się do organizmu dorosłych. Jednak, jego postać nie jest tak dotkliwa, jak w przypadku dzieci. Do końca 2007 roku, rotawirusy okazywały się najczęstszym powodem wizyt lekarskich. Ten stan się zmienił, w momencie wprowadzenia szczepień. Rotawirusów nie leczy się antybiotykami. Jedyne, co można zrobić, to szukać interwencji medycznych, w celu zapobieżenia komplikacjom zdrowotnym, zagrażającym życiu. Najczęstszą konsekwencją tego wirusa jest odwodnienie organizmu.

Objawy rotawirusa

Rotawirus u dzieci

Objawy rotawirusa wydają się być najbardziej widoczne u dzieci. Według dostępnych statystyk, objawy mogą rozpocząć się w ciągu dwóch dni po dostaniu się wirusa do organizmu. Najczęstszym objawem rotawirusa jest ciężka i uciążliwa biegunka. Dzieci mogą również doświadczyć:

• Wymiotów,
• czarnych lub smolistych stolców,
• stolców z krwią lub ropą,
• silnego zmęczenia i wyczerpania,
• wysokiej gorączki,
• drażliwości,
• odwodnienia,
• senność,
• bólu brzucha.

Stan odwodnienia jest największym problemem u dzieci. Ta grupa wiekowa jest bardziej narażona na utratę elektrolitów poprzez wymioty i biegunkę, ponieważ mają one mniejszy ciężar ciała. Związku z tym, w przypadku zachorowania dziecka należy szczególnie obserwować swoją pociechę pod kątem odwodnienia. Nierzadko o odwodnienia świadczy:

• suchość w ustach,
• sucha i chłodna skóra,
• brak łez podczas płaczu,
• zmniejszona częstotliwość oddawania moczu (lub mniej mokrych pieluch u niemowląt),
• zawroty głowy,
• poczucie letargu,
• podkrążone oczy.

Warto zaznaczyć, że obfite i wodniste biegunki mogą występować kilka razy dziennie i trwać nawet do 8 dni.

Rotawirus u dorosłych

Dorośli mogą również doświadczać niektórych objawów rotawirusa. Jednak wielu zdrowych dorosłych doświadcza ich w mniejszym stopniu. Niektórzy dorośli zakażeni rotawirusem mogą nawet nie odczuwać żadnych objawów. Zazwyczaj objawy zawężają się do biegunki i nudności. Dorośli zarażają się rotawirusem od małych dzieci lub podczas podróży w miejsca, gdzie występuję epidemia tego wirusa. Najbardziej narażone są osoby z upośledzoną odpornością. Warto jednak pamiętać, że większość dorosłych zwiększa swoją odporność w dzieciństwie, przez co zmniejszają swoją podatność.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Istnieją różne typy rotawirusów, ale pięć głównych szczepów odpowiada za ponad 90% zakażeń wirusem rotawirusa u ludzi. Rotawirus jest przenoszony głównie drogą fekalno-oralną.

• Kał zainfekowanej osoby może zawierać ponad 10 bilionów zakaźnych cząstek na gram. Tylko 10-100 cząstek jest potrzebnych do przeniesienia infekcji na inną osobę.
• Dana osoba może przenosić wirusa, nie praktykując dobrej higieny rąk. Nieumycie rąk przed jedzeniem lub po skorzystaniu z łazienki może spowodować rozprzestrzenienie się wirusa.
• Dotknięcie powierzchni, która została zanieczyszczona rotawirusem, a następnie dotknięcie obszaru ust może również może spowodować infekcję.
• Infekcje często występują w miejscach, w których występuje duża koncentracja małych dzieci, takich jak żłobki i przedszkola oraz szkoły podstawowe.

Transmisja rotawirusowa

Rotawirus jest przenoszony między kontaktem z rąk i ust. Najczęściej dochodzi do zakażenia poprzez dotknięcie osoby lub obiektu niosącego wirusa, a następnie dotknięcie swoich ust. Co ciekawe, wirus na powierzchni może przetrwać nawet do kilku dni, dlatego też bardzo ważne jest zachowanie szczególnej ostrożności, która powinna się przejawiać myciem rąk, dezynfekcji podłóg oraz przedmiotów, z którymi mogła mieć kontakt osoba zakażona.

Leczenie rotawirusa

Nie istnieją żadne leki ani metody leczenia likwidujące istnienie rotawirusa. Zazwyczaj stosowanymi środkami są leki antywirusowe oraz leki przeciwbiegunkowe i antybiotyki. Jeśli chodzi o leczenie, celem jest utrzymanie nawodnienia i komfortu, podczas usuwania wirusa z organizmu. Dlatego też, podczas leczenia należy:

• Pić dużo płynów – najlepiej wody z sokiem cytryny,
• Jeść zupy na bazie rosołu,
• Stosować płyny z elektrolitami (szczególnie ważne dla dzieci),
• Jeść lekką dietę,
• Unikać słodkich lub tłustych potraw, ponieważ mogą one spowodować gorszą biegunkę.

Zapobieganie

O ile jest to możliwe, osoba zakażona rotawirusem powinna trzymać się z dala od innych osób, aż do momentu, gdy minie 48 godzin od ostatniego epizodu biegunki i wymiotów. Dobrą praktyką jest nauka dzieci, aby pamiętały o dokładnym myciu rąk po skorzystaniu z łazienki i przed jedzeniem. Gdy członek rodziny choruje z powodu rotawirusa, należy po  każdym epizodzie biegunki i wymiotów, precyzyjnie wyczyścić toaletę  środkiem dezynfekującym. Opiekunowie i rodzice powinni myć regularnie ręce, szczególnie po zmianie pieluchy lub czyszczeniu łazienki. Ręczniki, flanele, sztućce i przybory do jedzenia nie powinny być udostępniane innym domownikom. Podobnie jak w przypadku dorosłych, dzieci nie powinny powracać do przedszkola lub szkoły, zanim nie minie 48 godzin od ostatniego epizodu biegunki i wymiotów. Co ważne, osoba, która chorowała na rotawirus, nie powinna wchodzić do basenu przez pierwsze 2 tygodnie po ostatnim epizodzie biegunki. Nawet jeśli nie ma żadnych objawów, badania wykazały, że rotawirus może rozprzestrzeniać się na inne dzieci poprzez wodę w basenie.

Szczepienia ochronne

Szczepienia mogą pomóc chronić dzieci przed wirusem. Nie są one 100% skuteczne, ale zapobiegają ciężkiej infekcji. Badanie wykazały, że tylko jedno dziecko szczepione na dziesięć zaraża się rotawirusem. Badania i analizy wykazały, że szczepionka rotawirusowa zapobiega ponad 40 000 zgonów rocznie. Podobnie jak w przypadku wszystkich innych szczepień, istnieje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej u niektórych dzieci i niektórych działań niepożądanych. Ogólnie jednak szczepienie jest uważane za bezpieczne i potrzebne.