Roszponka swoim wyglądem przypomina sałatę, jednak ma znacznie mniejsze listki. Niestety na naszych stołach najczęściej możemy spotkać sałatę masłową oraz sałatę lodową, które wprawdzie zawierają wiele cennych substancji odżywczych, jednak w porównaniu z roszponką zawierają kilka razy mniej witaminy C oraz beta-karotenu.
Z tego też względu warto nieco bliżej zaprzyjaźnić się z roszponką, wprowadzając ją na stałe do codziennej diety. Jakie jednak wartości odżywcze ma roszponka, w jaki sposób jej spożycie wpływa na nasze zdrowie i jak można tę niepozorną roślinkę wykorzystać w kuchni?
Jak wygląda i skąd pochodzi roszponka?
Roszponka warzywna, która przez wiele osób nazywana jest również roszpunką, to odmiana sałaty należąca do rodziny kozłkowatych. Pomimo tego, iż pochodzi z terenów Azji i Afryki, to uprawiana jest również z powodzeniem w krajach europejskich, w tym także w Polsce.
Uznawana jest za typową roślinę uprawną, jednak można spotkać również jej dzikie odmiany, które najczęściej porastają pola i łąki. Roszponka charakteryzuje się jasno lub ciemnozielonymi liśćmi, które są bardzo smaczne i aromatyczne (swoim posmakiem przypominają orzechy), dlatego też idealnie komponuje się ona z różnymi potrawami, nadając im zupełnie innego charakteru.
Wartości odżywcze roszponki
Roszponka podobnie zresztą, jak i inne sałaty nie zawiera zbyt wielu kalorii, dlatego też powinna stanowić nieodłączny element codziennej diety osób, które chciałyby zgubić kilka nadprogramowych kilogramów. Z uwagi na zawartość wielu cennych substancji odżywczych jej spożycie wpływa bardzo korzystnie na nasze zdrowie. W jej składzie można znaleźć kwas foliowy, witaminę A, witaminę B6, witaminę C, niacynę, tiaminę, ryboflawinę, fosfor, cynk, wapń, magnez, sód, potas, żelazo, glikozydy, związki fenolowe, a także karotenoidy.
Cenny dla zdrowia beta-karoten
Roszponka to prawdziwa skarbnica cennego dla naszego zdrowia beta-karotenu, który pomaga poprawić koloryt naszej skóry, przyspieszając również proces opalania (ochrania wówczas nasz organizm przed niekorzystnym działaniem promieni słonecznych), wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naszego narządu wzroku, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia niebezpiecznych chorób serca, takich jak np. zawał.
Oczyszczające właściwości roszponki
Roszponka bogata jest w chlorofil, czyli naturalny barwnik występujący w zielonych roślinach, który wykazuje zbawienny wpływ na nasz organizm. Po pierwsze wspomaga oczyszczanie krwi z toksycznych substancji, które wraz z pożywieniem i powietrzem dostają się do naszego organizmu.
Oprócz tego pomaga on pobudzić metabolizm, wspomaga walkę z różnymi chorobami, a także pomaga zwiększyć naszą odporność. Aby jednak efekty działania roszponki były jak najlepsze, warto przygotować na jej bazie oczyszczający napar. Garść roszponki należy wymieszać z taką samą ilością natki pietruszki, pokrzywy, jarmużu oraz innych sałata, zalewając następnie wrzącą wodą i zaparzając pod przykryciem około 15 minut. Po ostygnięciu leczniczy napar należy pić, najlepiej dwa razy dziennie.
Taki napar pomoże nie tylko oczyścić organizm ze zbędnych produktów przemiany materii, ale dodatkowo wspomoże walkę z wrzodami żołądka i dwunastnicy, a także zapobiegnie nieprzyjemnych zaparciom, które prowadzą do pojawiania się bolących hemoroidów.
Właściwości uspokajające roszponki
Z pewnością niewiele osób wie o tym, ale roszponka z uwagi na fakt, iż podobnie jak kozłek lekarki należy do rodziny kozłkowatych, to oddziałuje bardzo korzystnie na nasz układ nerwowy.
Znajdujące się w tej roślinie substancje wykazują silne właściwości uspokajające, dlatego też po napar z roszponki powinny sięgać w szczególności te osoby, które żyją w ciągłym stresie, a także zmagają się z bezsennością.
Cenne źródło witaminy A i C
Roszponka zawiera dosyć duże ilości witaminy C, która jak wiadomo, wspomaga naszą odporność, zapobiegając tym samym atakom chorobotwórczych patogenów. Aby jednak zapewnić dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę, wystarczy spożyć dwie porcje roszponki, które można wykorzystać podczas przygotowywania smacznych i zdrowych sałatek lub zielonych koktajli.
Warto również wiedzieć o tym, iż witamina C to bardzo silny antyoksydant, który walcząc z wolnymi rodnikami, pomaga opóźnić proces starzenia się skóry (dzięki temu na skórze zbyt wcześnie nie pojawiają się zmarszczki mimiczne). Z kolei witamina A wspomaga funkcjonowanie naszego narządu wzroku, ochraniając go tym samym przed rozwojem bardzo niebezpiecznych chorób oczu.
Zastosowanie roszponki w kuchni
Liście roszponki charakteryzują się dosyć łagodnym smakiem i aromatem orzechów i zbiera się je najczęściej od marca do kwietnia, a także jesienią.
W jaki sposób można wykorzystać roszponkę w kuchni? Nadaje się ona idealnie do przygotowywania sałatek warzywnych oraz zdrowych koktajli. Jej liśćmi można ozdabiać przygotowywane na co dzień potrawy, jednak nadają się one również idealnie do przyrządzania leczniczych naparów ziołowych.
Uprawa roszponki w domu
Roszponkę można bez problemu zakupić w każdym supermarkecie oraz na targowiskach, jednak warto również uprawiać ją w przydomowym ogródku, mając pewność, iż nie zawiera ona żadnych chemicznych substancji. W pierwszej kolejności należy oczywiście zakupić w sklepie ogrodniczym nasiona sałaty.
W następnym kroku konieczne jest przygotowanie stanowiska uprawy, pamiętając o tym, iż roszponka nie ma zbyt dużych wymagań co do rodzaju gleby (należy jednak unikać piaszczystych i suchych gleb), jednak preferuje ona półcieniste lub słoneczne stanowiska. Nasiona rośliny można umieszczać w glebie już w marcu, a jej okres wzrostu trwa zazwyczaj od 6 do nawet 8 tygodni.
Aby przez wiele miesięcy cieszyć się smakiem roszponki, warto sadzić ją co kilka tygodni, delektując się tym samym sałatą od wiosny aż do jesieni. Podczas uprawy roszponki należy dbać o jej odpowiednie nawodnienie, a także pielęgnację ziemi wokół rośliny, co oznacza, iż należy raz na jakiś czas wyrywać pojawiające się chwasty.
Sałatka z roszponką, pomidorami i mozzarellą
Składniki:
- 100 g świeżej roszponki,
- 1 opakowanie pomidorków koktajlowych,
- kilka kulek mozzarelli w zalewie,
- 1 mały zielony ogórek (lub konserwowy wedle upodobania),
- 1 łyżeczka soku z cytryny,
- 1/2 ząbka czosnku,
- kilka łyżeczek oliwy z oliwek, odrobina bazylii, oregano, soli, pieprzu, cząbru.
Sposób przygotowania:
Sałatę bardzo dokładnie wypłukać pod bieżącą wodą, pomidorki przepłukać ciepłą wodą, natomiast kulki mozzarelli odsączyć z zalewy. Zielony ogórek obrać ze skórki i umyć, krojąc go następnie w kostkę (można użyć ogórka konserwowego, którego nie trzeba obierać ze skórki). Do miski wsypać sałatę, dodając pozostałe składniki. W szklance wymieszać oliwę z oliwek z sokiem z cytryny oraz przyprawami dokładnie mieszając. Tak przygotowanym sosem należy polać sałatkę, wkładając ją na kilkanaście minut do lodówki, aby wszystkie smaki się ze sobą przegryzły. Sałatkę z roszponki można spożywać solo lub z dodatkiem grillowanego mięsa.
