Relanium – zastosowanie, dawkowanie, działanie

Preparat jest pochodną benzodiazepiny. Ma działanie uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe, nasenne i rozluźniające mięśnie. Substancją czynną w Relanium jest diazepam, czyli jedna z najdłużej działających pochodnych benzodiazepiny (związek organiczny i psychotropowy). Substancja ta ma działanie hamujące czynności komórek nerwowych, przez co pośrednio działa również na cały ośrodek układu nerwowego. Lek hamuje ponadto odruchy rdzeniowe. Wycisza działanie neuronów odpowiedzialnych za lęk i agresję. Preparat stosowany do leczenia w przypadku neurologicznych i psychiatrycznych problemów. Dostępny na receptę, znajduje się na liście leków refundowanych.

Wskazania i przeciwwskazania do stosowania

Relanium powinno być stosowane tylko wówczas, gdy jego zażywanie zostanie nam zalecone przez lekarza. Najczęściej przepisuje się lek w następujących przypadkach:

• leczenie krótkotrwałych stanów lękowych (także tych związanych z bezsennością)
• zmniejszanie objawów nagłego odstawienia alkoholu
• przygotowywanie pacjenta do zabiegu (premedykacji), jako substancja uspokajająca
• leczenie stanów zwiększonego napięcia mięśniowego
• jako substancja podawana pomocniczo przy leczeniu niektórych odmian padaczki

Warto pamiętać, że ten preparat (tak samo jak wszystkie inne sprzedawane na receptę), powinien być stosowany pod opieką lekarza specjalisty.

Lista przeciwwskazań do stosowania leku wygląda następująco:

• nieukończenie pierwszego roku życia
• uczulenie lub nadwrażliwość na którąkolwiek z substancji zawartych w preparacie
• ostra niewydolność oddechowa
• przewlekła psychoza
• stany z fobią
• natręctwa
• ciężka niewydolność wątroby
• zespół bezdechu sennego
• nużliwość mięśni
• ciąża i okres karmienia piersią
• zatrucie alkoholem, opioidami, solami litu, środkami nasennymi i neuroleptykami
• zaburzenia świadomości

Należy pamiętać, że nawet jeśli istnieją objawy do podania leku, należy najpierw sprawdzić, czy jego podanie nie będzie niebezpieczne dla zdrowia i życia pacjenta.

Dawkowanie

Dawkę leku zawsze ustala lekarz specjalista. Będzie ona inna dla dzieci, osób dorosłych oraz osób, które ukończyły już sześćdziesiąty piąty rok życia. W przypadku dorosłych orientacyjne dawkowanie wygląda w następujący sposób:

• przy leczeniu stanów lękowych – 2-10mg, przyjmowane 2-4 razy na dobę, przez maksymalnie cztery tygodnie
• jako łagodzenie skutków nagłego odstawienia alkoholu – 10mg 3-4 razy w ciągu pierwszej doby, a następnie 5mg 3-4 razy na dobę
• przed zabiegiem – 5-15mg, jednorazowo
• przy leczeniu stanów zwiększonego napięcia mięśniowego – 2-15mg na dobę, w dawkach podzielonych
• pomocniczo jako lek przeciwdrgawkowy (przy leczeniu padaczki) – 2-10mg, 2-4 razy na dobę
• w przypadku bezsenności – 5-15mg przed snem

Przypadki wymagające szczególnej ostrożności oraz skutki uboczne

O podaniu leku decyduje lekarz. W niektórych przypadkach może on zalecić wykonanie pewnych badań kontrolnych, aby upewnić się co do dawkowania lub zyskania pewności, niewystąpienia pewnych skutków ubocznych. Koniecznie należy poinformować lekarza o innych przyjmowanych przez nas lekach, oraz absolutnie nie wolno łączyć Relanium z alkoholem. Jeśli nie udostępnimy lekarzowi informacji o innych przyjmowanych przez nas preparatach, może dojść do wystąpienia niepożądanych efektów, ze względu na połączenie kilku substancji czynnych. Szczególnie niebezpieczne może się okazać łączenie diazepamu z innymi lekami zawierającymi pochodne benzodiazepiny oraz substancji działających depresyjnie na ludzki układ nerwowy. Może to spowodować nadmierne uspokojenie, zahamowanie pracy układu oddechowego i sercowo-naczyniowego.

Największym ryzykiem związanym z braniem Relanium jest możliwość uzależnienia, która wzrasta wraz z długością leczenia. Lek stosunkowo szybko uzależnia psychicznie oraz fizycznie, dlatego czas, którego absolutnie nie należy przekraczać przy braniu leku, wynosi cztery tygodnie. Kolejnym minusem przyjmowania diazepamu jest szybki wzrost tolerancji na tę substancję. Oznacza to konieczność stopniowego zwiększania dawki. Ryzyko uzależnienia jest większe u osób, które zmagają się już z uzależnieniem od alkoholu lub innych leków. Ryzyko jest również podwyższone u osób z zaburzeniami osobowości. Jeżeli u pacjenta dojdzie do uzależnienia to po 5-7 dniach pojawią się skutki ostawienia Relanium. Zespół abstynencji objawia się w następujący sposób:

• bóle głowy
• bóle mięśni
• występowanie stanów lękowych
• niepokój
• drażliwość

U niektórych osób, u których zespół abstynencji wystąpi w ostrzejszej formie, mogą wystąpić:

• utrata świadomości
• depersonalizacja
• zwiększona ostrość słuchu
• drętwienie i mrowienie kończyn
• nadwrażliwość na hałas i światło
• omamy i drgawki padaczkowe

Po zakończeniu leczenia, może wystąpić zjawisko „z odbicia”. Jego objawami są:

• zmiany nastroju
• lęk
• trudności z zasypaniem i zaburzenia snu
• niepokój

Pojawienie się tych objawów jest tym bardziej prawdopodobne, im bardziej nagle zostały odstawiony diazepam. Dlatego zaprzestanie brania substancji powinno odbywać się pod nadzorem lekarza i polegać na stopniowym zmniejszaniu dawki. Leki będące pochodnymi benzodiazepiny, mogą również powodować niepamięć następczą, której ryzyko wystąpienia rośnie wraz ze wzrostem wielkości zażywanej dawki. Do tego może pojawić się zachowywanie się nieadekwatnie do sytuacji. Warto dodać, że te zjawiska występują najczęściej kilka godzin po zastosowaniu Relanium. Po spożyciu leku, pacjent powinien mieć możliwość zażycia siedmiu-ośmiu godzin nieprzerwanego snu.

Objawy, które powinny nas skłonić do natychmiastowego skonsultowania się z lekarzem to:

• niepokój
• nadpobudliwość
• drażliwość
• agresja
• ataki furii
• psychozy
• oamamy
• koszmary senne
• urojenia
• zaburzenia zachowywania się w codziennym życiu

W przypadku wystąpienia powyższych objawów, prawdopodobnie lekarz przerwie leczenie.

Ponadto, szczególną ostrożność należy zachować przy dawkowaniu preparatu dla osób w podeszłym wieku oraz dla dzieci. U osób z problemami oddechowymi prawdopodobnie zostanie podjęta decyzja o stosowaniu jak najmniejszej dawki leku, aby uniknąć depresji ośrodka układu oddechowego. U osób z ciężką niewydolnością wątroby diazepam nie jest na ogół stosowany, ze względu na bardzo wysokie ryzyko wystąpienia powikłań i efektów ubocznych.

Relanium nie jest lekiem przeciwpsychotycznym i nie należy stosować go w przypadku psychoz. Preparat nie powinien być stosowany w przypadku monoterapii leczenia depresji oraz zaburzeń lękowych związanych z depresją, ze względu na podwyższenie ryzyka popełnienia samobójstwa u pacjenta.

Diazepam hamuje pracę ośrodkowego układu nerwowego, uspokaja, może powodować problemy z koncentracją i pracą mięśni, dlatego osoby leczące się za pomocą tego preparatu nie powinny prowadzić pojazdów, oraz obsługiwać urządzeń mechanicznych (przez dobę od wzięcia ostatniej dawki).

Łączenie z innymi lekami

Należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu diazepamu, kiedy pacjent jednocześnie bierze leki:

• o działaniu depresyjnym na ośrodkowy układ nerwowy, czyli np. preparaty przeciwpsychotyczne, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, sedatywne, nasenne, narkotyczne leki przeciwbólowe, leki powodujące znieczulenie ogólne, leki przeciwpadaczkowe
• z cymetydyną, omeprazolem, ketokonazolem, fluoksetyną w składzie, ze względu na zahamowanie metabolizmu diazepamu, co może nadmiernie przedłużyć i wzmocnić jego działanie
• zawierające fenytoinę, ponieważ diazepam wpływa na jej eliminację
• z cypryzademem w składzie, ponieważ może on doprowadzić do nadmiernego działania Relanium

Preparatu absolutnie nie wolno łączyć z alkoholem!

Warto dodać, że podczas stosowania diazepamu mogą (nie muszą) wystąpić pewne działania niepożądane. Należą do nich:

• zmęczenie
• senność
• zaburzenie siły mięśniowej

Oprócz tego trzeba pamiętać, że diazepam jest substancją psychotorpową, a co za tym idzie, mogą się pojawić objawy zupełnie przeciwstawne np. senność i nadpobudliwość, spłycenie emocjonalne i nadmierne przeżywanie poszczególnych emocji. Ponadto spotykane są psychozy, halucynacje i urojenia. Dlatego Relanium należy brać tylko na polecenie lekarza i nie próbować wykorzystywać go jako cudownego leku na niewielkie problemy psychiczne.