Przepuklina – czym jest, rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie

Przepuklina jest często spotykanym zjawiskiem chorobowym. Wywołuje on charakterystyczne wybrzuszenie w jamie brzusznej lub okolicach pachwiny. W większości przypadków cechuje się niską szkodliwością na pracę organizmu. Co więcej, w 75% przypadkach jest bezbolesna. Jednak, może się zdarzyć tak, że przepuklina wywoła pewny dyskomfort.

Najważniejsze fakty o przepuklinie

Oto kilka kluczowych tez dotyczących zjawiska przepukliny.

• Przepukliny często nie dają żadnych kłopotliwych objawów, ale dolegliwości brzuszne mogą sygnalizować poważny problem.
• Zazwyczaj są one proste do zdiagnozowania, po prostu przez odczuwanie i szukanie wybrzuszenia.
• Leczenie jest wyborem pomiędzy inwazyjną operacją oczekującą a operacją korekcyjną oraz między operacją otwartą lub zamkniętą.
• Operacja przepukliny pachwinowej jest częściej przeprowadza wśród dzieci i osób starszych. Jednakże, występowanie przepukliny udowej wzrasta przez całe życie.

Czym jest przepuklina?

 Przepuklina występuje u człowieka  wtedy, gdy w  przestrzeni otrzewnowej powstaje pewien otwór świadczący o słabości wiązań ścian mięśniowej, które utrzymują narządy jamy brzusznej. Wada znajdująca się w otrzewnej umożliwia na przepchnięcie się niektórych narządów i tkanek, które swym zachowaniem tworzą charakterystyczne wybrzuszenie. Zgrubienie lub wypuklina zanikają, gdy ciało człowieka ułożone jest w pozycji leżącej. Czasem zdarzają się takie przypadki, że przepuklina zostaje wypchnięta z powrotem do wnętrza, ale takie odruchy jak kaszel czy kichanie mogą ją ponownie ujawnić.

Rodzaje przepukliny

Przepukliny można często zaobserwować w następujących obszarach:

• Pachwina:przepuklina udowa tworzy wybrzuszenie tuż pod pachwiną. Jest to stan bardziej powszechny u kobiet, niż u mężczyzn.  Natomiast przepuklina pachwinowa występuje częściej u mężczyzn, niż u kobiet.  Takie wybrzuszenie w pachwinie może dotrzeć nawet do moszny.
• Górna część żołądka:przepuklina otworu przełykowego jest spowodowana przez wypchnięcie górnej części żołądka z jamy brzusznej do jamy klatki piersiowej przez otwór w przeponie.
• Obszar brzucha – pępek:wybrzuszenie w tym regionie jest wytwarzane przez przepuklinę pępkową lub okołopępową.
• Bliznypo zabiegach chirurgii jamy brzusznej mogą prowadzić do przepukliny.

Przyczyny

Z wyjątkiem przepukliny nacięciowej (powikłanie operacji brzucha), w większości przypadków nie ma oczywistego powodu wystąpienia przepukliny. Ryzyko przepukliny zwiększa się z wiekiem i występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Przepuklina może być wrodzona (powstała przy urodzeniu) lub rozwijać się u dzieci, których ściany jamy brzusznej są bardzo słabe.

Działania i problemy medyczne, które zwiększają nacisk na ścianę brzucha, mogą prowadzić do przepukliny. Obejmują one:

• Wytężanie sił podczas oddawania kału (na przykład z powodu długotrwałego zaparcia),
• uporczywy kaszel,
• zwłóknienie torbielowate,
• Powiększona prostata,
• Wysiłek przy oddawaniu moczu,
• nadwaga lub otyłość,
• płyn brzuszny,
• podnoszenie ciężkich przedmiotów,
• dializa otrzewnowa,
• złe odżywianie,
• palenie papierosów,
• wysiłek fizyczny,
• niezstąpienie jąder.

Czynniki ryzyka przepukliny

Czynniki ryzyka można podzielić według rodzajów występującej przepikliny.

Czynniki ryzyka wystąpienia przepuklin brzusznych

Związku z tym, że przepuklina nacięcia jest wynikiem przeprowadzonej operacji, najczęstszym czynnikiem ryzyka jest niedawna operacja chirurgiczna brzucha.

Ludzie są najbardziej podatni na powstanie przepukliny około  3-6 miesięcy po wykonanym zabiegu, szczególnie jeśli:

• są zaangażowani w wysiłek fizyczny,
• znacznie przytyli,
• zaszli w ciąże.

Wszystkie te czynniki wywierają dodatkowy nacisk na tkankę.

Czynniki ryzyka przepuklin pachwinowych

Osoby z wyższym ryzykiem przepukliny pachwinowej obejmują:

• osoby starsze,
• ludzi obciążonych genetycznie,
• ludzi, którzy w przeszłości chorowali już na przepuklinę,
• mężczyzn,
• palaczy, ponieważ substancje chemiczne w tytoniu osłabiają tkanki, co zwiększa prawdopodobieństwo przepukliny,
• ludzi z przewlekłymi zaparciami,
• kobiety, które przedwcześnie urodziły dzieci,
• kobiety w ciąży.

Czynniki ryzyka przepukliny pępkowej

Przepukliny pępkowe występują najczęściej u niemowląt o niskiej masie urodzeniowej i wcześniaków.

U dorosłych czynniki ryzyka obejmują:

• nadwagę,
• podwójna ciąża,
• bycie kobietom.

Czynniki ryzyka przepukliny otworu przełykowego

Ryzyko przepukliny otworu przełykowego jest wyższe u osób, które mają więcej, niż 50 lat oraz walczą z nadwagą.

Objawy przepukliny

W wielu przypadkach przepuklina jest niczym więcej jak bezbolesnym obrzękiem, który nie stwarza problemów i nie wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Przepuklina może jednak być przyczyną dyskomfortu i bólu, a objawy często nasilają się podczas długotrwałego stania, obciążania lub podnoszenia ciężkich przedmiotów. Większość ludzi, którzy zauważają narastający obrzęk lub bolesność, ostatecznie spotyka się z lekarzem.

W niektórych przypadkach przepuklina wymaga natychmiastowej operacji, na przykład, gdy część jelit zostaje zatkana lub uduszona przez przepuklinę pachwinową .

Niezmiernie szybko należy zwrócić się o pomoc lekarską, jeśli przepuklina pachwinowa powoduje ostre bóle brzucha, takie jak:

• Ból,
• Nudności,
• Wymioty,
• stały obrzęk.

 Obrzęk w tych przypadkach jest zwykle twardy i delikatny i nie można go z powrotem wepchnąć w obszar brzucha. Przepuklina otworu przełykowego może wywoływać objawy refluksów kwasu żołądkowego , takie jak zgaga , która jest spowodowana wchodzeniem kwasu żołądkowego do przełyku.

Leczenie

W przypadku przepukliny bezobjawowej najlepszym wyjściem jest obserwacja danego obszaru i oczekiwanie na rozwój sytuacji. Niestety, brak symptomów uniemożliwia szybkie zdiagnozowanie i podjęcie leczenia, które jest konieczne w przypadku przepukliny udowej. W ciągu 2 lat od diagnozy przepukliny udowej 40 procent powoduje uduszenie jelit.

Pozostaje nierozstrzygnięta teza, czy operacja bez nagłych wypadków jest konieczna w przypadku przepukliny pachwinowej bez objawów, która może być zepchnięta z powrotem do brzucha.

Część lekarzy uważa, że tego typu zabiegi są zbędne. Inni natomiast, zalecają operację chirurgiczne w celu ograniczenia ryzyka autodestrukcji jelit.