Próchnica – dlaczego powstaje. Leczenie kanałowe.

Próchnica jest bardzo często występującym problemem. Niestety – wielu ludzi wciąż bagatelizuje próchnicę zębów, uważając ją wyłącznie za kwestię estetyczną. Zaawansowana próchnica jest jednak znacznie trudniejsza do wyleczenia, niż ta, która nie zniszczyła jeszcze zęba w dużym stopniu. Aby nie dopuścić do rozwoju próchnicy, konieczna jest jednak prawidłowa higiena jamy ustnej, częste mycie zębów i regularne wizyty u stomatologa. Wiele osób zaniedbuje te szczególnie ważne kwestie, co może później prowadzić do poważnych problemów – w przypadku zaawansowanej próchnicy konieczne jest nierzadko drogie i nieprzyjemne leczenie kanałowe, a niekiedy nawet całkowita ekstrakcja (usunięcie) zęba. Warto więc dbać o zęby, dzięki czemu będziemy mogli cieszyć się ładnym i zdrowym uzębieniem przez wiele lat. Aby jednak skutecznie dbać o zęby i zapobiegać próchnicy, należy wiedzieć skąd się ona bierze i jak ją leczyć, jeśli już się pojawi.

Czym jest próchnica?

Próchnica zębów jest chorobą wywoływaną przez bakterie. W jamie ustnej człowieka stale znajduje się ogrom bakterii – większość z nich nie jest jednak dla nas w żaden sposób szkodliwa. Za próchnicę odpowiedzialne są te bakterie, które dobrze rozwijają się w środowisku kwaśnym, a rozkładając cukry, produkują uszkadzające szkliwo zębów kwasy.

Kiedy bakterie, znajdujące się w jamie ustnej, rozkładają znajdujące się w niej cukry, powstają kwasy organiczne. Kwasy te prowadzą do znacznego obniżania pH w jamie ustnej, wskutek czego uszkodzeniom ulega szkliwo zębów – jest z niego wypłukiwany wapń i szkliwo staje się porowate. To właśnie wtedy na powierzchni zęba można zobaczyć białą plamę – pierwszą oznakę próchnicy. Próchnica w tak wczesnej formie jest jednak nadal odwracalna – należy jednak szybko odwiedzić dentystę. Jeśli tego nie zrobimy, próchnica będzie rozwijała się dalej i jej odwrócenie nie będzie już możliwe.

Bakterie, po pokonaniu bariery szkliwa, przedostają się w głąb zęba, stopniowo zbliżając się do jego miazgi. Na tym etapie rozwoju próchnicy odczuwalny jest już ból zęba i jego wrażliwość na niskie i wysokie temperatury. Jeśli w tym momencie szybko odwiedzimy stomatologa, nadal mamy szansę na uratowanie żywego zęba. Jeśli jednak będziemy zwlekać z wizytą, a bakterie zdążą opanować całą miazgę zęba, konieczne będzie leczenie kanałowe, po którym ząb będzie już martwy.

Przyczyny próchnicy

Próchnica jest zależna od bardzo wielu czynników. Należą do nich:

• Nieodpowiednia dieta – próchnicy sprzyja spożywanie dużych ilości węglowodanów, szczególnie szkodliwe jest jedzenie dużych ilości słodyczy. Po ich spożywaniu należy starannie umyć zęby – tylko wtedy nie wyrządzą nam szkody. Jeśli akurat nie mamy możliwości umycia zębów, dobrze jest sięgnąć przynajmniej po bezcukrową gumę do żucia. Nieodpowiednia dieta, która nie dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych mu składników, wpływa także na osłabienie szkliwa i zwiększenie jego podatności na uszkodzenia i próchnicę.
• Wrażliwość szkliwa na odwapnienie – jest to cecha indywidualna, nie można mieć na nią wpływu. Szkliwo niektórych ludzi jest znacznie bardziej trwałe niż szkliwo u innych. To dlatego niektórzy pomimo starannego dbania o zęby stale borykają się z próchnicą, inni zaś nie dbają o zęby zbyt starannie, a pomimo tego ich zęby są zdrowe.
• Drobnoustroje w płytce nazębnej – są szczególnie szkodliwe i powodują próchnicę. Regularne usuwanie płytki nazębnej jest bardzo ważne i pozwala na zachowanie uzębienia w dobrym stanie.
• Dbanie o higienę jamy ustnej – wiele osób szczotkuje zęby zbyt krótko i niestarannie, uważając, że w ten sposób dba o zęby. Zęby należy szczotkować pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie przez dwie minuty, starannie czyszcząc z każdej strony każdy ząb. Następnie należy użyć nici dentystycznej – tylko ona pozwala na staranne oczyszczenie przestrzeni międzyzębowych z resztek pokarmu. Dobrze jest również stosować płyn do płukania jamy ustnej – pomaga on w zwalczaniu bakterii i utrzymaniu prawidłowego pH jamy ustnej.

Czym jest leczenie kanałowe? Metody leczenia próchnicy

Próchnicę zębów najczęściej leczymy plombowaniem, które poprzedzone jest borowaniem – polegającym na usunięciu przez stomatologa zniszczonych próchnicą części zęba za pomocą specjalnego wiertła. Wiele osób rezygnuje z wizyty u dentysty w obawie przed borowaniem, obawy te są jednak zupełnie niesłuszne. Kiedyś borowanie było faktycznie zabiegiem bolesnym, jednak stosowane współcześnie znieczulenia sprawiają, że borowanie i plombowanie zęba nie powoduje żadnego bólu. Po usunięciu uszkodzonych tkanek zęba, są one zastępowane wypełnieniem, zwanym plombą. Nowoczesne plomby są bardzo trwałe i mogą służyć pacjentowi przez wiele lat, nie są również zauważalne, ponieważ ich kolor jest bardzo zbliżony do naturalnego koloru szkliwa.

Leczenie kanałowe stosowane jest wtedy, gdy bakterie zajęły całą miazgę zęba. Stomatolog usuwa wtedy całość chorobowo zmienionej miazgi, wypełniając korzenie zęba pastą stomatologiczną, a następnie zakłada plombę. Dzięki temu pacjent może zachować zmieniony chorobowo ząb, jednak ząb ten jest martwy, przez co staje się bardziej podatny na złamanie lub ukruszenie. Niekiedy leczenie kanałowe zębów przeprowadza się pod mikroskopem – usuwanie miazgi z korzeni zębów nie zawsze jest łatwe, zależne jest bowiem od anatomicznej budowy zęba. Leczenie kanałowe dzięki znieczuleniom nie jest bolesne, decydując się na nie trzeba się jednak liczyć ze sporym wydatkiem, ponieważ ceny takiego leczenia wynoszą zazwyczaj kilkaset złotych.

W niektórych przypadkach uratowanie zęba staje się niemożliwe i konieczne jest jego usunięcie. Braki w uzębieniu nie są jedynie kwestią estetyczną – utrudniają bowiem codzienne funkcjonowanie i wygodne przeżuwanie pokarmu, powodują również deformację całego zgryzu. Usunięte zęby można zastąpić implantami stomatologicznymi – nowoczesne implanty są trwałe, wygodne i niemal nie do odróżnienia od naturalnych zębów. Ich największą wadą jest bardzo wysoka cena, sięgająca nawet kilku tysięcy złotych za jeden implant.