Półpasiec u dzieci – jakie są objawy i sposoby leczenia? Czy jest zaraźliwy?

Półpasiec to wirusowa choroba zakaźna, która objawia się bolesną wysypką i dotkliwym bólem. Wysypka najczęściej zlokalizowana jest w okolicy pleców i brzucha, z reguły po jednej stronie ciała. Choroba ta występuje tylko u pacjentów, którzy wcześniej chorowali na ospę wietrzną lub cierpią na ciężkie zaburzenia odporności. Szybko podjęte leczenie minimalizuje ryzyko wystąpienia szkodliwych następstw oraz skraca czas trwania choroby.

Czym jest półpasiec?

Półpasiec jest ostrą wirusową chorobą zakaźną. Czynnikiem wywołującym tę chorobę jest wirus herpes virus varicella. Jest to dokładnie ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną. Półpasiec uaktywnia się właśnie u osób, które chorowały w przeszłości na ospę wietrzną i u których doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych. Półpasiec pozostaje w nich w stanie uśpienia i pojawia się w wyniku reaktywacji.

Czynnikami wpływającymi na rozwój tej choroby u dzieci są:

• stosowanie niektórych leków,
• zaburzenia odporności dziecka,
• choroba nowotworowa.

Zakażalność

Warto podkreślić, że od chorego można zakazić się jedynie ospą wietrzną, ale nie samym półpaścem. Wirus półpaśca jest obecny w wydzielinie z pęcherzy i choroba może się rozprzestrzeniać dopóki wszystkie pęcherze nie ulegną całkowitemu zagojeniu. Dla zdrowej osoby, która przechorowała już ospę, kontakt z osobą chorą na półpasiec nie stanowi żadnego zagrożenia. Chorych na półpasiec powinny unikać kobiety w ciąży, a także dzieci, które nie chorowały jeszcze na ospę wietrzną i odznaczają się osłabionym układem immunologicznym. Aby upewnić się, że nasze dziecko nie zachoruje na półpasiec, zaleca się odpowiednie działania profilaktyczne, takie jak szczepionki na ospę wietrzną i unikanie osób zakażonych tym wirusem.

Objawy

To w jaki sposób półpasiec objawia się u chorego jest bardzo zróżnicowane. Objawy są warunkowane wieloma czynnikami, takimi jak wiek, stan zdrowia pacjenta, czy jego ogólna kondycja. Pierwsza faza objawia się bólem głowy, gorączką, osłabieniem, bólem gardła i złym samopoczuciem. Mamy tutaj do czynienia z objawami grypopodobnymi.

Następnie pojawia się przeczulenie i nadwrażliwość skóry u dziecka, a także bardzo ostry ból. Te objawy związane są z roznoszeniem się wirusa w zakończeniach nerwowych. Dopiero 3-4 dni później pojawia się charakterystyczna wysypka, która rozwiewa wszystkie wątpliwości. Wygląd wysypki przypomina wysypkę spowodowaną ospą wietrzną, natomiast główną różnicą jest to, że w półpaścu zlokalizowana jest ona zazwyczaj po jednej stronie ciała (prawej lub lewej, stąd nazwa półpasiec) w ograniczonym obszarze zajętego nerwu. Wysypka pojawia się wzdłuż nerwu, w którym półpasiec pozostawał uśpiony.

Półpasiec może mieć formę:

• krwotoczną,
• oczną,
• uszną,
• uogólnioną lub rozsianą,
• zgorzelinową.

Wysypka występuje najczęściej w okolicach pleców i na brzuchu. Czasami wirus atakuje nerw trójdzielny i w takim przypadku wysypka może wystąpić na oku, uchu, czy twarzy. Diagnoza jest jednoznaczna i prosta. Żaden lekarz rodzinny nie będzie miał problemu ze zdiagnozowaniem półpaśca.

Półpasiec bywa szczególnie niebezpieczny, gdy zaatakuje nerw trójdzielny i wystąpi na głowie. W skrajnych przypadkach owrzodzenia pojawić się mogą także na rogówce, co prowadzić może nawet do utraty wzroku. Półpasiec na uchu zlokalizowany jest w małżowinie usznej. Jest to jedna z najbardziej bolesnych odmian tej choroby, która zwiększa ryzyko powikłań neurologicznych.

Sposoby leczenia

W procesie leczenia półpaśca kluczowe są zarówno leczenie farmakologiczne, jak i odpowiednia higiena. Można również skorzystać z metod domowych lub chronic zdrowie naszego dziecka szczepiąc je przeciw ospie wietrznej.

Leczenie farmakologiczne

W łagodnym przebiegu choroby, który nie wymaga hospitalizacji, leczenie odbywa się w domu. Lekarz przepisuje wtedy leki przeciwwirusowe, jak np. acyklowir. Lek ten powstrzymuje namnażanie się wirusów, a dziecko powinno pić dużo wody, aby przyspieszyć proces wydalania martwych wirusów z organizmu. Dodatkowo leczenie wspierane jest przez różnego rodzaju leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, które wzbogacone w paracetamol i ibuprofen załagodzą ból. Często stosuje się leki antyhistaminowe, które mają doprowadzić do zmniejszenia świądu i zwiększenia komfortu pacjenta. Niestety to właśnie świąd jest najbardziej bolesnym objawem. Małego pacjenta, należy dokładnie pilnować, aby nie rozdrapywał wykwitów, co prowadzić może jedynie do dłuższego okresu rekonwalescencji. W skrajnych przypadkach stosuje się także kortykosteroidy.

Higiena i metody domowe

Warto zadbać o odpowiednią higienę, co pozytywnie wpłynie na okres leczenia. Noszenie lekkich, przewiewnych ubrań, które zapobiegną poceniu się i nie podrażnią osłoniętej opatrunkiem rany  także przyspieszy długość procesu gojenia skóry. Nieprzyjemne uczucie pieczenia można zmniejszyć stosując chłodne kąpiele, wzbogacone olejkiem sandałowym, czy płatkami owsianymi.

Wysypkę smaruje się maściami przepisanymi przez lekarza. W procesie gojenia pomocne mogą okazać się również fiolet gencjany, aloes, roztwór z octu, czy maści z cynkiem.

Szczepienie

Bardzo pomocna może okazać się szczepionka przeciw ospie wietrznej (zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć”). Taką szczepionkę można podać już od 9 miesiąca życia dziecka. Aby uzyskać pełną odporność pacjent powinien przyjąć dwie dawki szczepionki w ostępie minimum 6 tygodni. Co ważne, szczepionkę można przyjąć nawet w przypadku podejrzenia zakażenia, należy to jednak zrobić nie później niż 72 godziny od kontaktu z osobą chorą na ospę. Na zaszczepienie swoich podopiecznych powinni się zdecydować przede wszystkim rodzice dzieci z atopowym zapaleniem skóry. W takim przypadku szczepienie należy dokładnie skonsultować z lekarzem dermatologiem. Szczepionka nie powinna zostać podana w okresie zaostrzenia się atopii.

Podsumowując, półpasiec jest wirusowa choroba zakaźna, objawiającą się bolesną wysypką i dotkliwym bólem. Choroba ta występuje tylko u dzieci, które wcześniej chorowali na ospę wietrzną lub cierpią na ciężkie zaburzenia odporności.  Półpasiec może zostać zlokalizowany na plecach, brzuchu, a także w okolicach twarzy, uszu, czy oczu. Szybko podjęte leczenie minimalizuje ryzyko wystąpienia szkodliwych następstw oraz skraca czas trwania choroby.