Pokrzywka – przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie

Pokrzywka to czerwona, plamista, swędząca wysypka skórna wywoływana w większości przypadków przez alergen. W momencie, gdy pojawia się reakcja alergiczna, organizm uwalnia białko zwane histaminą. Kiedy uwalniana jest histamina, maleńkie naczynia krwionośne, znane jako naczynia włosowate, przepuszczają płyn. Płyn gromadzi się w skórze i powoduje wysypkę. Szacuje się, że przynajmniej 20% populacji doświadczyło bądź doświadczy pokrzywki w swoim życiu. Warto podkreślić, że pokrzywka nie jest schorzeniem zaraźliwym.

Przyczyny

Główną przyczyną powstania pokrzywki jest reakcja organizmu na dostanie się do niego alergenu. Organizm uwalnia histaminę i inne związki, które ukazują się na powierzchni skóry w postaci krostek, czerwonych plam. Co więcej, histamina i substancje chemiczne powodują zapalenie i gromadzenie się płynu pod skórą, co powoduje bąbelki.

Przykłady czynników – alergenów:

• leki, w tym niektóre antybiotyki i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak inhibitory aspiryny i ACE, stosowane w przypadku wysokiego ciśnienia krwi,
• żywność, takie jak orzechy, skorupiaki, dodatki do żywności, jaja, truskawki i produkty pszenne,
• infekcje, w tym grypa, przeziębienie, gruźlica i żółtaczka typu B,
• infekcje bakteryjne, w tym infekcje dróg moczowych i angina,
• pasożyty jelitowe,
• ekstremalne temperatury lub zmiany temperatury,
• wysoka temperatura ciała,
• sierść zwierzęcia od psów, kotów, koni i tak dalej,
• roztocza,
• karaluchy i odpady karaluchów,
• lateks,
• pyłki,
• niektóre rośliny, w tym pokrzywy, trujący bluszcz i trujący dąb,
• ukąszenia owadów i użądlenia,
• niektóre chemikalia,
• przewlekła choroba, taka jak choroba tarczycy lub toczeń,
• ekspozycja na słońce,
• drapanie,
• ćwiczenia.

Jedną z przyczyn powstawania pokrzywki lub czynnikiem, który może pogorszyć jej objawy, jest stres emocjonalny. Zdarzyć się może tak, że dokładna przyczyna powstania pokrzywki nie zostanie stwierdzona. Przewlekła pokrzywka może rozpocząć się jako odpowiedź autoimmunologiczna, ale jakie są jej źródła, do tej pory nie wyjaśniono.Warto pamiętać, by podczas chorowania na pokrzywkę ograniczyć spożywanie alkoholu oraz kofeiny, ponieważ podobnie jak stres, zaostrzają one skale pokrzywki.

Leczenie

Leczenie ostrej pokrzywki obejmuje leki przeciwhistaminowe o działaniu uspokajającym przyjmowane regularnie przez kilka tygodni. Leki przeciwhistaminowe, takie jak cetyryzyna lub feksofenadyna, pomagają blokować działanie histamin i zmniejszać wysypkę i powstrzymywać swędzenie.Niektóre leki przeciwhistaminowe wywołują senność, szczególnie jeśli pacjent również spożywa w tym okresie alkohol. Niektóre nie są odpowiednie w czasie ciąży, chyba że są przepisane przez lekarza.Pacjenci z obrzękiem naczynioruchowym mogą potrzebować opinii i porady alergologa, immunologa lub dermatologa. Obrzęk naczynioruchowy może powodować potencjalnie poważne trudności w oddychaniu.Jeśli wystąpi obrzęk języka lub warg lub jeśli oddychanie stanie się trudne, lekarz może przepisać strzykawkę epinefryny. Oczywiście, tylko w nagłych przypadkach. W miarę możliwości pacjenci powinni unikać znanych alergenów.

Przewlekła pokrzywka

Przewlekła pokrzywka może powodować długotrwały dyskomfort, a czasami może nieść za sobą pewne powikłania zdrowotne. Leczenie przewlekłej pokrzywki jest zdecydowanie inne, niż w przypadku ostrej. Obejmuje ono:

• Antybiotyki, na przykład dapson, mogą zmniejszać zaczerwienienie i obrzęk.
• Omalizumab lub Xolair to lek do wstrzykiwania bezpośrednio w ciało pacjenta, który blokuje immunoglobulinę E, substancję, która odgrywa rolę w reakcjach alergicznych. Może zmniejszyć objawy przewlekłej pokrzywki idiomatycznej, rodzaj pokrzywki o nieznanym pochodzeniu, który może trwać miesiące lub lata.

Przewlekłe pokrzywka może prowadzić do ciężkiego dyskomfortu, dystresu i być może depresji. Stres również może pogorszyć postać pokrzywki. Wysypka się powiększa i obejmuje większe powierzchnie ciała. Przez co pacjent toczy  błędne koło. Pacjenci, u których występują objawy depresji powinni porozmawiać z lekarzem.

Objawy

Obrzęki, znane jako bąbelki, pojawiają się jako pierwsze w postaci klasycznej wysypki na skórze. Wysypka jest zwykle różowa lub czerwona, o owalnym lub okrągłym kształcie. Dodatkowo, mogą one wynosić od kilku milimetrów do kilku centymetrów w poprzek. Mogą być bardzo swędzące i mają wokół siebie czerwony rumień. Bąbelki występują zwykle partiami, często na twarzy lub kończynach, w tym w rękach, dłoniach, przedramieniu, palcach, nogach, udach, łydkach lub brzuchu.

Pokrzywka zwykle znika w ciągu 24 godzin , ale na jej miejsce może pojawić się kolejna. Zazwyczaj pokrzywka obejmuje jedną partię ciała, ale w niektórych przypadkach pojawia się w kilku miejscach. Niekiedy pokrzywka trwa nawet przez kilka dni. Natomiast osoby z chronicznymi pokrzywkami mogą mieć objawy przez miesiące lub lata.

Anafilaksja a pokrzywka

Anafilaksja to ciężka reakcja alergiczna, która może wpływać na funkcjonowanie wszystkich układów organizmu, począwszy od oddechowego skończywszy na mózgu. Atak anafilaktyczny prowadzi do poważnych trudności z oddychaniem i utraty przytomności. Niekiedy, powoduje śmierć, jeżeli dana alergia jest ignorowana przez pacjenta i w jej kierunku nie rozpoczęto leczenia. Pierwsze symptomy anafilaksji to:

• Nudności i wymioty,
• Obrzęk jamy ustnej, w tym języka, warg i gardła, który powoduje trudności w oddychaniu i mowie,
• Zimna i lepka skóra,
• Szybkie bicie serca,
• Omdlenie,
• Uczucie niepokoju.

 Osoby cierpiące na pokrzywkę muszą być czujne na dalsze objawy, które mogą wskazywać na reakcję anafilaktyczną.

Rodzaje pokrzywki

Pokrzywka występuje dwóch postaciach. Pierwsza z nich to pokrzywka ostra, a druga pokrzywka przewlekła.

• Ostra pokrzywka jest najczęstszym typem pokrzywki. Objawy trwają krócej niż 6 tygodni i zwykle dotyczą twarzy i szyi, palców rąk i nóg oraz genitaliów w przypadku mężczyzn.
• Przewlekła pokrzywka, która trwa dłużej niż 6 tygodni. Dotyka różnych partii ciała człowieka.

Dokładna przyczyna pojawienia się pokrzywki  jest nieznana, ale może wiązać się z pracą układu odpornościowego. Są też tezy, które mówią o tym, że wirusy wywołują pokrzywki. W niektórych przypadkach może się to wiązać z podstawowym zaburzeniem autoimmunologicznym, takim jak choroba tarczycy lub toczeń.