Orzeszki ziemne – właściwości, zastosowania, przeciwwskazania

Orzeszki ziemne znane są też jako arachidowe lub fistaszki. Znajdują się w nich cenne tłuszcze, a także inne składniki odżywcze, jak np. magnez i witaminy z grupy B. Jakie są ich właściwości? Gdzie znalazły zastosowanie? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do ich spożywania?

Zapobiegają chorobom serca

Orzeszki ziemne zawierają duże ilości witaminy B3 i nienasyconych kwasów tłuszczowych (w skrócie: NNKT), które przeciwdziałają miażdżycy, gdyż zapewniają redukcję poziomu niekorzystnego cholesterolu LDL i wpływają pozytywnie na produkcję pożytecznego cholesterolu HDL. Obecność tych składników odżywczych sprawia, że fistaszki zapobiegają zawałowi serca, chorobie wieńcowej oraz udarowi mózgu, a więc schorzeniom, które są związane z miażdżycą. Przeprowadzone badania dowiodły, że zjadanie tych orzechów pięć razy w tygodniu aż o 20% zmniejsza ryzyko zapadania na choroby serca.

Należy też dodać, że w orzechach ziemnych znajduje się wiele potasu (na 100 g jest to aż 705 mg). Ten pierwiastek przyczynia się do utrzymania właściwego ciśnienia krwi, a tym samym zapewnia ochronę przed nadciśnieniem tętniczym. Warto wiedzieć, że na tę chorobę cierpi aż 10,5 miliona Polaków.

Poprawiają koncentrację i pamięć

Orzeszki ziemne polepszają koncentrację i pamięć oraz łagodzą stres, dzięki posiadaniu w swoim składzie magnezu, witamin z grupy B, a także NNKT. Te właściwości powodują, że są one doskonałym pokarmem dla osób wykonujących znaczny wysiłek umysłowy, a więc m.in. dla studentów oraz uczniów. Powinni je także spożywać osoby znajdujące się w podeszłym wieku, zwłaszcza że niektóre badania wykazują, że przyczyniają się do zredukowania ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera.

Mają wiele wartościowego białka

Pod względem botanicznym orzeszki ziemną są zaliczane do rodziny roślin strączkowych. To uzasadnia to, dlaczego znajduje się w nich najwięcej białka spośród wszystkich orzechów (około 26%). Mają go nawet więcej niż pozostałe rośliny strączkowe, m.in. ciecierzyca, groch czy fasola. To sprawia, że są wskazane dla wegetarian, ale nie tylko. W fistaszkach jednym z aminokwasów jest arginina, która bierze udział w zwiększaniu masy mięśniowej. To sprawiło, że znalazły one zastosowanie w kulturystyce.

Sprzyjają odchudzaniu

Orzeszki ziemne wspierają funkcjonowanie układu trawiennego, dzięki zawartości dużej ilości błonnika i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Choć są one wysokokaloryczne, to jednak wskazane jest ich zjadanie co pewien czas. Ważne jest to, aby ich nie spożywać zbyt dużo na raz, gdyż wysoka zawartość tłuszczu może prowadzić do problemów z wypróżnianiem. Fistaszki sprzyjają odchudzaniu, gdyż zmniejszają łaknienie poprzez zwiększenie stężenia serotoniny w organizmie. Dodatkowo zapewniają uczucie sytości, które powoduje, że zjada się ich niezbyt wiele, a także zmniejsza porcje innych posiłków.

Środek na potencję

Orzeszki ziemne mogą być wykorzystywane jako afrodyzjak. Wynika to z tego, że znajduje się w nich arginina, która ułatwia przepływ krwi, rozszerza naczynia krwionośne i zmniejsza kłopoty związane z potencją. Według rezultatów niektórych badań arginina może być nawet stosowana pomocniczo w leczeniu zaburzeń erekcji. Ponadto w fistaszkach można znaleźć wiele witaminy E, która wpływa korzystnie na urodę, a także hamuje procesy starzenia.

Dobre dla diabetyków

W orzeszkach ziemnych można znaleźć także witaminę B6, która stabilizuje proces związany z przemianą glukozy w glikogen, co w konsekwencji prowadzi do redukcji stężenia glukozy we krwi. To sprawia, że fistaszki przeciwdziałają rozwojowi cukrzycy typu 2, a także insulinooporności. Inną ich zaletą jest niski indeks glikemiczny, który wynosi jedynie 15. To powoduje, że bez obaw mogą być one zjadane przez diabetyków.

Zmniejszają ryzyko rozwoju niektórych nowotworów

Orzeszki ziemne chronią m.in. przed:

• Rakiem żołądka – dzięki posiadaniu w swoim składzie polifenolowych przeciwutleniaczy oraz kwasu p-kumarowego. Ta druga substancja przeciwdziała temu nowotworowi poprzez redukcję produkcji amin azotu, które mają działanie rakotwórcze.
• Rakiem jelita – przeprowadzone badania wykazały, że fistaszki pozwalają zmniejszyć ryzyko rozwoju raka jelita grubego. U kobiet spożywających przynajmniej 2 łyżeczki orzeszków arachidowych 2 razy w tygodniu to ryzyko zmalało aż o 58%. Natomiast w przypadku mężczyzn ta zmiana wynosiła 27%.

Zastosowania gastronomiczne

Orzeszki ziemne zazwyczaj są spożywane w formie przekąski. Po zmieleniu lub posiekaniu można je dodawać np. do:

• mięsa oraz dań mięsnych,
• sałatek,
• ryżu,
• makaronu,
• ryb,
• czekolad,
• ciast,
• lodów,
• herbatników,
• sosów – są wykorzystywane do ich zagęszczania.

W sklepach można znaleźć fistaszki w postaci solonej, prażonej lub kandyzowanej. Są one także głównym elementem masła orzechowego. Takie masło może być podawane np. razem z:

• omletami białkowymi,
• owsiankami,
• grzankami,
• podsmażanymi brokułami,
• dżemem truskawkowym.

Inne zastosowania

Poza zastosowaniami gastronomicznymi orzeszki ziemne znalazły także inne zastosowania. Są one wykorzystywane m.in. jako:

• Szampon – jest pielęgnacyjny oraz odżywczy. Można go sporządzić samemu. Wystarczy zmieszać w blenderze olej z fistaszków z rozdrobnionym mydłem powstałym na podstawie oliwy z oliwek. Do uzyskanej substancji dla poprawienia zapachu warto dodać olejek rozmarynowy lub lawendowy.
• Środek owadobójczy – mrówki i pewne inne owady nie znoszą oleju arachidowego. Część producentów środków owadobójczych dodaje do swoich wyrobów ten produkt. Przyjmuje się, że składniki w nim zawarte mogą wywierać toksyczny wpływ dla rozmaitych insektów znajdujących się w gospodarstwie domowym.
• Mydło – w oleju z fistaszków znajdują się głównie kwasy tłuszczowe jednonienasycone. Do produkcji mydła używa się takich tłuszczów, które likwidują zarazki i brudy z ciała dzięki swojej lepkości oraz gęstości. Olej otrzymywany z orzechów ziemnych ma odpowiednią gęstość, aby być elementem środka służącego do mycia. Istnieje możliwość samodzielnego przygotowania odżywczego i czyszczącego mydła. Trzeba jedynie zmieszać olej arachidowy z ługiem, wodą i olejem kokosowym.
• Odżywka do gleby. Należy zakopać rośliny ogrodowe razem z fistaszkami. W ziemi wydzielają one olej, dzięki któremu dochodzi do wzbogacenia i odżywienia gleby. To przekłada się wzrost zdrowotności roślin, gdyż mogą one w łatwiejszy sposób pobrać z gruntu wszelkie niezbędne dla nich składniki odżywcze. Można też wykorzystać olej z orzechów ziemnych do szybkiego odżywienia sadzonek, jednak efekty będą jedynie krótkoterminowe.

Orzeszki ziemne
Kliknij i sprawdź ceny!

Przeciwwskazania

Orzeszki ziemne są przeciwwskazane przede wszystkim dla uczulonych na nie osób. Ci ludzie nie powinni zjadać orzechów w całości, ale także produktów, w których mogą znajdować się nawet minimalne ich ilości. U niektórych osób fistaszki są przyczyną występowania silnych reakcji alergicznych, a w najgorszych przypadkach prowadzą do wstrząsu anafilaktycznego, który może skończyć się śmiercią. To sprawiło, że w państwach wchodzących w skład Unii Europejskiej występuje nakaz zamieszczania na etykietach informacji dotyczących obecności orzechów ziemnych, nawet jeżeli chodzi o śladowe ilości.