Niacyna to organiczny związek chemiczny, który zaliczany jest do kategorii witamin z grupy B. Inna nazwa niacyny to witamina B3, znacznie rzadziej używa się za to nazwy kwas nikotynowy, która jednakże również jest jak najbardziej poprawna.

Z dużą dozą pewności można odważyć się na stwierdzenie, że niacyna to jeden z tych związków chemicznych zaliczanych do grupy witamin, które wykazują najszersze i najbardziej zróżnicowane działanie na ludzki organizm. Spektrum wpływu niacyny na działanie organizmu człowieka jest bowiem naprawdę niezwykle wręcz szerokie. Niedobór niacyny, zwłaszcza niedobór o charakterze chronicznym, może z kolei prowadzić do licznych negatywnych konsekwencji zdrowotnych, w tym również do poważnych zaburzeń ogólnego działania organizmu.

Co więc przede wszystkim warto wiedzieć na temat niacyny? Jakimi negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi grozi ewentualny chroniczny niedobór kwasu nikotynowego w organiźmie? W jakich pokarmach znajduje się niacyna i które produkty spożywcze są najbogatszym źródłem tej niezwykle istotnej witaminy? W jakich warunkach warto zdecydować się na suplementację niacyną i czym należy się kierować przy wyborze odpowiedniego preparatu?Przyjrzyjmy się temu tematowi nieco dokładniej i postarajmy się udzielić odpowiedzi na powyższe pytania.

Niacyna: czym jest i jak działa na ludzki organizm?

Jak już wspominano we wcześniejszej części niniejszego wpisu, niacyna, czyli inaczej kwas nikotynowy, to organiczny związek chemiczny zaliczający się do witamin z grupy B. Niacyna jest powszechnie uważana za jedną z najważniejszych witamin dla człowieka, a kolejne badania naukowe odkrywają coraz to nowe sfery oddziaływania tej substancji na ludzki organizm.

Jaki konkretnie jest wpływ, jaki wywiera niacyna na ludzki organizm i które konretnie sfery jego działania są w największym stopniu uzależnione od odpowiednio wysokiej podaży niacyny? Można przedstawić to przy pomocy niewielkiego schematu. Działanie, jakie na ludzi organizm wykazuje niacyna polega więc przede wszystkim na:

• 1. Pozytywny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy
• 2. Działanie wspierające procesy detoksykacji organizmu
• 3. Pozytywny wpływ na kodnycję skóry, włosów oraz paznokci
• 4. Udział w wytwarzaniu niektórych hormonów
• 5. Dodatni wpływ na produkcję neutrofilów(białych krwinek)

Oczywiście, wymienione powyżej obszary działania niacyny bynajmniej nie wyczerpują tematu wpływu tej substancji na ludzki organizm. Wciąż bowiem pojawiają się coraz to kolejne opracowania naukowe lub przynajmniej podejrzenia na temat coraz to nowych potencjalnych właściwości tej witaminy.

Niacyna a praca mózgu

W każdym razie, jednym z najlepiej potwierdzonych w toku badań klinicznych działań niacyny jest jej pozytywny wpływ na procesy biochemiczne zachodzące w ludzki mózgu. Mówiąc precyzyjniej, niacyna powoduje wzrost aktywności w jądrach mitochondriów.

Rezultatem jest między innymi wyraźna poprawa samopoczucia, obniżone odczuwania lęku i niepokoju oraz redukcja stresu. Badania na temat wpływu niacyny na ośrodkowy układ nerwowy były z początku przeprowadzane na szczurach. Kiedy efekty okazały się bardzo obiecujące, powtórzono tę samą procedurę badawczą, tyle że tym razem już z udziałem ludzi.

Synteza substancji odżywczych

Kolejny istotny mechanizm działania niacyny to fakt, iż witamina ta bierze udział w syntezie praktycznie wszystkich substancji odżywczych istotnych dla ludzkiego organizmu, ze szczególnym uwzględnieniem białek, węglowodanów oraz tłuszczy.

Oznacza to dokładnie tyle, że to właśnie od odpowiedniej podaży niacyny w codziennej diecie w dużej mierze zależy odżywienie naszego organizmu: w przypadku chronicznego niedoboru witaminy B3 bardzo trudno jest zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na proteiny lub węglowodany, ponieważ przyswajalność tych substancji znajduje się na niskim poziomie. Stąd zaś wniosek, że odpowiednia podaż niacyny odgrywa niezwykle istotną rolę zarówno w procesie odchudzania, jak i na przykład w procesie rozbudowy masy mięśniowej.

Rola w gospodarce hormonalnej

Niacyna jest również substancją biorącą czynny udział w procesach syntezy niektórych hormonów, zwłaszcza kortyzolu, insuliny oraz tyroksyny. Kortyzol to jak wiadomo substancja nazywana hormonem stresu, ponieważ jej nadmierna produkcja w organizmie skutkuje zwiększonym odczuwaniem stresu, pogorszonym stanem psychicznym a także wzmożeniem procesów stresu oksydacyjnego w komórkach.

Odpowiednia podaż niacyny jest więc konieczna do zapobiegania występowania tego rodzaju efektom. W przypadku insuliny z kolei należy uważać nie tylko na niedobór, ale również na nadmiar niacyny: zbyt wysoka podaż niacyny skutkuje znaczącym zwiększeniem stężenia insuliny we krwi, co w niektórych przypadkach może być niebezpieczne.

Oczyszczanie organizmu

Wreszcie należy wspomnieć również o dość silnym działaniu wspierającym procesy detoksykacyjne organizmu, jakie wykazuje niacyny. Dowiedziono, że witamina ta może odpowiadać za „aktywację” genów mających za zadanie zwalczanie bakterii.

Jednocześnie niacyna działa wzmacniająco i aktywizująco na komórki odpornościowe, zwiększając ich zdolność do zwalczania niebezpiecznych czynników. Stąd zaś wniosek, że od odpowiedniej podaży niacyny w dużej mierze zależy ogólna kondycja naszego układu odpornościowego.

Niacyna: w jakich pokarmach można ją znaleźć?

Co ciekawe, w odróżnieniu od ogromnej większości innych związków chemicznych zaliczanych do kategorii witamin, Niacyna, czyli witamina B3 jest związkim endogennym.

Oznacza to, że nasz organizm jest zdolny do samodzielnej produkcji niacyny. Jednak ta naturalna podaż niacyny jest zbyt niska, aby była w stanie zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na niacynę, dlatego też konieczne jest dostarczanie organizmowi tej witaminy w postaci pokarmów lub też za pomocą suplementacji.

Zasadniczo, najbogatszym źródłem niacyny są pokarmy mięsne, w tym szczególnie mięso drobiowe, wieprzowe oraz wątróbki. Niacyna występuje również w niektórych pokarmach roślinychh, w tym zwłaszcza w ziemniakach a także w produktach zbożowych. Pewną ilość niacyny znajdziemy również w przetworach mlecznych, rybach oraz niektórych owocach.

Niacyna
Kliknij i sprawdź ceny!

Niacyna: skutki niedoboru lub przedawkowania

Warto zaznaczyć, że chroniczny niedobór substancji, jaką jest niacyna, jest podobnie niebezpieczny dla naszego zdrowia, jak dlugotrwały nadmiar tej substancji.

Do efektów chronicznego niedoboru niacyny należy zaliczyć przede wszystkim takie możliwe objawy, jak zaburzenia natury psychicznej, zaburzenie działania układu nerwowego, stany zapalne jamy ustnej oraz języka, szorstkość skóry oraz występowanie w obrębie skóry zmian o charakterze zapalnym.

Jeżeli chodzi o skutki długotrwałego nadmiaru niacyny, to należy wymienić przede wszystkim zagrożenie wystąpieniem cukrzycy o charakterze insulinozależnej(ryzyko to zależy od udziału, jaki niacyna bierze w syntezie insuliny). Oprócz tego do możliwych powikłań długotrwałego nadmiaru niacyny należy zaliczyć także martwicę wątroby, zmiany zapalne występujące w obrębie wątroby a także arytmię serca. Warto zaznaczyć, że stan przedawowania niacyny jest trudno osiągnąć tylko i wyłącznie poprzez dietę: najczęściej występuje on wskutek długotrwałej, źle pomyślanej suplementacji preparatami zawierającymi niacynę.