Neurolog – badanie neurologiczne. Diagnostyka i katalog chorób neurologicznych

W naszym kraju absolwent studiów medycznych może wybrać jedną z 77 specjalizacji. Część specjalizacji występuje w modułach, czyli aby przejść do jednego z nich najpierw należy zaliczyć moduł wcześniejszy. To dość skomplikowany system oparty na gruntownym zgłębianiu wiedzy z wąskiego zakresu. Ale na takim systemie korzystają przede wszystkim pacjenci, abstrahując oczywiście od wszelkich bolączek polskiego systemu opieki zdrowotnej.

Neurolog, kto to jest?

Jedną ze specjalizacji medycznych jest neurologia, której przedmiotem są schorzenia układu nerwowego: obwodowego i ośrodkowego. Bardzo często neurologię zestawia się z psychiatrią, a to za sprawą współwystępowania wielu chorób neurologicznych na podłożu psychologicznym. Neurolog natomiast to lekarz, który zajmuje się leczeniem schorzeń związanych z układem nerwowym pacjenta. Neurolog posiada wiele narzędzi diagnostycznych, które zapewnił mu błyskawiczny rozwój technologii medycznych, choćby rezonans magnetyczny czy tomograf komputerowy. Lekarz tej specjalności zajmuje się diagnostyką zaburzeń układu nerwowego.

Neurolog – jakie choroby leczy?

Trudno określić w sposób ogólny dolegliwości, które powinny zmotywować do wizyty u neurologa. Najczęściej jest to zbiór objawów, na podstawie których lekarz pierwszego kontaktu kieruje do neurologa. Przede wszystkim pacjent odczuwa ból, a jeżeli jest to odczucie, które pojawia się często i wskazuje na nasilenie i wzmożoną intensywność, konsultacja neurologiczna wydaje się niezbędna.

Choroby, jakimi zajmuje się najczęściej neurolog to:

• zwyrodnienia kręgosłupa najczęściej odcinków lędźwiowego lub szyjnego
• rwa kulszowa
• padaczka
• stwardnienie rozsiane
• choroba Parkinsona
• pląsawica Huntingtona
• choroba Wilsona
• choroba Alzeimera
• udar mózgu
• stany zapalne mózgu
• stany zapalne rdzenia mózgowego
• stany zapalne opon mózgowo-rdzeniowych
• guzy mózgu
• migreny
• nerwica
• miastenia
• miopatie
• miotonia

Neurolog – objawy neurologiczne

Przyczyny objawów neurologicznych mogą być bardzo różne. Najczęściej powstają one w wyniku urazów, stanów zapalnych, infekcji, guzów czy wrodzonych wad genetycznych. Bardzo często objawy neurologiczne są jednocześnie objawem ciężkich chorób takich, jak: cukrzyca, alkoholizm, czy choroby zwyrodnieniowe.

Najczęściej występujące u pacjentów objawy neurologiczne są dość powtarzalne. Neurolog diagnozuje i leczy:

• wszelkie bóle odnoszące się do układu nerwowego
• osłabienie siły mięśniowej
• skurcze mięśni
• drżenia mięśni
• zaburzenia czucia przewodzenia nerwowego
• problemy koordynacji ruchowej
• szumy uszne
• zawroty głowy
• zaburzenia równowagi
• problemy z pamięcią czy koncentracją
• zaburzenia snu
• omdlenia

Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne, jakie przeprowadza neurolog w swoim gabinecie podczas wizyty pacjenta jest badaniem fizykalnym obejmującym:

• obserwację poruszania się pacjenta
• jego zdolności do wykonywania poleceń lekarza
• sprawdzanie odruchów , m. in. przy pomocy młotka diagnostycznego
• oceny mowy
• ocena wzroku
• rozpoznawania przedmiotów
• pamięci
• orientacji co do własnej osoby, miejsca i czasu
• zdolności pisania

Pierwsza wizyta u neurologa wiąże się przede wszystkim z wywiadem oraz badaniem prostych odruchów fizjologicznych. Podstawowe badanie to stukanie w kolano młoteczkiem w celu zbadania odruchu kolanowego. W ten sposób sprawdza się impuls nerwowy i jego prawidłową lub nie drogę od receptora, poprzez rdzeń kręgowy do celu ostatecznego jakim jest mięsień. W trakcie tej pierwszej wizyty, neurolog może także sprawdzić:

• odruch z mięśnia dwugłowego i trójgłowego ramienia
• odruch z mięśni przywodzicieli uda
• odruch ramienno-promieniowy
• odruch skokowy
• objaw Babińskiego
• objaw Rossolimo

Te proste badania fizykalne pozwalają lekarzowi wstępnie zdiagnozować rodzaj zaburzenia neurologicznego jakie występuje u pacjenta. Gdy w trakcie podrażnienia skóry boczno dolnej części stopy wystąpi odruch Babińskiego lekarz może podejrzewać u pacjenta uszkodzenia drogi koro-rdzeniowej. Natomiast nieprawidłowo przebiegający odruch Rossolimo może wskazywać na chorobę stwardnienia rozsianego. Jednak to tylko podejrzenia i neurolog, aby mógł postawić w pełni potwierdzoną diagnozę może zlecić wykonanie szeregu badań specjalistycznych neurofizjologicznych i obrazowych, np.; tomografię komputerową, rezonans magnetyczny oraz badania biochemiczne i badania genetyczne

Badanie neurologiczne do pełnej diagnostyki

Aby móc z całkowitym przekonaniem potwierdzić swoje podejrzenia i wstępne badania przeprowadzone w gabinecie neurologicznym, lekarz może zlecić wykonanie kilku ważnych badań opartych o najnowsze technologie medyczne:

• Tomografia komputerowa – to bardzo dokładne badanie radiologiczne, które wykorzystuje jonizujące promienie rentgena. Najczęściej przeprowadza się TK głowy, kręgosłupa, ale tą metodą można zbadać każdą część ciała. Pozwala wykryć nieprawidłowości w obrębie mózgu, zmiany zwyrodnieniowe czy zmiany nowotworowe. To bardzo popularne badanie, stale zwiększające swój udział w sumarycznej dawce wszystkich badań diagnostycznych, chociaż nie jest to badanie całkowicie bezpieczne dla pacjenta.
• Rezonans magnetyczny – nie wymaga zastosowania nie do końca bezpiecznego promieniowania rentgenowskiego. Badanie to jest szczególnie przydatne do diagnostyki zmian chorobowych w tkankach miękkich, zwłaszcza tych zasłoniętych kośćcem. Dlatego rezonans magnetyczny znalazł zastosowanie do badania mózgu, mięśni oraz serca. Metoda ta wykazuje skuteczność do badania właściwie całego ciała, chociaż raczej mniejszych zmian patologicznych.
• Elektroencefalografia – to badanie przeznaczone do weryfikacji bioelektrycznej czynności mózgu. Badanie polega na umieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod. Ich zadaniem jest rejestracja zmian potencjału elektrycznego z powierzchni skóry. Zmiany te są wynikiem aktywności neuronów kory mózgowej, a elektrody po odpowiednim wzmocnieniu ich obecności tworzą właściwy zapis. Badanie to wykonuje się do diagnostyki wielu chorób, m. in. padaczki, zaburzeń snu, śpiączki, śmierci mózgu, chorób organicznych mózgu, zatruć substancjami neurotoksycznymi.
• Tomografia emisyjna  – to kolejna z technik obrazowania, w której zamiast zastosowania promieniowania rentgenowskiego czy radioaktywnego prowadzi się zapis promieniowania powstającego w trakcie anihilacji pozytonów. Ich źródłem jest podana wcześniej pacjentowi specjalna substancja promieniotwórcza, która ulega rozpadowi. Metodę tą stosuje się przy badaniach mózgu, serca, stanów zapalnych i nowotworów. Umożliwia ona wykrycie choćby choroby Huntingtona czy Alzheimera, a także sprawdza się w przypadku schizofrenii czy padaczki. Badanie to umożliwia rozpoznanie nowotworów z 90% skutecznością. Żadna inna technika obrazowania nie daje takiego wyniku.