Nawłoć: charakterystyka, odmiany, właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Nawłoć pospolita zwana również złotą ruzgą lub mimozą to bardzo charakterystyczna roślina o przepięknych żółtych kwiatach, jednak ceniona jest nie tylko z uwagi na walory ozdobne, ale również na cenne dla zdrowia właściwości lecznicze. Czym jednak charakteryzuje się nawłoć pospolita, jakie jej odmiany można spotkać, jakie cenne dla zdrowia właściwości lecznicze płyną z jej użycia i w jaki sposób można ją stosować?

Charakterystyka nawłoci pospolitej

Nawłoć pospolita to roślina należąca do rodziny astrowatych, która odznacza się przepięknymi żółtymi kwiatami stanowiącymi główny surowiec leczniczy. Roślina ma rozgałęzioną łodygę dorastającą do wysokości od 30 do 100 cm z eliptycznymi, naprzemianległymi liśćmi.

Można ją spotkać w szczególności w lasach, zaroślach, na łąkach i pastwiskach. Z uwagi na dobroczynny wpływ na nasz organizm znalazła dosyć szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej. Suszoną roślinę można bez problemu zakupić w każdym sklepie zielarskim, jednak można ją również ususzyć w domowych warunkach. Górną część pędów w okresie kwitnienia, czyli od lipca do września należy zerwać (tylko podczas ładnej pogody), umieszczając ją następnie na papierze w ciemnym i przewiewnym miejscu.

Odmiany nawłoci

Na całym świecie można wyróżnić nawet kilkaset odmian nawłoci, jednak wśród tych najpopularniejszych można wymienić w szczególności:

• nawłoć pospolitą,
• nawłoć kanadyjską,
• nawłoć późną
• nawłoć ogrodową

Nawłoć pospolita

Na polskich łąkach i pastwiskach można znaleźć przede wszystkim nawłoć pospolitą, która nie należy do bardzo wymagających roślin, a najlepiej wzrasta w półcienistych miejscach. Choć prezentuje się bardzo efektownie, to lepiej nie sadzić jej w przydomowym ogródku, ponieważ jest wyjątkowo trudna do usunięcia.

W roślinie tej można znaleźć wiele cennych dla zdrowia substancji, wśród których warto wymienić w szczególności flawonoidy odpowiedzialne za zmniejszanie przepuszczalności naczyń krwionośnych, garbniki wykazujące właściwości ściągające, saponiny działające przeciwgrzybicznie, a także lejokarpozydy, które wykazują właściwości przeciwbólowe oraz przeciwzapalne.

Nawłoć kanadyjska

Rośnie ona głównie na granicy Kanady oraz Stanów Zjednoczonych, jednak można ją również spotkać na terenach Azji, Australii i Nowej Zelandii, a także w wielu europejskich krajach.

Okres jej kwitnienia przypada od lipca do sierpnia i w odróżnieniu od nawłoci pospolitej jest od niej nieco wyższa i ma zupełnie inaczej wyglądające liście. Jeśli chodzi natomiast o podobieństwa, to rośnie ona w identycznych warunkach co nawłoć pospolita i wykazuje dokładnie te same właściwości lecznicze.

Nawłoć późna

Nawłoć późna nazywana również nie bez powodu nawłocią olbrzymią charakteryzuje się dosyć dużą wysokością (może mieć aż 3 metry wysokości), a także późnym okresem kwitnienia (przypada on od sierpnia do września). Można ją spotkać w dolinach polskich rzek, jednak krajem jej pochodzenia są Stany Zjednoczone.

Ma identyczne właściwości lecznicze jak pozostałe gatunki nawłoci, jednak w odróżnieniu od nich ma nieco inną budowę i wygląd.

Nawłoć ogrodowa

Ostatnią odmianą nawłoci jest nawłoć ogrodowa, którą można spotkać głównie w przydomowych ogródkach. Dorasta ona nawet do 2 metrów, dlatego też sadząc ją w ogródku, warto zadbać o to, aby miała odpowiednią ilość wolnej przestrzeni.

Okres jej kwitnienia przypada od lipca do października i właśnie wtedy można zbierać jej kwiaty w celu ich ususzenia.

Zastosowanie nawłoci pospolitej

W dawnych czasach nawłoć pospolita stosowana była głównie do opatrywania ran oraz jako środek przeznaczony do dezynfekcji. Z czasem o leczniczych właściwościach rośliny zaczęto stopniowo zapominać, jednak całkowicie niesłusznie.

Dopiero wtedy, gdy królowa Elżbieta sprowadziła ziele nawłoci ze Stanów Zjednoczonych, to odkryto, ile tak naprawdę właściwości leczniczych w sobie ukrywa. Głównym surowcem leczniczym jest ziele nawłoci, która można zbierać i suszyć w okresie kwitnienia rośliny.

Właściwości lecznicze nawłoci

Nawłoć pospolita wykazuje szereg cennych dla naszego zdrowia właściwości leczniczych, ponieważ działa moczopędnie, przeciwzakrzepowo, przeciwzapalnie, ściągająco, a także uszczelniająco na nasze naczynia krwionośne. Ususzone ziele nawłoci można spotkać w wielu mieszankach ziołowych w szczególności tych, które mają za zadanie wzmocnić serce.

Odwar z nawłoci sprawdza się idealnie w przypadku problemów trawiennych, ponieważ wspomaga wytwarzanie żółci, a także pomaga pozbyć się niestrawności, oraz uporczywych wzdęć i gazów. Oprócz tego ziele nawłoci działa moczopędnie, pomaga załagodzić różnego rodzaju stany zapalne, a także działa ściągająco na błony śluzowe naszego przewodu pokarmowego.

Odwar z nawłoci może być stosowany nie tylko wewnętrznie, ale również zewnętrznie. Można nim z powodzeniem przemywać niewielkie rany, podrażnienia oraz skórne wykwity. W przypadku bólu gardła lub stanów zapalnych jamy ustnej również można sięgnąć po leczniczy odwar z nawłoci pospolitej, ponieważ wykazuje on silne działanie przeciwzapalne i odkażające. Osoby, które mają problemy ze skórą tłustą i trądzikową, powinny przemywać ją naparem z nawłoci, ponieważ pomoże on dogłębnie oczyścić skórę z różnego rodzaju zanieczyszczeń, dzięki czemu cera odzyska swój dawny blask i koloryt.

Jak przygotować odwar z nawłoci?

Przygotowanie leczniczego odwaru z rośliny jest niezwykle proste, ponieważ wystarczy w tym celu 2 łyżki ziela nawłoci zalać szklanką wody, gotując następnie mieszankę pod przykryciem przez około 15 minut. Po upływie tego czasu garnek należy zdjąć z ognia, odcedzając i odstawiając na jakiś czas do ostygnięcia. Tak przygotowany odwar można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.

Jak przygotować napar z nawłoci?

W medycynie naturalnej można wykorzystać nie tylko odwar z nawłoci, ale również napar. W jaki jednak sposób można go przygotować? Łyżkę ziela nawłoci należy zalać szklanką wrzącej wody, zaparzając następnie mieszankę pod przykryciem przez około 20 minut.

Tak przygotowany napar można od razu wypić, jednak zaparzając większe jego ilości, można wykorzystać go jako dodatek do ciepłej kąpieli w wannie.

Nawłoć
Kliknij i sprawdź ceny!

Zastosowanie nawłoci w kuchni

Głównym surowcem używanym w kuchni są liście nawłoci pospolitej, które można z powodzeniem zaparzać pod przykryciem podobnie jak herbatę. Roślinę można również z powodzeniem wykorzystać do przygotowania soku lub koktajlu. Innym zastosowanie nawłoci może być przygotowanie z niej leczniczej maści, przy pomocy której można zwalczać wypryski. W jaki sposób można ją jednak przygotować? Ucierając świeże ziele nawłoci z masłem. Tak przygotowaną maść można wykorzystać również jako dodatek do kanapek.

Przeciwwskazania do stosowania nawłoci

Ziele nawłoci stosowane zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia, jednak powinno być stosowane przez osoby, które zmagają się z poważnymi chorobami nerek lub serca. Warto również pamiętać o tym, aby rośliny pod żadną postacią nie podawać dzieciom poniżej 12 roku życia, ponieważ może się to odbić bardzo niekorzystnie na ich zdrowiu.