Nadżerka – co to jest, objawy, przyczyny, diagnoza i leczenie

Nadżerka szyjki macicy to schorzenie zdrowotne, podczas którego komórki z wnętrza szyjki macicy tworzą czerwoną, zapalną warstwę na zewnątrz szyjki macicy. Zazwyczaj taka sytuacja nie stanowi problemu zdrowotnego. Jednak ze względu na jej postać i wygląd może przysporzyć trudności w odróżnieniu jej od wczesnych stadiów raka szyjki macicy.

Co to jest nadżerka?

Nadżerka to choroba atakująca komórki szyjki macicy. Kobieca szyjka macicy ma różne rodzaje komórek, te na zewnątrz (część pochwowa) są całkowicie inne od tych w środku (kanał szyjki macicy).

Miękkie komórki wewnątrz szyjki macicy są znane jako komórki gruczołowe. Twarde komórki na zewnątrz szyjki macicy są znane jako płaskie komórki nabłonka. Większość kobiet ma jedynie gruczołowe komórki wewnątrz szyjki macicy. Nadżerka polega na pojawieniu się komórek gruczołowych na zewnętrznej stronie szyjki macicy. Obszar na zewnątrz szyjki macicy, gdzie komórki gruczołowe wchodzą w kontakt z płaskimi komórkami nabłonka, nazywany jest strefą transformacji lub uwarstwionym nabłonkiem płaskonabłonkowym.

Nadżerka jest również określana jako erozja szyjki macicy. Ta nazwa jest nie tylko niepokojąca, ale także wprowadza w błąd. W rzeczywistości szyjka macicy nie przechodzi procesu erozji.

Objawy nadżerki

Większość kobiet posiadająca nadżerkę szyjki macicy nie cierpi ze względu na jakiekolwiek objawy. Co dziwniejsze, mało która jest świadoma tego schorzenia. O chorobie szyjki macicy dowiadują się dopiero na wizycie u ginekologa po wykonanym badaniu. Standardowe objawy ograniczają się do:

• Lekkich upławów śluzu,
• Plamieniami między miesiączkami,
• Bólu i krwawieniu po stosunku płciowym.

Ból i krwawienie mogą również wystąpić podczas lub po badaniu miednicy.

U niektórych kobiet objawy te mają poważniejszy charakter.  Uprawianie seksu staje się uciążliwe, a ból zakłóca przyjemność seksualną. Ponadto, nadżerka jest najczęstszą przyczyną krwawienia podczas ostatnich miesięcy ciąży.

Przyczyną tych objawów jest to, że komórki gruczołowe są bardziej delikatne niż komórki nabłonka. Wytwarzają więcej śluzu i łatwo krwawią. Przy zauważeniu jakichkolwiek niepokojących zmian warto skonsultować się z lekarzem. Nadżerka nie jest poważna i nie zagraża życiu, ale jej objawy są zbieżne z innymi chorobami, którymi mogą być:

• Infekcja zapalna,
• Włókniaki lub polipy,
• Endometrioza,
• Problemy z ciążą,
• Nowotwór szyjki macicy.

Głównym objawem nadżerki szyjki macicy jest czerwony stan zapalny na szyi szyjki macicy – strefie transformacji. Strefa transformacji wygląda na zaczerwienioną i zapalną, ponieważ komórki gruczołowe są czerwone, delikatne i łatwo podrażnione. Niektóre kobiety odczuwają jedynie łagodne objawy, podczas gdy inne odczuwają większy dyskomfort.

Przyczyny nadżerki

Nie zawsze jest możliwe określenie przyczyny powstania nadżerki szyjki macicy. Niektóre kobiety nawet rodzą się z tym schorzeniem. Może to również wynikać z wahań hormonalnych. Bardzo często pojawia się u kobiet w wieku rozrodczym. Dotyczy ona nastolatek, kobiet w ciąży i kobiet stosujących pigułki antykoncepcyjne lub plastry zawierające estrogen. Jeśli podczas stosowania środków antykoncepcyjnych zawierających estrogen rozwija się nadżerka szyjki macicy, a objawy stanowią problem, należy zapytać lekarza, czy konieczna jest zmiana antykoncepcji. U kobiet po menopauzie rzadko diagnozuje się nadżerkę.

Generalnie przyczyny powstawania nadżerki ograniczają się do trzech czynników:

• Zmiany hormonalne: nadżerka szyjki macicy może być spowodowana fluktuacjami poziomu hormonów i najczęściej występuje u kobiet w wieku rozrodczym. Kobiety, które przeszły menopauzę rzadko doświadczają takiego stanu.
• Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych: Antykoncepcyjne pigułki wpływają na poziom hormonów danej osoby i może powodować nadżerkę szyjki macicy.
• Ciąża: może również powodować nadżerkę szyjki macicy ze względu na zmiany w poziomie hormonów.

Diagnoza

Nadżerka szyjki macicy może zostać wykryta podczas rutynowego badania miednicy i cytologii. Stan ten jest rzeczywiście widoczny podczas badania miednicy, ponieważ szyjka macicy będzie wyglądała na jaskrawoczerwoną i bardziej szorstką niż normalnie. I może trochę krwawić podczas wykonywania badania. Warto zaznaczyć, że wczesny rak szyjki macicy wygląda bardzo podobnie do nadżerki, wykonanie cytologii może wykluczyć ten gorszy stan. Jeżeli objawy ustąpią, a cytologia nie wykaże nowotworu, następnym krokiem może być badanie kolposkopii.  Badanie polega na obejrzeniu powierzchni szyjki macicy w dolnych rejonach, macicy i pochwy. Podczas tej samej procedury można pobrać niewielką próbkę tkanki w celu przetestowania komórek nowotworowych.

Czy leczenie jest wskazane?

Dopóki objawy nie są na tyle uciążliwe, nadżerka nie wymaga leczenia. W większości przypadków choroba samoistnie ustępuję. Ciągłe, dokuczliwe objawy tj. upławy, krwawienie mogą zostać złagodzone, ale tylko dzięki konsultacji z lekarzem. Głównym zabiegiem jest kauteryzacja obszaru, który może pomóc w zapobieganiu nietypowym upławom i krwawieniu. Można to osiągnąć za pomocą ciepła (diatermia), zimna (kriochirurgia) lub azotanu srebra.

Każda z tych procedur może zostać wykonana w znieczuleniu miejscowym w gabinecie lekarskim w ciągu kilku minut. Nie wymaga ona specjalnego przygotowania i rekonwalescencji. Oczywiście, przez kilka godzin można odczuwać dyskomfort, ale perspektywy  są bardzo pozytywne.

Po zabiegu szyjka macicy będzie potrzebować czasu, aby się zagoić. Związku z czym, lekarze radzą unikać stosunków seksualnych i używania tamponów przez około cztery tygodnie. Pomoże to również zapobiec infekcji.

Podczas gojenia się rany, z okolic macicy może dobiegać nieprzyjemny zapach, ciężkie i długie krwawienie. Wszystkie te symptomy są niebezpieczne i świadczą o pojawieniu się infekcji, która musi być zaleczona. Kauteryzacja zwykle rozwiązuje te objawy. Jeśli objawy ustąpią, leczenie zostanie uznane za udane. Możliwe, że objawy powrócą, ale leczenie można powtórzyć.

Dalsze prognozy

Nadżerka szyjki macicy uważana jest za łagodny stan, a nie chorobę. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy, że ją posiada, dopóki nie zostanie ona  wykryta podczas rutynowych badań.

Zwykle nie jest ona związana z poważnymi problemami zdrowotnymi. Jeśli kobieta jest w ciąży, nadżerka nie szkodzi dziecku. Nie w każdym przypadku wymaga leczenia. Może ono zostać zastosowane, jeśli wydzielina staje się problemem lub przeszkadza w przyjemności seksualnej. Zasadniczo nie ma żadnych długoterminowych problemów zdrowotnych.