Muchomor sromotnikowy- charakterystyka, wygląd, występowanie, objawy zatrucia
Muchomor sromotnikowy (z łaciny Amanita phalloides) uchodzi za jednego z najbardziej toksycznych organizmów, jakie zamieszkują Polskę. Występują w nim aż 3 grupy substancji toksycznych są to falotoksyny, wirotoksyny i amatoksyny. Inna jego nazwa to muchomor zielonawy, tego pospolitego grzyba można spotkać na terenie całego kraju.
Należy on do rodziny muchomorowatych. Posiada on w sobie substancje trujące, które ulegają rozkładowi w temperaturze około 260- 300 stopni Celsjusza dlatego nawet po poddaniu go obróbce termicznej i tak osoba, która go spożyje, ulega zatruciu. Aby, tym grzybem zatruło się parę osób, wystarczy tylko jeden owocnik o wadze 50 gramów. Nie istnieje w Polskiej naturze inna tak silna trucizna. Co więcej, nie daje on żadnych oznak, że jest bardzo zabójczym organizmem. Z wyglądu przypomina jadalne grzyby takie jak gołąbek zielonowaty, gąska zielonka, czy czubajka kania. Jednak mimo tego, że jest trujący, żerują na nim muchy, a także ślimaki i inne owady tak samo, jak na kapeluszach jadalnych, znanych wszystkim grzybów.
Organizmy na nim żerujące, uodpornione są na tej sromotnikowy jad i jest dla nich w pełni bezpieczny. Grzyb ten odznacza się również przyjemnym, apetycznym zapachem. Muchomora sromotnikowego znajdziemy na czarnej liście leśnej. Badania nad nim przeprowadzał botanik Franciszek Błoński, a w roku 1889 nadał mu nazwę. Każdy grzybiarz powinien znać dokładny rysopis muchomora sromotnikowego, gdyż nie jest on aż tak łatwo rozpoznawalny, jak w przypadku muchomora czerwonego. Muchomor sromotnikowy to także najbardziej trujący grzyb, wraz z muchomorem jadowitym na całym świecie
Występowanie muchomora sromotnikowego
Znaleźć go można w lasach mieszanych, a także liściastych. Rośnie zwłaszcza pod dębami, kasztanowcami, bukami, grabami, sosnami, świerkami, leszczynami i kasztanowcami. Występuje w liczbie pojedynczej lub w niewielkich grupkach, jego rośnięciu sprzyja gleba o odczynie zasadowym lub obojętnym. Grzyb ten rośnie w sezonie od lipca do listopada na terenie Australii, Nowej Zelandii, Hawajów, Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Ameryki Południowej, Azji, Europy.
Jak wygląda i czym się odznacza muchomor sromotnikowy?
Jego charakterystycznym elementem jest pierścień na trzonie, umiejscowiony w małej odległości od kapelusza, który przypomina kołnierz i pochewkę. W środku niej znajduje się dosyć grube oraz bulwiaste zakończenie trzonu. Kapelusz grzyba jest płaski lub delikatnie wgłębiony na środku. Owocnik może uzyskać średnicę od 5 centymetrów do 15 centymetrów oraz grubość w granicy od 1 centymetra do 2 centymetrów. U młodych grzybów, odznacza się kształtem dzwonkowatym, a następnie staje się rozpostarty. Występuje w kolorze białozielonym, oliwkowozielonym, szarozielonym, brunatnozielonym. Brzegi posiada w kolorze jaśniejszym, nieraz zdarza się, że wpada w barwę żółtą. Jego skórka w łatwy sposób się ściąga, znaleźć w niej można pozostałości po osłonie.
Skóra posiada w składzie przylegające do siebie, rozkładające się promiennie włókna i jest bardzo gładka. Blaszki tego grzyba są w kolorze białym, w przypadku grzybów starszych, posiadają zielony albo żółtawy odcień. Posiadają wszelkie długości, są wolne przy trzonie i ustawione w sposób gęsty. Młode osobniki, posiadają także białą osłonę. Miąższ tego trującego okazu grzyba występuje w kolorze białym, pod powierzchnią kapelusza w kolorze żółto zielonym. Jego kolor nie ulega żadnej zmianie w trakcie naruszenia grzyba.
Ma bardzo atrakcyjny smak i zapach. Właśnie ten okaz mylony jest z gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym przez podobieństwo w kolorze ich kapeluszy. Jednak muchomor posiada o wiele wyższy trzon od tych grzybów, który dodatkowo jest zdobiony bulwą wraz z pochwą. Młode okazy, można także pomylić z pieczarką, jednak pieczarki nie posiadają pochwy.
Co się stanie po zjedzeniu muchomora sromotnikowego?
Muchomor sromotnikowy posiada w sobie bardzo silną truciznę, najgroźniejszą w naszych warunkach klimatycznych, jaką możemy napotkać w lasach. Okaz ten posiada w składzie aż 12 różnych toksyn, z czego fallotoksyna, amotoksyna, oraz alfa amanityna powoduje śmierć po zatruciu się muchomorem. Właśnie ten grzyb jest odpowiedzialny za dużą liczbę zgonów, spowodowanych zatruciem grzybami. Wystarczy tylko jeden owocnik, aby zatruciu i śmierci uległa cała rodzina, która spożyła posiłek z trującym grzybem. Najczęściej spożycie muchomora sromotnikowego niestety kończy się śmiercią. Toksyna o nazwie alfa-amanityna jest odpowiedzialna za uszkodzenie wątroby i nawet w małej dawce może spowodować zgon.
Największa dawka trucizny zawarta jest w samym kapeluszu sromotnika, nie można się jej w żaden sposób pozbyć nawet przez długie gotowanie grzybów. Naukowcy wykazali, że przeciętnej wielkości muchomor, posiada w sobie dawkę trucizny, która skłonna jest zabić nawet 3 osoby. Pod żadnym pozorem, nie należy spożywać muchomorów sromotnikowych, gdyż są one całkowicie niejadalne. Zatrucie tego rodzaju okazem powoduje nieodwracalne zmiany w wątrobie, uszkadza ją i niezbędna w tym przypadku jest hospitalizacja. Nie raz leczenie szpitalne nastąpiło zbyt późno, nie pomogło, wtedy dochodzi do zgonu pacjenta.
Etapy pojawiania się objawów po zatruciu:
1. Po czasie 6 do 24 godzin, po spożyciu trującego grzyba występują pierwsze objawy:
- nudności
- bóle brzucha
- wymioty
- biegunka
- osłabienie organizmu
2. Następnie stan zdrowia chwilowo się poprawia po jednym czy dwóch dniach.
3. Kiedy minie okres utajenia, choroba zaczyna się bardzo szybko rozwijać:
- zaburzone funkcje nerek
- zaburzenia świadomości
- utrata przytomności
- zaprzestanie działania wątroby
Bez pomocy medycznej, po 6 do 16 dni od spożycia grzyba, następuje zazwyczaj zgon. Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenia zatrucia tym grzybek, należy bezzwłocznie udać się do lekarza pierwsze kontaktu. Gdy, możliwe jest, że doszło do zatrucia, w tym wypadku liczy się bardzo czas reakcji. Po zjedzeniu muchomora sromotnikowego należy jak najszybciej wywołać wymioty, które spowoduje, że usunięte zostaną resztki grzyba z przewodu pokarmowego i organizm nie wchłonie aż tak dużej dawki toksyn, po czym należy pojechać od razu do szpitala, liczy się każda minuta.
Warto również wiedzieć że:
- Wszystkie rodzaje grzybów są ciężkostrawne, nie należy podawać je dzieciom, osobom chorym a także starszym ludziom.
- W lasach znajdujących się na terenie Polski, występuje około 12 tys gatunków grzybów, a około 250 gatunków nie nadaje się do spożycia.
- Nie powinno się zbierać grzybów, które rosną zaraz przy drodze, w miejscach gdzie zdarzyły się katastrofy chemiczne, na poligonach wojskowych, gdyż grzybnia może pobrać z ziemi szkodliwe substancje.
- Działanie grzybów na ludzki organizm jest cały czas badane, na jaw wychodzą nowe fakty. na przypadł to, że częste spożywanie gąski zielonej, może źle wpłynąć na zdrowie.
- Nie należy spożywać także halucynogennej łysiczki lancetowatej, gdyż jest ona prawdopodobnie przyczyną samobójstw wielu ludzi, które były dokonane po jej spożyciu, pod wpływem widzianych halucynacji.
- Nie powinno się zbierać grzybów, których się nie zna lub nie jest się pewnym ich gatunków i tego czy należą do grzybów jadalnych, w razie nie pewności warto zasięgnąć porady profesjonalnego grzybiarza.