Mięczak zakaźny – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie

Mięczak zakaźny jest chorobą skóry natury wirusowej. Wbrew pozorom, oprócz dzieci, chorują na niego także dorośli. Zakażenie jest zależne od wieku potencjalnego chorego.

Co to jest mięczak zakaźny?

Na mięczaka zakaźnego chorują ludzie na całym świecie. Dotyka ona skóry człowieka. Najczęściej cierpią na niego dzieci, które nie ukończyły jeszcze 5 lat oraz młodzież i dorośli w przedziale 15-29 lat. Nie zagraża ona życiu człowieka, ale za to łatwo się nią zarazić i dokucza ludziom. W przypadku dorosłych, do zarażenia dochodzi drogą płciową. Im więcej ma się partnerów seksualnych, tym ryzyko zachorowania zwiększa się. Jednakże dzieci i osoby nieaktywne seksualne „łapią” mięczaka zakaźnego w nieco inny sposób. Odbywa się to przez kontakt z przedmiotami, których wcześniej dotykali chorzy. Wlicza się do tego zarówno zabawki, jak i rzeczy codziennego użytku np. ręcznik. Poza tym łatwo jest zarazić się nią na basenie, w saunie czy podczas masażu. Zakażeni będą zarażać innych dopóty, dopóki na ich skórze znajdować się będą zmiany. Dopiero po ich kompletnym zniknięcia, okres zarażania będzie można uznać za zakończony.

Za chorobę odpowiada wirus zwany Poxviridae. Jest on w tej samej grupie, co wirusy ospy. Specjalistom udało się wyodrębnić dwa jego rodzaje. Pierwszy z nich to MCV-1, który jest odpowiedzialny za większość zakażeń, a drugi to MCV-2. Bardzo często posiadają go ludzie z atopowym zapaleniem skóry oraz ci, których odporność została obniżona. Wlicza się w to między innymi ludzi po odbyciu terapii połączonej z lekami immunosupresyjnymi, a także osoby z sarkoidozą czy nowotworami najróżniejszej postaci.

Z jakiego powodu i kto jest narażony na mięczaka zakaźnego?

Główną i w zasadzie jedyną przyczyną tej choroby skóry jest, wspomniany już wirus – MCV. Uderza on tylko komórki nabłonka płaskiego. Mówiąc prościej, pozostaje on wyłącznie na poziomie naskórka czyli nie wnika w głębsze komórki ciała.

Wśród grup ryzyka, oprócz ludzi z obniżoną odporności i chorych na atopowe zapalenie skóry, znajdują się również zdrowi ludzie. Są to sportowcy, pracownicy basenów i saun (szczególnie ich sprzątacze) oraz ci, którzy mogą mieć bezpośredni kontakt z chorymi, na przykład masażyści czy fizjoterapeuci.

Objawy

Prawdą jest, że mięczak zaraźliwy to choroba, którą łatwo przenieść z jednej osoby/przedmiotu na drugiego człowieka. Jednakże pierwsze objawy można zaobserwować dopiero po upływie dwóch tygodni. W niektórych sytuacjach czas ten zwiększa się aż do sześciu miesięcy.

Na skórze chorego pojawiają się grudki, które:

• Występują pojedynczo lub w niezbyt licznych grupach (około 30 sztuk). Im mniejsza odporność tym ich liczba zwiększa się.
• Małe grudki mają od 3 do 5 mm średnicy, przy czym większe okazy to ponad 1,5 cm średnicy,
• Są twarde i półprzezroczyste,
• Mają kolor zupełnie inny niż skóra chorego. Zazwyczaj są w barwie żółci, szarości, perły lub cielistości.
• W środku mają wyraźnie odczuwalne wgłębienie,
• Da się wycisnąć. Ukazuje się wtedy kaszowaty środek,
• U około 10% chorych otoczone są obwódką,
• Nie swędzą, nie bolą itp.,
• Po zagojeniu się, pozostawiają po sobie maleńkie blizny,
• W drodze zarażenia płciowego, pojawiają się – w przypadku mężczyzn na skórze penisa, w przypadku kobiet na wzgórku łonowym na większych wargach sromowych, a także u obu płci po wewnętrznej stronie ud, między pośladkami i w pachwinach.
• W przypadku dzieci umiejscawiają się na twarzy, klatce piersiowej i kończynach.

Co ciekawsze, grudki nie mają zwyczaju uderzać w błonę śluzową narządów płciowych. Tak naprawdę mogą pojawić się w jakimkolwiek miejscu, jednak rzadziej na końcówkach kończyn czyli stopach i dłoniach. Jego rozwój na powiekach może spowodować zapalenie rogówki albo spojówek.

Innym objawem jest świąd, w którego obrębie pojawia się ból.

Drapanie zmian na skórze jest całkowicie zabronione. Jeśli chory (albo osoba zdrowa w stosunku do chorego), będzie drapać, aż w końcu rozdrapie grudki/świąd, może rozprzestrzenić je na inne części ciała, a do tego spowodować drobne urazy w ich okolicy. W efekcie istnieje ryzyko nadkażenia bakteryjnego.

Diagnostyka

Pierwszą rzeczą w diagnostyce choroby powinno być, zaraz po zauważeniu guzków, udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Mięczak zakaźny może zostać rozpoznany przez niego już na podstawie widocznych objawów. Dodatkowym „za” stwierdzającym chorobę jest wysoka zakaźność. Po nich, dodatkowe badania nie są zazwyczaj konieczne. W celu potwierdzenia czasami stosuje się badanie cytologiczne czyli wykonuje się rozmaz z substancji znajdującej się w środku grudek.
Ważnym elementem jest odróżnienie mięczaka zakaźnego od innych podobnych temu chorób. Wlicza się w nie na przykład brodawki wirusowe. Jeśli choroba zostanie źle zdiagnozowana, dobrana terapia uniemożliwi szybkie i skuteczne wyleczenie.

Leczenie

Leczenie mięczaka zakaźnego nie jest koniecznością. Tego typu zmiany, po upływie pewnego czasu ustępują same, często bez powodu. Niestety wymaga to czekania aż kilku miesięcy. Głównie z powodu łatwości zakażenia pomiędzy ludźmi, a przy tym przenoszenia się wirusa na przedmioty, leczenie choroby jest koniecznością. Stosują się różne formy leczenia.

Krioterapia

Jednym z nich jest krioterapia polegająca na wymrażaniu grudek. Wykonuje się je zazwyczaj gdy znajdują się w jednym obrębie skóry. Czynność powtarza się od 2 do 3 razy, aby całkowicie pozbyć się zmian skórnych. Niestety minusem takiego zabiegu są pozostające po wszystkim blizny.

W przypadku grudek w obrębie miejsc intymnych usuwa się je za pomocą wyłyżeczkowania go i/lub wycięcia. W niektórych momentach wykorzystuje się laseroterapię albo elektrokoagulację. Wszystkie zabiegi odbywają się z wykorzystaniem znieczulenia miejscowego.
Jeśli widoczne zmiany nie są duże, można zastosować terapię w formie leków. Na guzki nakłada się środek drażniący, mający wywołać reakcję zapalną. Ma to w efekcie skończyć się zagojeniem się skóry. W przypadku pojedynczych i nielicznych grudek, nakłuwa się je, wyciska i oczyszcza. Po skończonej czynności, skórę smaruje się roztworem fenolu, nalewką jodową lub podofiliną.

W przypadku zakażenia bakteryjnego trzeba podać antybiotyk. Przy połączeniu grudek z dokuczliwym świądem, smaruje się ich okolice maściami posiadającymi w swoim składzie sterydy. Trzeba pamiętać, że same zmiany trzeba trzymać z daleka od tej maści. Jeśli się one ze sobą zetkną, może to spowodować, ze proces gojenia będzie znacznie opóźniony.

Mięczak zakaźny to, jak sama nazwa wskazuje, choroba zakaźna. W związku z tym wszystkie osoby, które miały lub mogły mieć jakikolwiek kontakt z wirusem odpowiedzialnym za tę chorobą powinni być poddani nie tylko obserwacji, ale i leczeniu. Czas trwania całej sytuacji to nawet kilka miesięcy, od pierwszego kontaktu. W końcu nigdy nie wiadomo, kiedy ewentualnie posiadany wirus może dać o sobie znać na ciele petenta.

Zapobieganie

Niestety mięczakowi zakaźnemu nie da się zapobiec za pomocą szczepionki ponieważ taka nie istnieje. W celu uniknięcia zarażenia się wirusem należy przestać przede wszystkim podstawowych zasad higieny. Sam chory nie powinien dzielić się, ani zgadzać się na korzystanie ze swoich rzeczy przez domowników i osoby trzecie.