Maski antysmogowe. Cechy techniczno-prawne, zasady użytkowania, przepisy

Jeszcze kilka lat temu obrazki z Japonii czy Chin pokazujące mieszkańców wielkich miast z nieodłącznymi maseczkami na twarzy wzbudzały u nas lekki uśmiech na twarzy. Trochę nas to bawiło, trochę martwiło, że u nich jest tak źle, mało kto myślał, że kiedykolwiek będzie zastanawiał się nad zakupem maski antysmogowej i noszeniem jej we własnym mieście.

Poziom zanieczyszczenia powietrza, co to jest?

Trudno w to uwierzyć, ale Polska ma aktualnie najbardziej liberalne zasady co do informowania społeczeństwa o zanieczyszczeniu powietrza spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. A jednocześnie Polska posiada najgorsze powietrze wśród krajów UE. W największych miastach europejskich, choćby w Paryżu, system informowania społeczeństwa o zanieczyszczonym pyłem zawieszonym  PM10 powietrzu, włącza się już na poziomie 80 μg/m3. Miasto ogłasza alarm smogowy. W największych miastach Polski, podobny poziom zanieczyszczenia powietrza nie robi na nikim wrażenia. Alarm smogowy w Polsce ustawiony jest na poziom czterokrotnie wyższy, wynosi bowiem 300 μg/m3. Gdyby zastosować normy Paryża, maski antysmogowe należałoby nosić co najmniej kilkanaście dni w roku.

Bardzo luźne kryteria przyjęte w Polsce do informowania o złej jakości powietrza pozostawiają właściwie mieszkańców miast całkowicie bezradnych wobec szkodliwości zawieszonych w powietrzu pyłów. Nie pozostaje nic innego, jak wzorem innych państw, zaopatrzyć się w maski antysmogowe.

Maski antysmogowe, co to jest?

Maski antysmogowe kojarzą się z maseczkami chirurgicznymi. Niestety, to nie to samo i nie na tym polega działanie ochronne maski antysmogowej czy też przeciwsmogowej. Maska antysmogowa należy do grupy sprzętów tzw. indywidualnej ochrony układu oddechowego. A jej celem jest ochrona użytkownika przed szkodliwym działaniem wysokich stężeń zanieczyszczonego powietrza. Jej stosowanie zaleca się przede wszystkim w obszarach zurbanizowanych oraz przemysłowych.

Działanie maski antysmogowej polega nie na blokowaniu dostępu zanieczyszczonego powietrza, ale na jego mechanicznym oczyszczaniu z części bądź większości substancji niebezpiecznych dla człowieka.

Jaka maska antysmogowa najlepsza?

Podstawową cechą dobrej maski antysmogowej jest jej szczelność. Musi ona dokładnie przylegać do twarzy, w przeciwnym razie nie odniesie pożądanego skutku. Najlepsze maski posiadają oznaczenie HEPA a wykonane są technologią szkła spiekanego. Takie maski zatrzymują zanieczyszczenia, których rozmiar przekracza 0,3 μm, a to znaczy, że zatrzymują również:

• alergeny
• wirusy, nie wszystkie, ale większość
• komórki grzybów
• komórki pierwotniaków
• komórki bakterii

Jeżeli filtr w masce posiada oznaczenie N99 oznacza to, że teoretycznie zatrzymuje on nawet 99% wszystkich pyłów. Lepszym rozwiązaniem technologicznym są maski, które filtr HEPA łączą z dodatkowym filtrem węglowym, zawierającym aktywny węgiel. W pierwszym wypadku filtr nie pozwala na wnikanie do organizmu pyłów, a w drugim zatrzymuje zanieczyszczenia gazowe, również opary i zapachy.

Warunkiem podstawowym dla maski antysmogowej jest wymienialność filtra, który wystarcza na ok. 70 godzin, w zależności od jakości maski i jej producenta.

Profesjonalna maska antysmogowa wyposażona jest dodatkowo w zawór znajdujący się na samym środku maseczki, odprowadzający z niej wilgoć i parę wodną. Powstaje ona w naturalny sposób podczas oddychania. Maska antysmogowa powinna też posiadać sztywną część nosową, dzięki temu będzie szczelniej przylegała do twarzy.

Maska antysmogowa
Kliknij i sprawdź ceny!

Maska antysmogowa – warianty

W ofercie sklepów można już nabyć maski antysmogowe jednorazowe lub maski wielokrotnego użytku. Maski jednorazowe posiadają filtr niewymienny, gdy ten się wyczerpie maski nie można ponownie zastąpić nowym egzemplarzem filtra, trzeba wymienić ją na całkowicie nową. Można również nabyć maskę antysmogową wielokrotnego użytku, z filtrem wymiennym. Nie jest to jednak zakup doskonały ponieważ filtr ponownie włożony do konstrukcji maski może spowodować, że maska może nie przylegać już tak samo do twarzy i pojawią się szczeliny, przez które zanieczyszczenia dostaną się do układu oddechowego. Poza tym w dużych miastach o wysokim stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu filtry masek antysmogowych zużywają się znacznie szybciej.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie maski antysmogowej?

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonał zestawienia podstawowych elementów, na które należy zwrócić uwagę przy zakupie maski antysmogowej. Wszystkie zalecenia znajdują się na stronie urzędu i można się tam z nimi zapoznać:

• Kupując maskę antysmogową należy zwrócić uwagę na skróty literowe widniejące na masce lub opakowaniu maski, będą to:

CE oznaczające, że dany produkt spełnia wszystkie wymagania technologiczno-prawne, aktualne w określonym momencie prawnym. Bez tego oznakowania nie powinno się kupować maski;

FFP1, FFP2, FFP3 oznaczają klasę i stopień ochrony filtra maski antysmogowej, przy czym ochrona najsłabsza to 1, a ochrona najwyższa to 3;

NR to oznaczenie półmaski jednorazowego użytku, nie powinno się nosić jej dłużej niż 8 godzin i nie wolno używać jej ponownie, co znaczy, że przystosowana jest do stosowania przez jedną zmianę roboczą;

R  wskazuje na półmaskę wielokrotnego użytku;

D stosuje się wskazując, że dany typ maski przeszedł pozytywnie badania na zatkanie pyłem dolomitowym i z powodzeniem zda egzamin podczas prac w zapylonym pomieszczeniu, np. podczas dużego i inwazyjnego remontu w domu;

• Do maski musi być załączona instrukcja użytkowania, zgodnie z prawem musi być w j. polskim. W instrukcji powinny znajdować się informacje na temat zakładania maski, dopasowywania do twarzy i użytkowania. Jeżeli maska jest przedmiotem wielokrotnego użytku, instrukcja musi posiadać przepis jej konserwacji.
• Maska antysmogowa, aby spełniła swoje zadanie, musi być dokładnie dopasowana do twarzy, jej kształtu i musi dokładnie przylegać do twarzy. Producenci, podobnie jak przy innych produktach stosują rozmiar: S, M, L. Jednak symbole rozmiarówki należy traktować umownie i jeżeli jest taka możliwość, zawsze należy maskę zmierzyć. Należy sprawdzić wszystkie elementy maski, taśmy czy gumki do mocowania, sprawdzić czy maska nie odstaje od twarzy lub czy nie zsuwa się z niej.
• Do maski antysmogowej musi być też dołączona informacja w jaki sposób należy zadbać o filtr, jak go sprawdzać, jak często, w jaki sposób konserwować i jak wymieniać filtr zgodnie z zaleceniami producenta.
• Przy zakupie należy sprawdzić materiał filtracyjny, jego czystość i gotowość do użytkowania.

Należy też pamiętać, że nazwa: maska antysmogowa i maska przeciwpyłowa to dwa określenia tego samego produktu. Pierwsza z nich jest określeniem modnym i wpisującym się w ekologiczne trendy, druga pochodzi ze słownika prac budowlanych i jest z pewnością mniej atrakcyjna. Dla użytkowania nazwa nie powinna mieć żadnego znaczenia.