Malaria: czym jest, objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie

Malaria jest niebezpieczną chorobą tropikalną wywołaną przez pięć różnych gatunków pasożytów. Zwykle przenoszona jest przez komary bezpośrednio do krwi ludzi przez pasożyta Plasmodium. Niebezpieczne pierwotniaki zostają przekazywane ludziom poprzez ugryzienie komara Anophelesa.

Aktywacja pasożyta ma miejsce, gdy zainfekowany komar ugryzie człowieka. Wtedy te ż pasożyty namnażają się w wątrobie gospodarza przed zakażeniem i zniszczeniem czerwonych krwinek.

W niektórych miejscach na świecie malaria może być leczona. Jej zdiagnozowanie wymaga precyzyjnej kontroli szybkiego rozeznania. Jednak w niektórych krajach brakuje środków, aby to zrobić skutecznie.

Na dzień dzisiejszy, istnieje tylko jeden typ szczepionki przeciwko malarii i występuję ona tylko w Europie. W innych częściach świata, nie praktykuje się tego typu procedur. Na obszarze Ameryki, mimo wyeliminowania szczepu malarii w latach 50. Ubiegłego wieku, rocznie występuje około 2000 przypadków zachorowania na malarię. Głównie to ludzie, którzy ostatnio podróżowali do obszarów endemicznych malarii.

Informacje w pigułce

• Malaria zazwyczaj rozprzestrzenia się przez komary.
• Objawy malarii przypominają grypę. Jednak są to tylko początkowe oznaki zakażenia. Brak leczenia może zaostrzyć symptomy i spowodować ich nieodwracalność oraz śmierć.
• Podróżni, turyści i wczasowicze mogą chronić się przed zakażeniem malarią, przy pomocy leków, środków ochrony przed szkodnikami, odzieży i sieci.

Czym jest malaria?

Ponad sto pasożytów Plasmodium może zainfekować wiele gatunków zwierząt, ptaków i owadów. Rozmnażają się w różnym tempie, co wpływa na szybkość eskalacji objawów i nasilenie choroby u ludzi. Aż pięć typów tego pasożyta może zainfekować ciało ludzkie. Ten gatunek plasmodium istnieje w różnych częściach współczesnego świata. Jednak, niektóre z nich bardziej poważny rodzaj malarii niż inne.

Objawy

Objawy malarii można podzielić na dwa, zasadnicze kategorię. Pierwsza z nich to malaria o charakterze nieskomplikowanym. Drugi typ cechuje się poważniejszą postacią, cięższym  przechodzeniem choroby, czasami doprowadza do śmierci pacjenta.

Nieskomplikowana malaria

Pierwszym niepokojącym objawem prawdopodobieństwa wystąpienia malarii jest przewlekłość symptomów grypy, które po kilkunastu dniach nie przechodzą. Objawy są obecne, ale żadne z nich nie wskazują na poważne zakażenia czy dysfunkcje ważnych narządów.

Ta forma może stać się ciężką malarią, pod warunkiem, że nie jest rozpoczęte leczenie. Problem pojawi się w momencie, gdy pacjent posiada słabą odporność lub całkowity jej brak.

Objawy nieskomplikowanej malarii zwykle trwają od 6 do 10 godzin i pojawiają się co drugi dzień. Niektóre szczepy pasożyta mogą mieć dłuższy cykl lub powodować mieszane objawy.

Związku z tym, że niektóre objawy nieskomplikowanej malarii przypominają objawy grypy, na początku mogą być nierozpoznane lub błędnie zdiagnozowane. Takie sytuacje występują, gdy na danym rejonie malaria jest chorobą niespotykaną.

Nieskomplikowana malaria ma objawy, które cechują się przenikaniem zimnych, gorących potów. Kolejnymi etapami rozwoju choroby to:

• Uczucie zimna z drgawkami,
• Wysoka gorączka, bóle głowy oraz wymioty połączone z nudnościami,
• Napady padaczkowe u małych dzieci,
• Przewlekłe i obszerne poty, spadek temperatury ciała, uczucie zmęczenia.

W obszarach geograficznych, gdzie malaria jest powszechna, wielu pacjentów rozpoznaje objawy malarii i leczy się bez wizyty u lekarza.

Ciężka malaria

W ciężkiej postaci malarii, kliniczne lub laboratoryjne dowody wskazują na oznaki życiowej dysfunkcji danego narządu. Dlatego też, objawy ciężkiej malarii obejmują:

• gorączkę i dreszcze,
• zaburzoną świadomość,
• bezwład kończyn, problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy,
• wielokrotnie powtarzające się drgawki,
• ciężki oddech,
• poczucie duszności,
• objawy niedokrwistości,
• żółtaczka kliniczna i objawy dysfunkcji narządu życiowego

Ciężka malaria może być śmiertelna jeżeli leczenie nie zostanie podjęte.

Przyczyny

Malaria jest schorzeniem zdrowotnym, który zostaje aktywowany poprzez ukąszenie samicy komara Anopheles, która zaraża organizm człowieka pasożytem Plasmodium. Jedno jest pewne, tylko tego rodzaju komar może przenosić malarię na ludzi.

Pomyślny rozwój pasożyta w komarze zależy od kilku czynników, z których najważniejszymi są wilgotność i temperatura otoczenia.

Gdy zarażony komar ugryzie nosiciela, pasożyt dostanie się do krwioobiegu i zagnieździ się w okolicach wątroby. Zazwyczaj osoba zakażona nie wykazuje żadnych objawów przez kolejne  10 dni. Nie oznacza to, że pasożyty są nieaktywne. Wręcz przeciwnie, w tym czasie rozmnażają się w zatrważającym się tempie.

Nowe pasożyty malarii są następnie uwalniane z powrotem do krwioobiegu, gdzie infekują czerwone krwinki i dalej się rozmnażają. Niektóre pasożyty malarii pozostają w wątrobie. Wtedy też ich zlikwidowanie jest bardzo trudne. Choroba nawraca i nawraca. Cykl rozpoczyna się od początku, a jego leczenie jest podwójnie utrudnione.

Diagnoza

Wczesna diagnoza malarii jest kluczowa dla szybszego rozpoczęcia leczenia i usunięcia pasożytów z organizmu człowieka. Niedawna podróż w egzotyczne choroby powinna być pierwszym znakiem, podjęcia badania kontrolnego w kierunku malarii, zwłaszcza, gdy występują objawy grypopodobne.

Światowa Organizacja Zdrowia zdecydowanie zaleca zlokalizowanie pasożyta za pomocą mikroskopowych badań laboratoryjnych lub szybkiego testu diagnostycznego. Jednak to, co zostanie użyte zależy od dostępnych urządzeń w danym szpitalnym.

Żadna kombinacja objawów nie może w wiarygodny sposób odróżnić malarię od innych przyczyn, dlatego test parazytologiczny jest niezbędny do zidentyfikowania i opanowania choroby.

W niektórych obszarach endemicznych malarii, takich jak Afryka Subsaharyjska, nasilenie choroby może powodować łagodną odporność u dużej części lokalnej populacji. W rezultacie, może się zdarzyć tak, że niektórzy ludzie przenoszą pasożyty do krwioobiegu, ale nie chorują.

Leczenie

Leczenie osoby zakażonej malarią ma jeden zasadniczy cel. Priorytetem jest wyeliminowanie obecności pasożyta Plasmodium z krwiobiegu pacjenta. Pacjenci, którzy nie mają żadnych objawów mogą zostać leczenie pod kątem infekcji. Wtedy też stan zapalny, który tworzy się w organizmie jest niszczony w zalążku.

Natomiast, terapia skojarzona na bazie artemizyniny jest zalecana przez organizacje zdrowia. To metoda, która sprawdza się w leczeniu malarii o nieskomplikowanym charakterze.

Artemisinin pochodzi z rośliny Artemisia annua , lepiej znanej jako słodki piołun. Znany jest ze swojej zdolności do szybkiego zmniejszania stężenia pasożytów Plasmodium w krwioobiegu. Podczas pierwszych trzech dni leczenia organizmu przy pomocy artemisinin, zdecydowanie zmniejsza się ilość panoszących się pasożytów. Wynalezienie tego typu leku, pomaga w leczeniu malarii, na terenach, w których do tej pory choroba ta zbierała największe żniwo.

Zapobieganie

Szczepienie ochronne

Trwają badania nad opracowaniem bezpiecznych i skutecznych globalnych szczepionek przeciwko malarii. Jedna ze szczepionek jest już dozwolona na terenie Europy. Chroni ona przyszłych turystów przed zakażeniem malarią.