Luteina – znaczenie, nadmiar i niedobór

Luteina to popularna nazwa hormonu płciowego, czyli progesteronu. Hormon ten ma ogromne znaczenie szczególnie dla kobiet, umożliwia bowiem zaistnienie cyklu zapłodnienia, podtrzymania ciąży oraz laktację. Każde wahnięcie w procesie funkcjonowania luteiny jest dla kobiety bardzo niekorzystne, nadmiar luteiny jak i niedobór wywierają negatywny wpływ na jej organizm.

Luteina, co to jest?

Luteina, czyli progesteron jest hormonem płciowym produkowanym przez ciałko żółte jajnika oraz łożysko w okresie ciąży kobiety. W procesie produkcji bierze udział również kora nadnerczy oraz ośrodkowy układ nerwowy. Luteina w pierwszej fazie cyklu pozostaje na niskim poziomie, natomiast wzrasta poziom estrogenu, czyli hormonu odpowiedzialnego za przygotowanie błony śluzowej macicy oraz owulację w jajnikach. Poziom luteiny wzrasta tuż przed owulacją, a najwyższy osiąga w 20-22 dniu kobiecego cyklu. Jeżeli w tym czasie doszło do zapłodnienia luteina cały czas będzie produkowana przez organizm, natomiast jeżeli do zapłodnienia nie doszło będzie ona produkowana jedynie przez kilka dni, a 27 dnia cyklu jej stężenie spadnie i pojawi się miesiączka. Tym samym jednym z podstawowych zadań luteiny jest regulacja cyklu menstruacyjnego.

Luteina – zadania w organizmie kobiety

Luteina działa przy pomocy odpowiednio zlokalizowanych receptorów. Mieszczą się one w:

• gruczołach sutkowych
• macicy
• ośrodkowym układzie nerwowym
• przysadce mózgowej

Luteina odpowiada za szereg procesów fizjologicznych odbywających się w ciele kobiety. Do jej zadań należy:

• umożliwienie kobiecie jajeczkowania
• przemianę błon śluzowych macicy, dzięki czemu możliwe jest zagnieżdżenie się zygoty
• cykliczne zmiany nabłonka narządów płciowych: jajowodów, pochwy, szyjki macicy
• regulowanie wzrostu błony śluzowej w macicy, rozrastającej się pod wpływem estrogenów

Progesteron w ciele kobiety odpowiada za utrzymanie ciąży przez cały okres jej trwania. Bierze udział w:

• hamowaniu reakcji immunologicznych matki na antygeny płodu
• znoszeniu samoistnych skurczów macicy, tym samym zapobiegając poronieniu lub przedwczesnemu porodowi
• produkowaniu hormonów metabolicznych płodu
• inicjowaniu porodu
• przygotowuje błonę śluzowej macicy do implantacji, czyli zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej, dzięki czemu błona śluzowa jest bardziej ukrwiona i grubsza niż zwykle
• odpowiada za utrzymanie ciąży do czasu wytworzenia się łożyska, czyli przez ok. 3 miesiące
• odpowiada za zmiany w gruczołach mlecznych, które przygotowują je do produkcji mleka podczas laktacji
• wstrzymuje dojrzewania kolejnych pęcherzyków Graffa

Poziom luteiny we krwi przyszłej matki wzrasta 100x, przede wszystkim w okresie 9 miesiąca ciąży. Spada dopiero tuż przed porodem, co daje impuls macicy do wprowadzenia silniejszych skurczów rozpoczynających akcję porodową. Luteina jest związana również z regulacją temperatury ciała, to dzięki niej sprawdzając codziennie rano temperaturę ciała można stwierdzić czy nastąpiła już owulacja.

Luteina – skutki niedoboru

Niedobór luteiny można zdiagnozować jeszcze przed ciążą. Niski poziom stężenia luteiny we krwi kobiety można rozpoznać m.in po:

• nieregularnych miesiączkach
• okazjonalnych obfitych krwawieniach
• plamieniu międzymiesiączkowym
• problemach z zajściem w ciążę
• niewłaściwym wzrostem temperatury ciała

Luteina odpowiada za nieregularne miesiączki, krwawienia między cyklami czy problemami z zajściem w ciążę. Ale luteina odpowiada również za zaburzenia powstałe w sferze psychicznej kobiety. Kondycja psychiczna zwana zespołem napięcia przedmiesiączkowego może zależeć od poziomu tego hormonu. W tym okresie kobieta jest bardzo często płaczliwa, wybuchowa lub nerwowa. Luteina w postaci syntetycznej przepisywana jest kobietom, u których doszło do czasowego zaniku miesiączkowania, wówczas ginekolog zaleca przyjmowanie hormonu przez okres kilku dni, w trakcie których poziom luteiny powinien osiągnąć normalne stężenie. W ślad za odstawieniem luteiny, czyli tak jak jest to w naturalnym cyklu, poziom luteiny spadnie i powinna pojawić się miesiączka. Najczęściej podobną kurację stosuje się przez okres trzech miesięcy.

Niedobór luteiny może również wystąpić w początkowym etapie ciąży. Objawami niedoboru będzie:

• ból podbrzusza
• skurcze macicy
• plamienie

Takie objawy mogą oznaczać niebezpieczeństwo poronienia, natomiast gdy niedobór luteiny pojawi się już w okresie zaawansowanej ciąży stan ten może wywołać poród przedwczesny. Należy jednak pamiętać, że luteinę może przepisać tylko lekarz i to z jego wskazania wolno ją zażywać. A sam preparat dostępny jest w zastrzykach, tabletkach i globulkach.

Luteina – skutki nadmiaru

Gdy w organizmie znajduje się zbyt wysokie stężenie luteiny, objawem nadmiaru będzie zatrzymanie wody w organizmie. U kobiety  pojawią się opuchnięte stopy, dłonie a nawet twarz. Objawy te można zaobserwować szczególnie u kobiet tuż przed owulacją, gdy cały organizm przygotowuje się do ciąży. W tym czasie naczynia krwionośne ulegają poszerzaniu co powoduje większą przepustowość ścianek naczyń, przez które przesiąka płyn do przestrzeni międzykomórkowych, co z kolei powoduje obrzęki. W skrajnych przypadkach może dojść do pojawienia się żylaków.

Luteina
Kliknij i sprawdź ceny!

Luteina – kiedy najlepiej zrobić badania?

Poziom luteiny sprawdza się przy pomocy specjalistycznego badania sprawdzającego obecność hormonu. Badanie wykonuje się w siódmym lub ósmym dniu po ostatniej owulacji. Należy jednak pamiętać, że luteina jest uwalniana do krwi w sposób pulsacyjny, dlatego takie badanie należy wykonać dwukrotnie w ciągu dnia i powtórzyć jeszcze raz w kolejnym cyklu menstruacyjnym, ze względu na naprzemienne wydzielanie jajników. Badanie powinno wykazać prawidłowe stężenie hormonu, które powinno wynosić od 10 ng/ml, natomiast w okresie ciąży wskaźniki mogą dojść do 250 ng/ml. Gdy stężenie luteiny wynosi poniżej 3 ng/ml będzie to oznaczać, że w organizmie nie nastąpiła owulacja.