Kortyzol – rola w organizmie, nadwyżka, niedobór i konsekwencje

Kortyzolem najczęściej interesujemy się w kontekście jego zbyt dużej ilości. Musimy jednak wiedzieć, że jest to hormon, którego zbyt duża ilość, ale też obniżone wartości powodują zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Jego najwyższe stężenie powinno być w godzinach porannych, natomiast najniższe – w godzinach wieczornych. Kortyzol powszechnie nazywany jest hormonem stresu. Jego ilość wzrasta, gdy narażeni jesteśmy na jakikolwiek stres. Jest to reakcja prawidłowa i pomaga ona w mobilizacji organizmu do większego wysiłku. W dzisiejszych czasach jednak jesteśmy przewlekle narażeni na stresujące sytuacje. W takim przypadku hormon stresu może być podwyższony przez cały dzień, co jest bardzo niekorzystną dla nas sytuacją. Powoduje to problemy ze spaniem, niepokój i może prowadzić do innych chorób, których konsekwencją będzie zbyt niskie wydzielanie kortyzolu.

Kortyzol – podstawowe informacje

Ilość kortyzolu wzrasta, gdy narażeni jesteśmy na stres. Mowa tu nie tylko o stresie psychicznym, ale też takim spowodowanym intensywnym wysiłkiem fizycznym. Tak naprawdę jest to hormon, który ma nam pomagać, gdy istnieje zagrożenie dla naszego życia. Taka funkcja być może przydawała się w zamierzchłych czasach, gdy nasza natychmiastowa gotowość do walki lub ucieczki decydowała o tym, czy przeżyjemy czy też stracimy życie. W dzisiejszych czasach takich sytuacji mamy na szczęście mniej, za to nadmiar kortyzolu stał się problematycznym zjawiskiem. Dzieje się tak, ponieważ dzięki uwolnieniu glukozy do krwi jaka idzie w parze ze zwiększonym wydzielaniem kortyzolu, mamy więcej energii do działania. Więcej energii oznacza też więcej siły i większą szybkość w działaniu. Problem pojawia się wówczas, gdy permanentnie jesteśmy w stresie i bynajmniej nie oznacza to, że jesteśmy w ciągłym zagrożeniu życia. Podwyższony poziom kortyzolu nie tylko nie pomoże nam w stawianiu czoła codziennym wyzwaniom, ale narobi nam przykrości, które dotkną wielu aspektów naszego życia.

Rolą kortyzolu w organizmie szczególnie interesują się sportowcy i osoby dążące do zwiększenia masy mięśniowej, gdyż ma on olbrzymi wpływ na kształtowanie naszej sylwetki ćwiczeniami. Jego poziomem powinny zainteresować się też osoby, które dążą do utraty tkanki tłuszczowej i idzie im to bardzo opornie. Także osoby, które borykają się z obniżonym nastrojem, bezsennością, bezpłodnością, osteoporozą powinny zrobić badanie stężenia kortyzolu we krwi. Zbyt duża ilość kortyzolu może powodować choroby, takie jak zespół Cushinga, który charakteryzuje się zmianami w budowie ciała (odkładanie się tkanki tłuszczowej w okolicach twarzy, szyi oraz tułowia). Osłabienie, szybkie męczenie się i niskie ciśnienie krwi również może być przesłanką do tego, że coś niedobrego dzieje się z naszymi hormonami, w tym także z kortyzolem.

Co konkretnie robi kortyzol w naszym organizmie ?

• powoduje podwyższenie stężenia glukozy we krwi, celem zużycia jej w stresującej sytuacji;
• wzmacnia działanie innych hormonów, takich jak: adrenalina i noradrenalina;
• wpływa na gospodarkę białkową – nasila katabolizm, który powoduje ich rozpad;
• zatrzymuje sól w organizmie, jednocześnie zwiększając wydalanie potasu;
• osłabia działanie układu odpornościowego;
• podnosi ciśnienie krwi;
• powoduje uwalniania wapnia z kości;
• zwiększa wydzielanie soków żołądkowych;
• łagodzi stany zapalne i alergie.

Co podnosi poziom kortyzolu ?

• przewlekły stres,
• zbyt duży wysiłek fizyczny lub jego nadmiar,
• niewystarczająca ilość i jakość snu,
• nieumiejętnie zastosowana dieta redukcyjna.

Konsekwencje zbyt dużej ilości kortyzolu

• wzrost poziomu glukozy we krwi może prowadzić do spadku wrażliwości na insulinę. Odporność na insulinę będzie powodować odkładanie się tłuszczu w okolicach tali i tendencję do nie spalania tłuszczu w organizmie;
• zwiększona ilość sodu we krwi, która spowodowana jest nadmiarem kortyzolu powoduje zwiększenie ciśnienia krwi. Jak wiadomo zbyt duże ciśnienie krwi będzie powodować choroby serca i nerek;
• osłabienie tkanek łącznych w skórze i mięśniach, czyli destabilizacja kolagenu, będzie powodować szybsze powstawanie zmarszczek i szybsze starzenie się;
• przybieranie na wadze, które spowodowane jest przez wzrost poziomu cukru we krwi oraz zmniejszone możliwości pozbywania się tłuszczu z organizmu. Nadmiar kortyzolu powoduje też spowolnienie metabolizmu oraz zdolność organizmu do wykorzystywania leptyny – hormonu sytości;
• osłabienie odporności i częste łapanie infekcji;
• osteoporoza, która spowodowana będzie zwiększonym uwalnianiem wapnia z kości;
• osłabienie siły mięśniowej i brak rezultatów ćwiczeń na siłowni – kortyzol odpowiada za rozpad białek, co w konsekwencji oznacza rozpad mięśni;
• bezsenność i depresja, która spowodowana będzie niewłaściwą ilością kortyzolu w godzinach porannych i jego zwiększonym wydzielaniem w godzinach wieczornych, która nie pozwoli na regenerujący sen;
• kłopoty z radzeniem sobie ze stresem – ciągły stres spowodowany zbyt dużą ilością kortyzolu przez niemal cały dzień, sprawi w końcu, że w rezultacie zamiast odpowiednio reagować w sytuacjach stresujących, nie będziemy w stanie sobie z nim poradzić;
• spadek zainteresowania seksem, bezpłodność, zespół napięcia przedmiesiączkowego, zespół wielotorbielowatych jajników. Wzrost poziomu kortyzolu idzie w parze ze spadkiem testosteronu.

Tabletki ziołowe
Kliknij i sprawdź ceny!

Jak niedopuścić do nieodpowiedniego poziomu kortyzolu we krwi ?

• regularny sen,
• ćwiczenia relaksacyjne, rozluźniające,
• unikanie sytuacji i osób, które nas stresują,
• umiarkowana aktywność fizyczna,
• unikanie nadmiernego spożycia cukrów,
• regularne spożywanie posiłków,
• unikanie diet dostarczających zbyt małej ilości kalorii,
• regularne poddawanie się masażom,
• zwiększone spożywanie witaminy C,
• dieta bogata w kwasy Omega 3,
• unikanie produktów przetworzonych i sztucznych dodatków.

Podsumowanie

Jak widać po powyższych informacjach, bardzo łatwo jest rozregulować układ hormonalny i nabawić się różnych problemów z tym związanych. Ustabilizować go już nie jest tak łatwo, a życie z nieustającymi troskami zdrowotnymi i dolegliwościami to ostatnie co chcielibyśmy dla siebie i swoich bliskich.