Koronarografia – przygotowanie, wykonanie, interpretacja wyników i zagrożenia

Koronarografia jest badaniem pozwalającym stwierdzić, czy u danego pacjenta występuję niedrożność tętnicy wieńcowej. Badanie polega na podaniu do tętnic wieńcowych kontrastu, który umożliwia zobrazowanie za pomocą promieniowania rentgenowskiego choroby niedokrwiennej serca. Koronarografia należy do jednych z fundamentalnych badań służących do kwalifikacji pacjenta do zabiegu wszczepienia pomostów lub angioplastyki wieńcowej.

Dzięki badaniu koronarografii lekarz kardiolog jest w stanie sprawdzić stan tętnic i serca. Zatkane tętnice mogą zwiększyć ryzyko zawału serca, zwłaszcza w przypadku niestabilnej dławicy piersiowej, bólu w klatce piersiowej, zwężenia zastawki aortalnej lub niewyjaśnionej niewydolności serca.

Podczas koronarografii, barwnik kontrastowy zostaje wstrzyknięty do tętnic przez cewnik (cienka, plastikowa rurka).  Podczas tej procedury, lekarz będzie mógł zaobserwować przepływ krwi przez serce na ekranie rentgenowskim. Ten rodzaj badanie jest również znany jako angiogram serca, arteriografia cewnika lub cewnikowanie serca.

Przygotowanie do koronarografii

Lekarze kardiolodzy często przed rozpoczęciem badania koronarografii stosują środki poprzedzające tj. rezonans magnetyczny oraz tomografia komputerowa. Badanie te pomagają wskazać problemy związane z sercem przed wykonaniem celowego badania.

Przed badaniem koronarografii pacjent nie powinien nie spożywać ani nie przyjmować żadnych płynów przez 8 godzin. Po wykonaniu badania, ważne jest, by pacjent nie był osamotniony, ponieważ stan na czczo i samo zrealizowanie badania, może go zmęczyć i wyczerpać fizycznie. Lekarze zalecają też, obecność kogoś bliskiego przez kolejną dobę z pacjentem, ponieważ po badaniu mogą wystąpić zawroty głowy, poczucie oszołomienia czy ogólne osłabienie organizmu. Zazwyczaj badanie koronarografii jest wykonywane rano, aby pacjent mógł odebrać jego wyniki w tym samym dniu.

W szpitalu przed rozpoczęciem badania pacjent jest proszony o założenie szpitalnego ubrania i podpisania zgody na przeprowadzenie badania. Jeszcze przed bezpośrednim wykonaniem koronografii pielęgniarka mierzy ciśnienie krwi, podaje kroplówkę, sprawdza stan glukozy w przypadku cukrzycy oraz przygotowuje pacjenta mentalnie do badania.  Czasem, pacjentom podaje się krew oraz przeprowadza elektrokardiogram.  Oczywiście, przed badaniem powinny być zgłaszane wszystkie choroby przewlekłe, spis alergenów oraz fakt, czy jest się w ciąży.

Wykonanie badania

Przed wykonaniem badania pacjent otrzymuje łagodny środek uspakajający, który pomaga mu się zrelaksować oraz spokojnie przetrwać czas przeprowadzanej koronografii. Oczywiście, znieczulenie będzie podane, ale tylko do miejscowo. Lekarz oczyszcza i znieczula dany obszar ciała w okolicy pachwiny i ramienia. Ku tej procedurze wykorzystywany jest środek znieczulający. Jego wstrzyknięcie powoduje tymczasowy ból i zdrętwienie. Spektrum badania polega na delikatnym wprowadzeniu cienkiej rurki zwanej cewnikiem do głównej tętnicy obok serca. Cały proces jest nadzorowany na ekranie monitora. Podczas testu pacjent jest częściowo przebudzony, ale nie czuje ruchów rurką, którą jest przeprowadzane badanie.

Czy badanie jest bolesne?

Po wstrzyknięciu barwnika odczuwa się lekkie uczucie pieczenia lub „zaczerwienienia”. Po teście nacisk zostanie zastosowany w miejscu, w którym cewnik zostanie usunięty, aby zapobiec krwawieniu. Jeśli cewnik zostanie umieszczony w pachwinie, pacjent może zostać poproszony o leżenie w płaskiej pozycji na plecach przez kilka godzin po wykonanym badaniu, aby zapobiec krwawieniu. Może to powodować łagodny dyskomfort w okolicy pleców. Jednak z perspektywy zdrowia jest to bardzo ważne zalecenie. Po wykonanym badaniu należy pić bardzo dużą ilość wody, aby pomóc nerkom wypłukać barwnik kontrastowy.

Interpretacja wyników koronarografii

Wyniki wykonanego badania koronarografii pokazują, czy dopływ krwi w organizmie człowieka pracuje prawidłowo i czy prowadzona do serca krew jest transportowana w normalnym tempie. Nieprawidłowy wynik może oznaczać, że pacjent posiada jedną lub więcej zablokowanych tętnic. Jeśli dana osoba ma zablokowaną tętnicę, lekarz specjalista kardiolog może zdecydować się na angioplastykę podczas angiografii i ewentualnie wstawić stent wewnątrzwieńcowy, aby natychmiast poprawić przepływ krwi.

Zagrożenia związane z badaniem koronarografii

Cewnikowanie serca jest bardzo bezpieczne, gdy wykonuje je doświadczony zespół medyczny, ale pewne ryzyko zawsze istnieje. Związku z czym należy być świadomym jakie zagrożenia i powikłania mogą wiązać się z tego rodzaju badaniem. Zagrożenia mogą obejmować:

• krwawienie lub siniaczenie tętnic,
• powstanie zakrzepów,
• uszkodzenie tętnicy lub żyły,
• niewielkie ryzyko udaru,
• bardzo wysoka szansa na atak serca lub konieczność wykonania operacji obejścia,
• obniżenie ciśnienia krwi.

Rekonwalescencja po badaniu

Po prawidłowo i spokojnie przeprowadzonej koronarografii należy podporządkować się kilku, istotnym zaleceniom, które na pewno zostaną wyszczególnione przez lekarza prowadzącego lub pielęgniarkę.

• Po pierwsze, należy się zrelaksować i pić duże ilości wody – około 2 litrów, a nawet więcej dziennie. Ponadto, należy nie sięgać po alkohol i papierosy.
• Po drugie, ze względu na to, że pacjent miał podane miejscowe znieczulenie warto nie prowadzić samochodu przez okres do 3 dni. Co więcej, nie powinno się również obsługiwać maszyn, a ni nie podejmować ważnych decyzji. Stres nie jest wskazany.
• Po trzecie, założony bandaż po badaniu należy usunąć po 24 godzinach. W przypadku niewielkich wycieków należy natychmiast zastosować inny opatrunek, który zaleca się ściągnąć po kolejnych 12 godzinach.
• Po czwarte, do 48 godzin po badaniu nie wolno uprawiać żadnych sportów, seksu ani ciężkich ćwiczeń.
• Po piąte, kąpanie w gorącej wodzie również nie jest wskazane. Zdecydowanie lepiej wziąć letni prysznic.
• Przez okres trzech dni nie należy stosować balsamu, maści ani innych preparatów kosmetycznych na miejsce nakłucia.
• Po siódme, po upływie tygodnia, należy zgłosić się na wizytę kontrolną do lekarza specjalisty kardiologa.