Kolendra – opis, właściwości, zastosowanie, przepisy

Charakterystyka kolendry

Kolendra jest popularną rośliną z rodziny selerowatych. Liczy 2 gatunki, a są to: Coriandrum sativum L. (kolendra siewna) oraz Coriandrum tordylium. Bardziej typowy i rozpowszechniony jest pierwszy rodzaj. Kolendra pochodzi najprawdopodobniej z części zachodnich terenów śródziemnomorskich. Wszystkie części kolendry (liście, łodygi, owoce, nasiona i korzenie) są jadalne.

Posiada nagie, wzniesione łodygi, które dorastają do wysokości około 70 cm. Wyglądem mogą przypominać nać pietruszki. Kwiaty są drobne i bladoróżowe bądź białe.

Uprawa kolendry

Kolendra jest jednym z ziół, które warto mieć w doniczce w domowym zielniku. Jej świeże liście można dodać praktycznie do każdej potrawy. Jej uprawa nie należy do trudnych. Kolendrę sadzi się na głębokość około 1 cm pod koniec marca bądź początkiem kwietnia. Pierwsze wschody są już po 3 tygodniach. Odstępy między poszczególnymi sadzonkami powinny wynosić 20 cm.

Właściwości lecznicze

W składzie kolendry znajdują się witaminy A, B, C i K oraz takie minerały jak fosfor, wapń, żelazo, magnez, mangan, niacyna, kwas foliowy i beta karoten. Właśnie z tego względu ma liczne zastosowania w leczeniu różnych dolegliwości.

W medycynie wschodniej jest ziołem często stosowanym do leczenia zaburzeń trawiennych, a także zaburzeń funkcjonowania wątroby, trzustki i pęcherzyka żółciowego. Skutecznie likwiduje wzdęcia i uczucie ciężkości w brzuchu. Pomaga przy niestrawnościach, zatruciach pokarmowych, a nawet dolegliwościach układu moczowego czy infekcjach układu oddechowego.

Najnowsze badania wykazały, że liście kolendry skutecznie przyspieszają wydalanie metali ciężkich z organizmu, takich jak ołów, aluminium czy rtęć. Wbrew pozorom większość ludzi ma w organizmie śladowe ilości tych substancji. Często wprowadza się je do organizmy wraz z rybami (często tuńczyk czy łosoś hodowlany), pierwiastki te mogą się znajdować w szczepionkach, na opakowaniach foliowych, a nawet w niektórych kosmetykach. Nadmiar aluminium może być przyczyną Parkinsona lub autyzmu. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, której można dokonać spożywając m.in. kolendrę.

Włączenie kolendry do diety w dużym stopniu zwiększy produkcję witaminy D. Liście tej rośliny zwiększają apetyt, dlatego stosuje się ją w przypadku chorych na anoreksję. Kolendra przyspiesza gojenie się ran jamy ustnej i skutecznie odświeża oddech. Dzięki temu jest częstym składnikiem past do zębów.

Kolendra również skutecznie:

• pielęgnuje skórę
• poprawia wzrok
• wzmacnia układ odpornościowy organizmu
• bierze udział w tworzeniu się tkanki kostnej
• likwiduje zgagę
• zapobiega nudnościom i wymiotom
• zmniejsza poziom szkodliwego cholesterolu LDL i trójglicerydów
• zwiększa poziom korzystnego cholesterolu HDL
• zapobiega udarom mózgu i zawałom serca

Olejek z kolendry jest jasnożółtą lub bezbarwną cieczą o ciepłym i słodkim zapachu. Stosowany wewnętrznie ma silne właściwości antybakteryjne, leczy stany zapalne, dolegliwości układu oddechowego, stany lękowe oraz zaburzenia trawienia. Olejek ten w użytku zewnętrznym zmniejsza bóle stawów i mięśni.

Przepis na wiatropędny napar: łyżeczkę rozgniecionych owoców kolendry zalać 1 szklanką wrzątku. Parzyć 30 minut, następnie odstawić na 15 minut i przecedzić. Pić pół szklanki, 2-3 razy dziennie, przed posiłkami. Tak powstały napar reguluje trawienie, działa rozkurczowo oraz zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.

Lecznicze przepisy

1. Wzdęcia i problemy z trawieniem: nasiona kminku, liście kolendry oraz szczyptę soli kamiennej wymieszać z maślanką. Wypić po spożyciu posiłku. Taka mieszanka skutecznie zapobiega gromadzeniu się gazów w jelitach oraz poprawia ich perystaltykę
2. Problemy trawienne u najmłodszych: łyżeczkę nasion kolendry rozgnieść i zalać szklanką wrzątku. Odstawić na pół godziny, następnie wypić. Taki napój zapobiega kolkom, wzdęciom i biegunkom, działa rozkurczowo oraz uspokajająco
3. W celu oczyszczenia i rozrzedzenia krwi: 6 gram nasion kolendry gotować w 1/2 litra wody do momentu, aż połowa z tej wody się wygotuje. Pić, kiedy napój jest jeszcze ciepły
4. Grypa, zapalenie oskrzeli: łyżkę nasion kolendry prażyć na patelni, a następnie zalać 2 szklankami przegotowanej wody. Pić co 3-4 godziny pół szklanki. Ten przepis jest wykorzystywany od kilku tysięcy lat w medycynie ajurwedyjskiej

Zastosowanie w kuchni

Dawniej zioło to było wykorzystywane głównie na terenie Europy, obecnie jednak jest jedną z najbardziej popularnych przypraw kuchni azjatyckiej. W formie przyprawy podawane są zazwyczaj suszone, zmielone owoce. Suszyć należy tuż przed zmieleniem, aby zachować smak i właściwości.

Kolendra jest podstawową przyprawą dań curry, używa jej się także do zup, sosów, pieczywa, ciast oraz wielu innych produktów spożywczych. W kuchni tajskiej jest składnikiem past curry oraz regionalnych zup. Z kolei w kuchni arabskiej dodaje się ją do jagnięciny i mięsnych farszów. Bardzo popularną arabską przyprawą jest Taklia, która w swoim składzie posiada kolendrę i czosnek. Używa się jej do dań rybnych i grillowanych.

Liście kolendry można wykorzystać do stworzenia oryginalnej i apetycznej sałatki, można je także kłaść na przygotowane wcześniej kanapki jako dodatek. W drogich restauracjach często jest ozdobą dań.

Warto pamiętać, aby liście kolendry dodawać pod koniec gotowania bądź smażenia, ponieważ wysoka temperatura obniża jej walory smakowe.

Olejek z kolendry jest komponowany często z goździkami, bergamotką, szałwią, anyżem, kardamonem bądź gałką muszkatołową. W tym połączeniu może być stosowany jako środek zapachowy w wielu produktach, w tym słodyczy, napojów alkoholowych, a nawet tytoniu.

Przepis na orientalny dip: zblendować szklankę świeżych liści kolendry, pół szklanki świeżo startego kokosa, małą papryczkę ostrą, pół posiekanej cebuli, ząbek czosnku, kawałek imbiru, 1/3 łyżeczki kuminu, 1/2 łyżeczki cukru, 1/2 łyżeczki soku z cytryny oraz szczyptę soli do smaku.

Kolendra
Kliknij i sprawdź ceny!

Przeciwwskazania do spożywania kolendry

Kolendra spożywana w nadmiarze może powodować nudności, senność i bóle głowy. Może również przyczyniać się do wytrącania z organizmy witaminy B1. Nie istnieją jednak żadne przeciwwskazania do spożywania kolendry w umiarkowanej ilości. Nie muszą rezygnować z jej dodawania do potraw nawet kobiety ciężarne lub karmiące piersią.

Zastosowanie kosmetyczne

Olejek z kolendry w połączeniu z olejkiem z szałwii, bzu, bergamotki i kwiatu jabłoni jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym. Używa się go również do produkcji mydeł, balsamów czy kremów. Stanowi częsty element aromaterapii.

Kremy z kolendrą złuszczają martwy naskórek oraz zrogowaciałą skórę. Miejscowo działają przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie. Właśnie dlatego kolendra jest częstym składnikiem np. kremów do stóp. Płukanka z tej rośliny długotrwale odświeża oddech.