Kaszaki są niezłośliwymi, zwykłymi, nienowotworowymi cystami skóry, które przyjmują ciekłą lub półstałą postać. To rodzaj nieprawidłowości skórnej ciała, która w najgorszym spektrum powoduje dyskomfort i nieestetyczny wygląd. Kaszak najczęściej pojawia się w okolicach twarzy, szyi, ramion lub dekoltu. Zazwyczaj rośnie bardzo powoli i nie zagraża życiu człowieka. Warto jednak poddać go kontroli z uwagi na podejrzenie innej formy zmian skórnych, które mogą wygląd jak kaszak, a w rzeczywistości są guzkami. Lekarze dermatolodzy zwykle cystę skórną – kaszak, poprzez badanie fizykalne. Wyniki badania porównują z historia medyczną pacjenta i informacjami lub wskazówkami od chorego. W niektórych przypadkach, kaszak jest badany pod kątem oznak nowotworowych.
Co to jest kaszak?
Kaszak to cysta naskórkowa, zwana również torbielą łojową, keratynową lub nabłonkową. To mała, twarda grudka rozwijająca się pod powierzchnią skórną. Kaszak jest najpowszechniejszą cystą skórną, która rośnie w wolnym tempie. Zazwyczaj pojawia się na twarzy, głowie, szyi, plecach lub dekolcie. Ponadto, ich rozmiar nie przekracza 4 cm. Z wyglądu przypominają małego guzka, koloru żółtego. W wewnątrz, kaszak wypełniony jest czymś w rodzaju ropy. Nie powoduje bólu i zazwyczaj nie wymaga rozpoczęcia leczenia.
Przyczyny kaszaka?
Kaszak zwykle spowodowany jest nagromadzeniem się keratyny pod skórną ciała człowieka. Keratyna jest białkiem występującym naturalnie w komórkach skóry. Kaszak rozwija się, gdy białko jest uwięzione pod skórą z powodu uszkodzenia skóry lub mieszków włosowych. Co więcej, kaszak często rozwijają się w odpowiedzi na urazy skóry, infekcję HPV, trądzik lub nadmierną ekspozycję na słońce. Kaszak jest bardziej prawdopodobny u osób z trądzikiem lub innymi chorobami skóry.
Niedojrzały kaszak tworzy się z aktywnych gruczołów łojowych, które produkują oleistą substancje zwaną sebum. Sebum pokrywa przede wszystkim skórę ciała i włosów. Kaszak może się rozwinąć, jeśli kanał gruczołu zostanie uszkodzony lub zablokowany. Zazwyczaj, ta niemoc prawidłowej pracy gruczołów wywołana jest urazem.
Uraz może być zadrapaniem, raną chirurgiczną lub stanem skóry, takim jak trądzik. Z racji, iż kaszak rośnie bardzo powoli, jego zauważanie może nastąpić dopiero po kilkunastu tygodniach lub miesiącach. Inne przyczyny kaszaka skórnego mogą obejmować:
- zniekształcony lub zdeformowany kanał gruczołu łojowego,
- uszkodzenie komórek skórnych podczas operacji,
- schorzenia genetyczne, takie jak Zespół Gardena lub zespół podstawnokomórkowy.
Objawy kaszaka
Małe kaszaki zazwyczaj nie są bolesne. Duży kaszak może wywoływać dyskomfort i lekkie odczucie bólu. Natomiast bardzo duży kaszak zlokalizowany na twarzy lub szyi może powodować ucisk i ból. Ten typ cysty jest zazwyczaj wypełniony białymi płatkami keratyny, która jest również kluczowym elementem, który tworzy skórę i paznokcie. Większość cyst jest miękka w dotyku. Kaszak natomiast lekko twardawy. Kaszak zazwyczaj preferuje następujące miejsca powstania:
- Twarz,
- Szyję,
- Plecy,
- Dekolt,
- ramiona.
Kaszak uważany jest za niebezpieczny i potencjalnie nowotworowy, gdy spełnia następujące cechy:
- średnica większa niż pięć centymetrów,
- szybki wskaźnik ponownego wystąpienia po usunięciu,
- objawy zakażenia, takie jak zaczerwienienie, ból lub drenaż ropny.
Rozpoznanie kaszaka
Lekarze często diagnozują kaszaka po prostym badaniu fizykalnym. Jeśli kaszak posiada podejrzane cechy, lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych testów lub badań, w celu wykluczenia obecności nowotworu. Czasem diagnoza wynikająca z kolejnych badań świadczy o potrzebie wykonania operacji chirurgicznej. Powszechnie zalecane badania kaszaka obejmują następujące czynności:
- Tomografię komputerową, która pomaga lekarzowi znaleźć najlepszą drogę do zabiegu chirurgicznego i wykrycia nieprawidłowości,
- Ultradźwięki, które identyfikują zawartość wewnątrz torbieli,
- Biopsja wycinka skóry, która polega na usunięciu niewielkiej ilości tkanki z kaszaka, która zostaje kolejno analizowana i badana w laboratorium pod kątem objawów raka.
Diagnoza
Aby zdiagnozować kaszaka skórnego, lekarz dermatolog bada zmianę skórną i otaczającą ją przestrzeń oraz analizuje historię medyczną pacjenta. Ponadto, diagnoza polega na rozmowie lekarza z pacjentem, podczas której wymieniane są podejrzane objawy, odczucia i zauważone zmiany. Lekarze mogą zazwyczaj zdiagnozować kaszaka tylko na podstawie badania, ale czasami do potwierdzenia diagnozy wymagana jest rozszerzona diagnostyka.
Leczenie kaszaka
Leczenie kasza opiera się na jego wyczyszczeniu lub chirurgicznemu usunięciu. Zazwyczaj, kaszak jest usuwalny, nie dlatego, że jest niebezpieczny, ale bardziej ze względów kosmetycznych i estetycznych. Ze względu na to, że większość kaszaków nie jest szkodliwa da zdrowia, lekarze pozwalają pacjentowi wybrać odpowiednią i wygodniejszą dla niego formę leczenia.
Istotne jest, by pamiętać, że kaszak jest rodzajem zmiany skórnej, która lubi się odnawiać. Najlepszym zabiegiem jest zapewnienie całkowitego usunięcia poprzez operację. Niektórzy ludzie decydują się na operację, ponieważ może to powodować blizny. Metody usuwania kaszaków opierają się na:
- konwencjonalnym szerokim wycięciu: całkowicie usuwany jest kaszaka, ale może pozostawiać nieestetyczną bliznę,
- minimalnym wycięciu: powoduje minimalne bliznowacenie, ale niesie ryzyko, że torbiel powróci,
- laser z wycinaniem wycinka do biopsji: laser jest używany do wykonania małego otworu do spuszczania zawartości torbieli, a zewnętrzne ściany torbieli są usuwane około miesiąc później.
Po usunięciu torbieli lekarz może zalecić stosowanie antybiotyku w postaci maści w celu zapobieżenia powstania zakażenia. Maść powinna być stosowana do momentu zakończenia leczenia. Przydatny jest również krem na blizny, który zmniejsza ich wygląd i formę, po wykonanej operacji chirurgicznej.
Pespektywy
W większości przypadków kaszaki naskórkowe nie powodują długotrwałych problemów. Wyciskanie zawartości kaszaka na własną rękę może prowadzić do infekcji, więc najlepiej pozostawić torbiel samemu sobie. W momencie opróżnienia kaszaka istnieje perspektywa jego odrośnięcia. W rzadkich przypadkach kaszak ma charakter nowotworowy. Należy jednak pamiętać, by każdą zauważalną zmianę kaszaka skonsultować z lekarzem rodzinnym lub dermatologiem.
