Jaskra to bardzo groźna choroba oczu, która rozwija się bardzo powoli i często bez żadnych objawów. Wykrywa się ją najczęściej przypadkowo, np. podczas padania wzroku u okulisty. Pomimo tego, iż rozwój medycyny stale postępuje, to jednak całkowite jej wyleczenie nie zawsze jest możliwe. Jakie są jednak przyczyny powstawania tej choroby i objawy? W jaki sposób można leczyć jaskrę?
Jedna choroba, jednak wiele rodzajów
Wielu osobom wydaje się, iż jaskra to jednak choroba, jednak w rzeczywistości jest to grupa chorób, która doprowadza do zaniku nerwów wzrokowych i w najgorszym przypadku do nieodwracalnej ślepoty. Jakie jednak rodzaje jaskry można wyróżnić? Przede wszystkim jaskrę pierwotną otwartego kąta, jaskrę z normalnym ciśnieniem, jaskrę zamkniętego oka, jaskrę wtórną i jaskrę wrodzoną. Najbardziej powszechna jest jaskra otwartego kąta, która pojawia się, ponieważ struktury, które odpowiadają za odpływ cieczy wodnistej, przestają działać w prawidłowy sposób. Z tego też względu wodnista ciecz pozostaje w oku, doprowadzając tym samym do podwyższenia ciśnienia wewnątrz gałki oczne.
Przyczyny jaskry
Pomimo stałego postępu w medycynie określenie jednoznacznych przyczyn powstawania jaskry nie jest niestety do końca znane. Powszechnie uważa się, iż przyczyną jaskry jest zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej, jednak warto wiedzieć o tym, iż geneza rozwoju tej choroby może być różna. Nie wszystkie osoby narażone są na rozwój tej choroby, jednak dotyka ona najczęściej:
- osoby zmagające się z miażdżycą
- osoby chore na cukrzycę
- migrenowców
- osoby, które stale narażone są na stres
- osoby, które mają problem ze zbyt wysokim ciśnieniem krwi
- krótkowidzów
- osoby genetycznie obciążone tą chorobą (jeśli ktoś w rodzinie chorował na jaskrę to kolejne pokolenia również narażone są na jej rozwój)
Objawy jaskry
Jaskra zazwyczaj przebiega bezobjawowo, przez co bardzo ciężko ją wykryć, jednak warto wiedzieć o tym, iż mogą ją zwiastować takie dolegliwości jak:
- bardzo częste łzawienie oczu
- światłowstręt
- widzenie tzw. aureoli wokół światła
- problem z przystosowaniem się wzroku do ciemności
- zwężenie pola widzenia
- zaczerwienienie oka
W przypadku dosyć ostrego ataku jaskry konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarza, która najczęściej wiąże się z przeprowadzeniem operacji. Mogą się wówczas pojawić takie objawy jak:
- bóle brzucha
- nudności
- bardzo silny ból oka
- zaburzenia widzenia
- bóle głowy, które zlokalizowane są nad łukiem brwiowym
- wymioty
- zaburzenia prawidłowej pracy serca
Diagnostyka
Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym lepiej dla każdego pacjenta, jednak nie zawsze jest to możliwe, ponieważ jak zostało wspomniane powyżej, w pierwszym stadium rozwoju nie daje żadnych objawów. Aby możliwe było wdrożenie odpowiedniego leczenia, w pierwszej kolejności lekarz powinien przeprowadzić bardzo szczegółową diagnostykę, rozpoznając właściwy rodzaj jaskry. Jest to o tyle ważne, gdyż każdy z rodzajów jaskry bardzo często wymaga odmiennego leczenia. W celu prawidłowego rozpoznania choroby konieczne jest wykonanie kilku badań, wśród których należy wymienić badanie ostrości wzroku z daleka i bliska, badanie dna oka, badanie obrazowe oceniające stan nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych, badanie pola widzenia, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie kąta przesączania oraz badanie obrazowe przedniego odcinka oka przy pomocy tomografii optycznej. Wymienione powyżej badania dają pełny obraz i pomagają postawić odpowiednią diagnozę. Choć jest ich na prawdę dosyć dużo, to jednak warto wykonać je wszystkie, aby lekarz mógł wdrożyć odpowiednie leczenie.
Leczenie jaskry
Jaskrę można leczyć różnymi sposobami, które uzależnione są głównie od nasilenia objawów choroby oraz jej rodzaju. Najczęściej zaleca się stosowanie specjalnych kropli, które pomagają obniżyć ciśnienie w gałce ocznej. Warto jednak wiedzieć o tym, iż obniżenie ciśnienia może działać na dwa sposoby. Po pierwsze, poprzez zahamowanie wydzielania cieczy wodnistej natomiast po drugie, zwiększając przepływ płynu. Krople stosowane podczas leczenia jaskry nie mają nic wspólnego ze zwykłymi kroplami, ponieważ są bardzo silnymi lekami, które mogą wywoływać wiele skutków ubocznych. Stosując zatem takie krople, należy mieć świadomość pojawienia się takich ewentualnych skutków ubocznych jak podrażnienie i pieczenie oka oraz rozmazane widzenie. Do grypy leków stosowanych podczas leczenia jaskry zaliczają się przede wszystkim prostahlandyny, pilokarpina, beta-blokery oraz inhibitory anhydrazy węglanowej i sympatykomimetyki. Aby krople działały w prawidłowy sposób, niezwykle ważna jest odpowiednia ich aplikacja. W trakcie zakrapiania oczu należy pamiętać o tym, aby nie wkraplać ich w wewnętrzny kącik oka, mrugając następnie, aby krople rozprowadziły się po całej gałce ocznej. Jest to o tyle ważne, ponieważ w takim przypadku krople zostają zasysane do dróg łzowych, przez co nie docierają one w głąb oka, przez co leczenie jest niestety nieskuteczne. Substancje aktywne znajdujące się w kroplach muszą dostać w głąb oka, dlatego też zakrapiając oczy, należy mieć to na uwadze.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie jaskry?
Jaskra to niestety choroba, której nie można wyleczyć całkowicie, jednak podczas wczesnego jej rozpoznania można nieco zahamować jej rozwój. Lekarze w takim przypadku decydują się zazwyczaj na wykonanie dwóch zabiegów, a mianowicie zabiegu laserowego oraz operacji. Jeśli chodzi o operację, to ma ona na celu wymienienie zbyt dużej soczewki na płaską soczewkę sztuczną lub wykonanie sztucznego odpływy w oczach. Warto jednak wiedzieć o tym, iż w przypadku zachorowania na jaskrę pierwotnie zamkniętego oka możliwe jest jej wyleczenie, ponieważ choroba spowodowana jest strukturą anatomiczną oka. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta, ponieważ jest ona schorzeniem samoistnym i bardzo często zostaje rozpoznana zbyt późno. Leczenie tego rodzaju jaskry trwa tak naprawdę do końca życia poprzez zahamowanie postępu tej choroby, co oznacza, iż pacjent każdego dnia musi stosować przepisane przez okulistę krople.
