Gorsze wyniki w nauce, niechęć do pracy, wieczne przemęczenie, złe samopoczucie i brak motywacji do działania – każdemu zdarzają się takie objawy, jeśli jednak utrzymują się one przez dłuższy okres czasu, są niepokojącym sygnałem wysyłanym przez nasz organizm. Często stwierdzamy, że winna jest nieprzyjemna pogoda, zmęczenie lub stres. Jest to oczywiście możliwe – istnieje jednak również prawdopodobieństwo tego, że przyczyną jest anemia. Jak leczyć anemię i czym ona właściwie jest?
Czym jest anemia?
Anemia – zwana również niedokrwieniem – jest najczęściej wywoływana przez niedobory żelaza. Na skutek zbyt małej ilości tego pierwiastka w organizmie, zmniejsza się stężenie hemoglobiny – o anemii mówimy wtedy, gdy ilość erytrocytów (krwinek czerwonych) spada poniżej dopuszczalnych norm. Anemia jest jednak chorobą mającą kilka różnych odmian, nie zawsze więc jej przyczyną są wspomniane niedobory żelaza. Może ją spowodować utrata dużej ilości krwi, na przykład wskutek wypadku. Na anemię są narażone także kobiety mające obfite miesiączki, ponieważ podczas ich trwania tracą spore ilości krwi. Anemia może występować w kilku postaciach (w zależności od stężenia hemoglobiny we krwi osoby chorej):
- łagodnej
- umiarkowanej
- ciężkiej
- zagrażającej życiu
Rodzaje anemii
- Anemia z niedoboru żelaza – jest najczęściej występującym rodzajem anemii. Na skutek niedoborów żelaza stężenie hemoglobiny we krwi człowieka staje się zbyt niskie. Ten rodzaj anemii występuje u osób źle się odżywiających, chorujących na ciężkie, przewlekłe choroby, ale również u kobiet, których miesiączki są obfite i powodują utratę dużej ilości krwi. Lekarze doskonale wiedzą, jak leczyć anemię wywołaną przez niedobór żelaza – ten typ anemii jest najłatwiejszy do wyleczenia, wystarczy przestrzegać zaleceń i wskazań specjalisty.
- Anemia megaloblastyczna – spowodowana jest powiększeniem czerwonej krwinki. Najczęściej powodowana jest niedoborem witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Niedobory te prowadzą do zaburzeń w procesie podziałów komórek, z których powstają erytrocyty, przez co ilość erytrocytów jest mniejsza, a ich rozmiar nieprawidłowy (są zbyt duże). Niedobory witaminy B12 oraz kwasu foliowego mogą wynikać z nieprawidłowej diety, alkoholizmu, choroby nowotworowej, nieodpowiedniego odżywiania w okresie większego zapotrzebowania organizmu (na przykład podczas karmienia piersią), zespołu złego wchłaniania lub przyjmowania niektórych leków.
- Anemia hemolityczna – przy tym rodzaju anemii dochodzi do przedwczesnego rozpadu erytrocytów. Anemia hemolityczna może objawiać się żółtaczką – rozpadające się erytrocyty uwalniają duże ilości hemoglobiny, a jednym z produktów rozkładu hemoglobiny jest bilirubina, nadająca skórze i oczom żółty kolor, charakterystyczny dla żółtaczki. Anemia hemolityczna może być wrodzona lub nabyta. Wrodzona jest powodowana przez nieodpowiednio zbudowane krwinki (na przykład niedokrwistość sierpowatokrwinkowa lub wrodzona erytrocytoza). Anemia hemolityczna nabyta pojawia się wtedy, gdy krwinki w organizmie człowieka zostaną zniszczone poprzez różnego rodzaju czynniki zewnętrzne – takie jak toksyny, leki lub zakażenia.
Objawy anemii – na co należy zwrócić szczególną uwagę?
Objawy anemii łatwo można pomylić z przemęczeniem, przepracowaniem lub chwilowo gorszym samopoczuciem. Osłabienie i nieustające uczucie zmęczenia jest jednak objawem typowym dla anemii. Uczucie to nie przechodzi nawet po długim odpoczynku. Często pojawiają się również zawroty głowy – warto być czujnym, by nie przegapić tego typu objawów!
Anemia daje również objawy, które można zauważyć w naszym wyglądzie. Zaniepokoić nas powinna przede wszystkim blada, przesuszająca się skóra – często stosujemy różnego rodzaju kosmetyki, chcąc pozbyć się tego problemu, jednak nie przynoszą one w takiej sytuacji pożądanych rezultatów. Przy anemii wargi osoby chorej robią się bledsze, bledsze stają się również jej błony śluzowe. Łatwo można to zauważyć po odchyleniu dolnej powieki – u zdrowego człowieka jest ona w kolorze czerwonym, u osoby z anemią będzie zaś bladoróżowa. Anemia powoduje również przesuszenie i wypadanie włosów.
Kolejnym objawem anemii jest znacznie szybsze męczenie się. Osoba, która nigdy wcześniej nie miała problemów ze słabą kondycją fizyczną, może zacząć nagle mieć problemy z wejściem po schodach lub podbiegnięciem do autobusu. Pojawia się również kołatanie serca, senność, skłonności do depresji i problemy ze skupieniem się, myśleniem i koncentracją (często uznawane za wynik stresu). Chorzy na anemię odczuwają często zimno, mogą pojawić się u nich również omdlenia. Przy anemii sierpowatej charakterystycznym objawem jest pojawiająca się opuchlizna dłoni i stóp.
Jak leczyć anemię?
W przypadku podejrzenia anemii należy przede wszystkim wykonać badania krwi – w celu potwierdzenia diagnozy. Wykonuje się morfologię, a także oznaczenie poziomu żelaza we krwi, a w przypadku podejrzenia anemii aplastycznej – biopsję szpiku. Leczenie anemii zależy od tego, jaka przyczyna wywołała chorobę.
Jeśli przyczyną anemii jest niedobór żelaza, leczenie polega na uzupełnieniu niedoborów tego pierwiastka w organizmie. Lekarze najczęściej zalecają chorym przyjmowanie suplementów, zawierających żelazo, ważna jest jednak również trwała zmiana diety i nawyków żywieniowych. Prawidłowo skomponowana dieta powinna dostarczać niezbędnych ilości żelaza, dzięki czemu nie będzie konieczne jego suplementowanie. Ten rodzaj anemii można wyleczyć trwale, bez konieczności przyjmowania leków. Jeśli anemia jest spowodowana wrodzoną wadą w budowie krwinek, chory jest zmuszony przyjmować leki – androgeny, glikokortykosteroidy, erytropoetynę. Niekiedy konieczne jest przetaczanie czerwonych krwinek, a w najcięższych przypadkach – całkowite usunięcie śledziony. Przetaczanie krwi stosuje się również przy anemii sierpowatej – wspomagane jest ono wtedy antybiotykami i lekami przeciwbólowymi. Wczesne wykrycie anemii znacznie ułatwia leczenie i zmniejsza ryzyko komplikacji – dlatego też warto zwracać uwagę na niepokojące objawy, a w razie jakichkolwiek wątpliwości konsultować je z lekarzem.
