Ibuprofen – historia, działanie, wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie

Ibuprofen jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Ma właściwości przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Historia powstania tego środka jest bardzo ciekawa. Został on opracowany przez brytyjską firmę Boots w latach 60. XX wieku. Pracownicy tej firmy odkryli, że przeciwzapalne właściwości kwasu acetylosalicylowego są związane z obecnością grupy kwasy karboksylowego. Przetestowali więc blisko 6 000 innych środków i na tej podstawie opracowali substancję, która początkowo nosiła nazwę Brufen.

W 1974 roku amerykańska firma Upjohn otrzymała licencję na Ibuprofen z chęcią tworzenia leków na nim bazujących.

Działanie Ibuprofenu

Działanie tego leku opiera się na hamowaniu syntezy prostaglandyn, które pobudzają receptory bólowe. Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe praz przeciwzapalne, dlatego znajduje duże zastosowanie w medycynie. Należy do najczęściej wydawanych leków bez recepty.

Ibuprofen zmniejsza obrzęki, wpływa na poprawienie ruchomości w stawach i likwiduje uczucie zdrętwienia stawów. Hamuje również agregację płytek, dzięki czemu zmniejsza krzepliwość krwi.

Ibuprofen bardzo szybko wchłania się w przewodzie pokarmowym – głównie w jelitach cienkich, ale po części i w żołądku. Działanie przeciwbólowe pojawia się już po około 30 minutach. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po 1-2 godzinach po zażyciu tabletki, w przypadku podania zawiesiny czas ten wynosi zaledwie godzinę. Lek w 99% wiąże się z białkami osocza. Wydalany jest wraz z moczem w postaci metabolitów, zatem nie kumuluje się w organizmie. Czas całkowitej eliminacji substancji z organizmu wynosi 24 godziny od momentu ostatniego podania dawki.

Wskazania

Lek ten jest pierwszym wyborem w przypadku leczenia bólów łagodnych lub umiarkowanych, głównie mięśniowo-szkieletowych. Wykazuje duże zastosowanie w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa i stawów obwodowych oraz innych chorób reumatycznych. Pomaga również w przypadku stanów zapalnych i pourazowych tkanek okołostawowych, takich jak: więzadła, ścięgna, kaletki stawowe, pochewki ścięgniste czy torebki stawowe.

Najczęstszym wskazaniem są bóle reumatyczne, menstruacyjne, migrenowe, napięciowe, zębów, kostno-stawowe w tym okolicy lędźwiowo-krzyżowej oraz nerwobóle. Pomaga w gorączkach różnego pochodzenia.

Przeciwwskazania

Przede wszystkim zabronione jest stosowanie Ibuprofenu w połączeniu z alkoholem. Do innych przeciwwskazań należą:

• uczulenie na Ibuprofen lub inne leki NLPZ
• nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy
• aktywna lub przebyta choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka
• niewydolność serca
• niewydolność wątroby
• niewydolność nerek
• III trymestr ciąży
• wiek poniżej 12 roku życia

Szczególną ostrożność powinny zachować chorzy na astmę, nadciśnienie, toczeń rumieniowaty układowy (oraz inne choroby tkanki łącznej), a także osoby odwodnione w wyniku biegunek oraz bezpośrednio po dużych operacjach chirurgicznych. Ostrożność należy zachować również w przypadku przewlekłych chorób układu pokarmowego oraz chorób zapalnych jelit (w tym choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelit).

Skutki uboczne

Ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów ubocznych zwiększa się wraz z wiekiem. W związku z tym osoby starsze powinny skonsultować to z lekarzem. Dzieci poniżej 12 roku życia nie powinny przyjmować leku, jeśli występuje taka konieczność, należy skonsultować się z lekarzem.

Mogą wystąpić problemy z zaburzeniem wzroku, jest to podstawą do odstawienia leku i konsultacji z okulistą. Stosowanie zbyt dużych dawek leku może w niewielkim stopniu zwiększać ryzyko problemów sercowo-naczyniowych (w tym zawał serca i udar). Czynniki ryzyka powinno się ocenić u osób palących tytoń, chorujących na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę lub mających zbyt duży poziom cholesterolu. Stosowanie NLPZ może skutkować objawami ze strony przewodu pokarmowego. Są to owrzodzenia i perforacja żołądka oraz jelit, a także krwawienia.

Najczęściej spotykane działania niepożądane to: biegunka, wymioty, nudności, bóle nadbrzusza, zaparcia, brak apetytu, odbijanie i niestrawność. Niekiedy dochodzi do pojawienia się reakcji alergicznych, takich jak rumień, skórne reakcje uczuleniowe, obrzęki i nieżyt nosa. Do pozostałych objawów należą: pokrzywka, zawroty głowy, osłabienie, zmęczenie, zaburzenia widzenia, senność. W przypadku długotrwałego stosowania leku może wystąpić małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna lub granulocytopenia.

Ostre przedawkowanie leku objawia się niedociśnieniem, bradykardią lub tachykardią, sinicą, kwasicą metaboliczną, hiperkaliemią, migotaniem przedsionków, ostrą niewydolnością nerek lub nawet śpiączką. Są to jednak objawy niezwykle rzadkie. Przedawkowanie wiąże się z natychmiastowym płukaniem żołądka.

Nie zaleca się stosowanie Ibuprofenu w likwidacji bólów pooperacyjnych, w przypadku operacji pomostowania tętnic aortalno-wieńcowych. Lek może wpływać na zaburzenia płodności u kobiet, jednakże objaw ten ustępuje wraz z odstawieniem środka.

Interakcje

Jednoczesne stosowanie Ibuprofenu oraz przeciwzakrzepowych leków na bazie kumaryn może spowodować krwawienia. Ibuprofen zmniejsza działanie leków moczopędnych, natomiast zwiększa toksyczność metotreksatu. Jednoczesne stosowanie kortykosteroidów może zwiększać ryzyko niepożądanych objawów ze strony układu pokarmowego (w tym krwawienia i owrzodzenia). Zastosowanie substancji takich jak Sulfinpirazon czy Probenecyd przedłuża działanie Ibuprofenu. Jego właściwości natomiast są zmniejszane w przypadku kontaktów z kwasem acetylosalicylowym.

Nie zaleca się łączenia Ibuprofenu z innymi lekami NLPZ, ponieważ nasila to objawy niepożądane i może skutkować alergią krzyżową. NLPZ mogą wpływać na zmniejszenie skuteczności leków moczopędnych i tych na nadciśnienie.

Dawkowanie

Zazwyczaj odpowiednia i bezpieczna dawka określana jest przez lekarza na podstawie ciężkości choroby i tolerancji na lek. W przypadku dzieci, stosowanie Ibuprofenu jest niewskazane, jeśli jednak wystąpi taka konieczność należy skonsultować się z lekarzem. Specjalista bowiem wyliczy najbezpieczniejszą dawkę biorąc pod uwagę stężenie leku i masę dziecka.

Najczęstszym sposobem podawania leku jest połykanie go w formie tabletek. Średnia zalecana dawka u osób dorosłych wynosi: 200-800 mg 3 razy na dobę w przypadku chorób reumatycznych, 200-400 mg na dobę 4-6 razy dziennie w celu osiągnięcia działań przeciwbólowych oraz 400 mg 4 razy na dobę w przypadku bolesnych menstruacji u kobiet. Maksymalna dobowa dawka bez konsultacji z lekarzem wynosi 1,2 g, natomiast pod nadzorem – aż 3,2 g.

Ibuprofen
Kliknij i sprawdź ceny!

Leki dostępne na polskim rynku, bazujące na Ibuprofenie

• Ibufen
• Ibuprofen (wraz z nazwą producenta)
• Ibumax
• Brufen
• Spedifen
• Pedea
• Pediprofen
• Ifenin
• Dolgit
• Bufenik
• Ibalgin
• Ibum
• Ibupar
• Ibuprom
• Ifenin
• Kidofen
• MIG
• Milifen
• Nurofen