Haluksy – opis, przyczyny, leczenie, objawy, zapobieganie

Czym są haluksy?

Haluks inaczej zwany paluchem koślawym jest schorzeniem dotyczącym pierwszego palca stopy. To choroba zwyrodnieniowa, objawiająca się deformacją palucha. Dotyczy głównie kobiet, jednakże może wystąpić także u mężczyzn.

Przyczyny

Do głównych przyczyn należy przede wszystkim noszenie niewygodnego obuwia, często są to sandały ze zwężającym się noskiem bądź buty na obcasie. Właśnie dlatego haluksy występują częściej u kobiet niż u mężczyzn. Powodem tego jest również słabszy układ więzadłowo-torebkowy kobiecych stóp. Często mówi się, iż stopa musi mieć predyspozycje do rozwinięcia się haluksa, natomiast obuwie jedynie przyspiesza i wzmaga ten proces. Właśnie dlatego kolejną przyczyną są predyspozycje genetyczne. Schorzenie pojawia się w wyniku zbyt dużego i długotrwałego obciążania stopy, więc w grupie ryzyka znajdują się osoby tańczące balet, noszące niewłaściwie skonstruowane obuwie bądź osoby z przykurczem ścięgna Achillesa. Do innych przyczyn zalicza się:

• otyłość lub nadwaga
• płaskostopie
• stojący tryb życia
• reumatoidalne zapalenie stawów jako choroba współwystępująca
• typ stopy „egipski”

Jak powstają haluksy?

Zniekształcenia stopy (np. spowodowane złym obuwiem) sprawia, że całkowicie zmienia się biomechanika stopy, a tym samym ciężar całego ciała rozkłada się nierównomiernie. W skutek tego paluch nie jest już najmocniejszym punktem podparcia w czasie chody – nie jest już wystarczająco silny. Osłabieniu ulegają wówczas mięśnie, może dojść do powstania stanów zapalnych. Wewnętrzna krawędź stopy przyjmuje większość obciążenia, co jest przyczyną dalszych zmian i deformacji.

Leczenie haluksów
Kliknij i sprawdź ceny!

Objawy

Obawy haluksów są dość charakterystyczne, bardzo łatwo rozpoznać chorobę bazując na oglądaniu pacjenta, zwłaszcza w zaawansowanym stadium. Do objawów należą:

• ból stopy, głównie palucha – zwłaszcza podczas chodzenia
• obrzęki w okolicy palucha
• stany zapalne stawu śródstopno-paliczkowego palucha lub kaletki tego stawu
• zaczerwienienie

Ból charakteryzuje się tym, że nie ustępuje w spoczynku. Niezależnie czy chory przyjął pozycję leżącą czy siedzącą.

Leczenie domowymi sposobami

Jednym z najbardziej znanych domowych sposobów jest wykorzystywanie olejku lawendowego. Zmniejsza on stany zapalne oraz ból. W tym celu należy dodać do oliwy z oliwek kilka suszonych kwiatów lawendy i całość podgrzać. Po podgrzaniu mieszankę przecedzamy i stosujemy. Należy nim nacierać zmieniony paluch wykonując przy tym masujące, delikatne ruchy.

Innym domowym sposobem może być kąpiel stóp z solą Epsom. Wystarczy wsypać 2 łyżki soli do miski ciepłej wody i moczyć w niej stopy. Około 20 minutowa kąpiel zapewnia znaczną ulgę obolałym stopom, a nawet zmniejszy obrzęki.

W leczeniu zarówno wewnętrznym jak i zewnętrznym pomagają liście laurowe. Pierwsze efekty takiego leczenia widać już po około 2 tygodniach, jednakże terapię warto stosować przez cały miesiąc. W tym celu należy przygotować w termosie napar z liści laurowych, pozostawić go na całą noc, a rakiem pić drobnymi łyczkami. Aby nie doszło do pojawienia się skutków ubocznych, napar należy pić przez 3 dni z rzędu wykonując po tym tygodniową przerwę.

Warto również zwiększyć spożycie produktów zawierających witaminę A, C i D oraz wapń, ponieważ wzmacniają one kości.

Leczenie zachowawcze

Istnieje kilka nieinwazyjnych metod leczenia haluksów, sprawdzają się one jednak wyłącznie w początkowym stadium choroby. Jest to przede wszystkim fizjoterapia, do której zalicza się kinesiotaping, ćwiczenia oraz fizykoterapię.

1. Kinesiotaping – jest to aplikowanie na ciało specjalnych, klejących taśm, które mają za zadanie wzmocnić aparat torebkowo-więzadłowy, dodatkowo stymulują i utrzymują we właściwej pozycji mięsień odwodziciel palucha oraz utrzymują paluch w skorygowanej pozycji. Dużą zaletą tych taśm jest fakt, iż można je stosować przez całą dobę, nie przeszkadzają podczas wykonywania czynności domowych bądź przy aktywności fizycznej
2. Ćwiczenia na stopę – wykonuje się je w celu wzmocnienia osłabionych mięśni stopy oraz rozciągnięcia tych przykurczonych. Do tych metod można zaliczyć również terapię manualną. Wyspecjalizowany fizjoterapeuta wykona techniki manualne na stawy, co może zadziałać m.in. przeciwbólowo
3. Fizykoterapia – tutaj zastosowanie znajdują liczne zabiegi przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Najczęściej zalecanymi i wykonywanymi zabiegami fizykoterapeutycznymi w tym przypadku są: laseroterapia, kąpiele wirowe i fala uderzeniowa. Można bez obaw stosować także magnetronik, który regeneruje tkanki

Innym sposobem leczenia zachowawczego jest stosowanie wkładek ortopedycznych oraz zakładanie obuwia, które posiada owalnie wyprofilowaną podeszwę. Skuteczne są również specjalne ortezy, które umieszczone pomiędzy palcem pierwszym i drugim odciągają paluch od palca drugiego. Zarówno wkładki do butów jak i ortezy muszą być dobrane indywidualnie. Nie warto kupować pierwszych lepszych w sklepie, ponieważ każda stopa jest inna i potrzebuje innego wyprofilowania lub rozmiaru.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne wykonuje się zwykle w fazie zaawansowanej, gdy inne metody leczenia zawiodły. Tak naprawdę operacja jest jedynym sposobem, aby paluch na stałe zmienił swoje ustawienie oraz aby zlikwidować całkowicie powstałą deformację. Istnieje wiele metod, a odpowiednia dobierana jest po zapoznaniu się z danym przypadkiem.

Najpopularniejsza jest osteotomia, która polega na przecięciu kości. Celem jest umieszczenie małej tytanowej śrubki, która umożliwia szybki zrost kości oraz utrzymuje paluch w odpowiedniej pozycji.

Zabiegi operacyjne trwają krótko, zazwyczaj do dwóch godzin. Całość nie jest bolesna, wykonuje się cięcie przy zastosowaniu znieczulenia. Może wystąpić jednak dyskomfort po operacji. Zwykle do aktywności fizycznej wraca się po 3-5 dniach, niektórzy nawet w dniu operacji. Nie ma potrzeby powtarzania zabiegu w przyszłości, ponieważ trwale likwiduje deformację. Chodzić można już bezpośrednio po operacji.

Jak zapobiegać haluksom?

Pierwszym etapem może być wstępne określenie predyspozycji genetycznych. Jeśli kilka kobiet z rodziny zostało dotkniętych schorzeniem, istnieje duże prawdopodobieństwo dalszego jego wystąpienia. W celu określenia predyspozycji warto udać się do fizjoterapeuty specjalizującego się w tej dziedzinie bądź do podologa.

W ramach profilaktyki można zaopatrzyć się w specjalne wkładki do butów oraz zrezygnować z butów na wysokim obcasie i z wąskimi czy zwężającymi się noskami. Warto wzmacniać stopy specjalnymi ćwiczeniami. Miłym i praktycznym sposobem jest także masaż stóp.