Gronkowiec złocisty – objawy zakażenia, diagnostyka i sposób leczenia

Gronkowiec złocisty jest bakterią odpowiedzialną za wiele schorzeń oraz problemów zdrowotnych. Wywołuje szereg jednostek chorobowych, nierzadko jest także dość ciężki do zdiagnozowania, ze względu na podobieństwo objawów do innych schorzeń. Szacuje się, że nawet połowa całej populacji jest nosicielami bakterii. Samo nosicielstwo choroby nie daje praktycznie żadnych objawów – bakterie gronkowca złocistego bytują przede wszystkim w gardle oraz w jamie nosowej, a także (szczególnie u kobiet) w okolicach narządów płciowych.

Gronkowiec jest bardzo szybko rozpowszechniającą się bakterią. Do zarażeń dochodzi na wiele sposobów – przede wszystkim poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami i kontakt z nosicielem, a także poprzez drogę kropelkową.Dodatkowo enterotoksyny gronkowca złocistego rozwijają się bardzo szybko w zakażonym jedzeniu – szczególnie w produktach mięsnych oraz nabiale. Spożycie takich enterotoksyn prowadzi do zatrucia pokarmowego.

Szczególnie groźną cechą bakterii jest jej odporność na działanie wysokich temperatur (pieczenie i gotowanie produktów spożywczych, a także pranie odzieży w wysokich temperaturach jest mało skuteczne), a także wysoka oporność na działanie antybiotyków. Dodatkowo na bakterię gronkowca złocistego nie ma jeszcze odpowiedniej szczepionki, która chroniłaby przed zakażeniem.

Osoby podatne na zakażenie bakterią

Gronkowiec złocisty jest szczególnie groźny dla osób, które mają słabą odporność bądź znacznie obniżone funkcjonowanie układu immunologicznego. Mowa tutaj przede wszystkich o dzieciach i osobach starszych, kobietach w ciąży i matkach karmiących, a także osób przewlekle chorujących (na przykład zarażonych wirusem HIV bądź innymi chorobami, które związane są z podatnością na czynniki zakaźne i chorobotwórcze). Zakażenie gronkowcem złocistym wzrasta również w przypadku osób leczących się onkologicznie, a także wśród pacjentów cierpiących na cukrzycę i marskość wątroby.

Szczególną opieką powinny być otoczone kobiety w ciąży, ze względu na fakt, że zakażenie gronkowcem złocistym może skutkować zarówno powikłaniami dla matki, jak i płodu dziecka. W przypadku początku ciąży zakażenie bakterią może skutkować obumarciem płodu bądź wystąpieniem wad wrodzonych czy deformacji.

Wśród osób podatnych na zakażenie gronkowcem złocistym należy również wymienić osoby, które przebywają w miejscach zatłoczonych oraz korzystają między innymi z ogólnie dostępnych urządzeń sanitarnych. Dlatego też bardzo często zakażenie bakterią dotyka dzieci (przebywanie w żłobkach, przedszkolu i innych placówkach szkolnych), osoby pracujące w galeriach handlowych i innych punktach usługowych (kontakt z wieloma osobami, które mogą być potencjalnie nosicielami bakterii) oraz o osobach pracujących w kontakcie z osobami zakażonymi (lekarze, pielęgniarki, pracownicy laboratorium). Prawidłowo pracujący układ odpornościowy w dużej mierze pomaga uporać się z bakterią i nie daje objawów zakażenia – bardzo ważna w tej kwestii jest również profilaktyka, czyli szereg zachowań, które mają na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa zakażenia gronkowcem złocistym.

Objawy zakażenia gronkowcem złocistym

Objawy zakażenia gronkowcem złocistym są różne, ze względu na ich zależność od miejsca w którym doszło do zakażenia. Zazwyczaj wyróżnia się:

• zakażenie układowe,
• zakażenie tkanek podskórnych i zakażenie tkanek miękkich,
• zakażenie skóry.

Zakażenie skórne i podskórne gronkowcem złocistym może objawiać się w postaci czyraków, liszajów oraz ropni, a także w postaci innych zmian skórnych – na przykład jęczmienia na powiece czy zapalenia sutków u kobiet karmiących. Chorobami spowodowanymi przez bakterię gronkowca złocistego są również bardzo często zapalenia meszków włosowych, a także zastrzał czy choroba Rittera.

Układowe zakażenia gronkowcem złocistym bardzo często kończą się zapaleniem płuc, zapaleniem dróg moczowych, a także zapaleniem mięśnia sercowego i wsierdzia. W skrajnych przypadkach układowe zakażenia bakterią mogą prowadzić do bardzo groźnej posocznicy, czyli sepsy. Niekiedy zakażenie gronkowcem złocistym może także skutkować zapaleniem mózgu oraz pojawieniem się w mózgu ropni.

Diagnostyka zakażenia

Aby zdiagnozować bakterię gronkowca złocistego należy wykonać badania krwi i moczu. Warto jest także wykonać badanie tkanki zakażonego obszaru (głównie w przypadku występowania zmian skórnych). Następnie lekarz na podstawie wyników badań oraz wywiadu z pacjentem dobiera odpowiedni sposób leczenia.

Sposoby leczenia gronkowca złocistego

Leczenie zakażenia bakterią polega na wdrożeniu odpowiedniego antybiotyku. Uznaje się jednak, że leczenie jest bardzo trudne i nierzadko wymaga dużej ilości czasu. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w dużej ilości przypadków gronkowiec złocisty jest odporny na działanie antybiotyków. Wiele szczepów bakterii gronkowca wytwarza toksynę panicylazę, co prowadzi do uodpornienia się bakterii na działanie penicyliny, a także na inne rodzaje antybiotyków.

Problem zakażenia gronkowcem złocistym u większości osób u których doszło już do aktywowania bakterii często powraca, szczególnie w okresach zmniejszonej odporności. Objawy często wracają w trakcie przeziębienia bądź tuż po skończonej antybiotykoterapii.

Profilaktyka

Ważną rolę w kontekście zakażenia bakterią gronkowca złocistego odgrywa profilaktyka. Aby ustrzec się przed zakażeniem warto dbać o prawidłową odporność organizmu – w tym celu można stosować suplementy diety oraz naturalne sposoby na pobudzenie układu immunologicznego.

Warto jest także dbać o odpowiednią higienę oraz zdrowy tryb życia. Odpowiednia ilość snu, ruch na świeżym powietrzu, hartowanie organizmu, unikanie stresu, odpowiednia dieta oraz stronienie od używek to przepis na zmniejszenie prawdopodobieństwa zakażenia bakterią gronkowca złocistego. Warto również dokładnie obserwować swoje ciało i przede wszystkim ewentualne zmiany skórne, które się pojawiają na ciele – w przypadku zauważenia niepokojących zmian należy udać się do lekarza rodzinnego bądź dermatologa. Wczesne wykrycie bakterii oraz wdrożenie leczenie to większa szansa na odpowiedni dobór antybiotykoterapii i sukces w terapii.