Dorsz jest rybą morską, która już od wielu lat jest bardzo popularna na polskim stole. Jest ceniony nie tylko za swoje wartości odżywcze, ale również za wspaniały smak i mnogość potraw, jakie można przyrządzić z jego użyciem. Mięso dorsza jest delikatne, o śnieżnobiałej barwie, jest lubiane zarówno przez dorosłych, jak i przez dzieci.
Dorsz – wartości odżywcze
Mięso dorsza zaliczane jest to jednych z najbardziej wartościowych spośród wszystkich ryb. Jest ono przede wszystkim bogate w pełnowartościowe i łatwo przyswajalne białko – 100 gram ryby zawiera aż 18-20 gram tego składnika. Warto podkreślić, że białko to zawiera aminokwasy egzogenne – bardzo ważne dla organizmu człowieka, ponieważ nie mogą być w nim samodzielnie syntetyzowane. Oprócz tego w dorszu znajdziemy:
- kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 – niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu,
- duże ilości selenu,
- wysoką zawartość fosforu,
- witaminy z grup A, D i K – rozpuszczalne w tłuszczach, odpowiedzialne za wiele ważnych procesów życiowych,
- witaminy z grupy B, głównie B12,
- pierwiastki takie jak wapń, niezbędny do budowy kości, magnez, potas i sód.
Warto zaznaczyć również, że mięso dorsza jest niskokaloryczne, ponieważ zawiera zaledwie 82 kcal/100 gram produktu. Oczywiście różne procesy obrobki termicznej, na przykład smażenie, znacznie mogą tą wartość podnieść.
Dorsz – korzyści dla zdrowia
Wprowadzenie ryb morskich do codziennego menu, w tym również dorsza, niesie za sobą szereg korzystnych właściwości dla zdrowia. Przede wszystkim można wymienić tutaj:
- Korzystny wpływ na układ krwionośny – zapobieganie zawałowi serca, miażdżyc,y udaru mózgu, czy też nierównej pracy serca;
- Dostarczenie do organizmu dużej ilości łatwo przyswajalnego białka o wysokiej wartości odżywczej oraz o korzystnym w składzie aminokwasów;
- Poprawa pamięci i koncentracji dzięki zawartości kwasów omega-3;
- Działanie antydepresyjne, poprawa ukrwienia mózgu oraz zwiększenie ilości serotoniny w organizmie;
- Korzystny wpływ na wzrok zapobieganie chorobom oczu;
- Korzystny wpływ na wygląd skóry, włosów i paznokci;
- Dostarczanie do organizmu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach z grupy A, D i E;
- Ograniczenie ryzyka zachorowania na nowotwory;
- Zapobieganie powstawaniu wolnych rodników, hamowanie procesów starzenia się organizmu.
Dorsz – sposoby przygotowania
Istnieje wiele sposobów na przygotowanie dorsza, do najpopularniejszych z nich nalezą:
Smażenie
Ten sposób jest bardzo często wybierany w polskich domach. Metoda smażenia powoduje, że ryba pozostaje soczysta, jednak przez wielu smażenie jest uważane za mało zdrowe. Warto smażyć dorsza na dobrej jakości oleju, najlepiej na patelni z powłoką teflonową. Ważne jest to, aby odpowiednio przygotować rybę do smażenia – należy ją oczyścić i pokroić na w miarę równej wielkości kawałki, aby smażenie zachodziło w nich równomiernie. Aby dorsz nie rozpadał się podczas tej obróbki cieplnej, warto pokropić go wcześniej sokiem z cytryny. Natomiast jeżeli chcemy, aby miał chrupiącą skórkę, należy obtoczyć rybę wcześniej w mące.
Pieczenie
Pieczenie to kolejna bardzo chętnie wybierana metoda obróbki dorsza. Dzięki temu, że do pieczenia nie musimy dodawać zbyt wiele tłuszczu, jest ona lubiana przez osoby, które unikają tłuszczu w diecie. Najczęściej do pieczenia rybę owija się w folię aluminiową, co zapobiega wysuszaniu się mięsa podczas obróbki cieplnej. Optymalna temperatura piekarnika to około 180 stopni Celsjusza. Dorsza w zależności od wielkości kawałków należy piec od 15 do 25 minut.
Grillowanie
Dorsz grillowany zyskał bardzo dużą popularność w ostatnich latach. Bardzo często mięso ryby jest wybierane jest jako alternatywa tradycyjnych potraw polskich na grilla, takich jak kiełbasy, karkówki i tym podobne. Rybę grilluje się bez dodatku tłuszczu, dzięki czemu jest to metoda idealna dla osób odchudzających się. Czas grillowania jest niezwykle krótki – około 10-15 minut. Podobnie jak w przypadku smażenia, aby ryba nie rozpadała się podczas obróbki na grillu, warto w skropić ją wcześniej sokiem z cytryny. Dorsz grillowany idealnie komponuje się z aromatycznymi przyprawami, takimi jak tymianek, czosnek, czy też ziele angielskie. Do grillowania najlepiej jest wybierać ryby świeże, a nie mrożone. Na rynku w ostatnich latach pojawiły się nawet specjalne kosze do grillowania ryb – dzięki nim zmniejsza się ryzyko, że ryba się rozpadnie.
Marynowanie
Marynowanie ryb to kolejna metoda bardzo często używana w polskiej kuchni. Marynatę najczęściej przyrządza się z mieszaniny wody, octu lub oleju, przypraw i ziół. Ryby można marynować zarówno przed, jak i po obróbce termicznej. Dorsz marynowany to przysmak, który często pojawia się w Polsce na świątecznych stołach.
Dorsz – przepisy
Poniżej przykładowe przepisy z wykorzystaniem dorsza:
Dorsz po grecku
Składniki:
- 1 kg filetów z dorsza, świeżych lub mrożonych
- 3 duże cebule
- kilka marchewek i korzeni pietruszki
- 1 seler
- 300 g koncentratu pomidorowego lub przecieru pomidorowego
- ok 400 ml bulionu
- ziele angielskie
- liść laurowy
- sól, pieprz, cukier
- mąka i olej do smażenia
Sposób przygotowania:
Rybę pokroić na niewielkie kawałki, oprószyć solą oraz pieprzem, delikatnie obtoczyć w mące i smażyć na oleju, aż ryba będzie miękka. Cebulę pokroić w kostkę i zeszklić na patelni. Marchew, pietruszkę oraz seler zetrzeć na tarce o grubych oczkach i dodać do podsmażonej cebuli. Wszystko dusić pod przykryciem, aż warzywa będą miękkie. Na koniec dodać koncentrat pomidorowy. W trakcie przyrządzania podlewać bulionem. Przyprawić do smaku solą, pieprzem i cukrem wedle uznania. W szklanym półmisku lub misce układać naprzemiennie warstwę duszonych warzyw oraz smażonego dorsza, zakończyć warstwą warzywną, którą można udekorować dodatkowo na przykład natką pietruszki. Danie można podawać zarówno na zimno, jak i na ciepło.
Kotleciki z dorsza
Składniki:
- 1 kg dorsza
- 2 jajka
- 3 cebule
- 2 ząbki czosnku
- bułka pszenna
- sól, pieprz
- majeranek
- bułka tarta
- olej do smażenia
Sposób przygotowania:
Bułkę namoczyć w wodzie i odcisnąć. Cebulę pokroić w kostkę i podsmażyć na oleju. Rybę zmielić w maszynce do mięsa razem z namoczoną wcześniej bułką, przesmażoną cebulą oraz czosnkiem. Do masy dodać jajka. Doprawić solą oraz pieprzem i formować niewielkie kotleciki. Obtoczyć je w bułce tartej i smażyć na rozgrzanym oleju aż do zarumienienia. Podawać z frytkami, ziemniakami lub ryżem oraz z zestawem surówek.
Tran z wątroby dorsza
Kliknij i sprawdź ceny!
Gdzie i jak kupować dorsza?
Najczęściej wybieraną przez Polaków rybą morską jest właśnie dorsz. Cena tej ryby może się różnić w zależności od miejsca zakupu oraz formy surowca. Najdroższe, ale zarazem najsmaczniejsze są dorsze świeże, kupowane w profesjonalnych sklepach rybnych, natomiast najtaniej dorsza kupimy w postaci mrożonej, w supermarkecie. Na rynku gotowe są również różne półprodukty i produkty z dorsza, takie jak na przykład kotlety rybne z dorsza, paluszki rybne z dorsza, kostka z dorsza, dorsz po grecku, gotowe filety z dorsza, dorsz w sosie pomidorowym itp. Są one jednak mniej wartościowe, niż świeża, samodzielnie przyrządzona w domu ryba.
