Czym jest ryba po grecku- jej pochodzenie, składniki i przeznaczenie

Niektóre potrawy posiadają nazwy, które nie przywodzą na myśl żadnych prawidłowych skojarzeń. Do takich potraw zalicza się zwykle pierogi ruskie, rybę po grecku czy kawę po turecku. Chcąc odkryć pochodzenie tych potraw wystarczy zdobyć trochę informacji, które wykazują, że są to typowe potrawy i napoje polskie nie mające nic wspólnego z krajem wymienionym w nazwie.

                Historia ryby po grecku?

Ryba po grecku to stały element stołu wigilijnego wielu polskich domów. Jednakże jak wiele innych przepisów nie jest to oryginalny przepis pochodzący z Grecji, a jedynie swobodne przekształcenie powszechnie znanej w Grecji potrawy. W kraju tym serwowano rybę pieczoną na blasze, która była przykryta sosem pomidorowym z warzywami. Jednakże warzywa są przygotowywane do tej potrawy osobno. Czosnek i cebulę podsmażano razem na oliwie, czasem tylko dodawano marchewkę pokrojoną w plasterki i seler naciowy. Jako dodatek traktuje się oliwki(nieobowiązkowo), łyżkę miodu oraz sporo pomidorów. Potrawę następnie się dusi z dodatkiem białego wina. Dzięki temu sos jest lekki z dodatkiem ziół i kawałkami warzyw. Ryba według greckiego przepisu powinna być w całości, gdyż wyfiletowanie jej przed gotowaniem może zmienić smak potrawy. Według Greków najsmaczniejsza część tej potrawy to głowa ryby.

Oczywiście sos można wykonywać według własnych upodobań np. z wiosennymi warzywami czy z koprem włoskim i ouzo, a nawet z liśćmi szpinaku. Według Greków przygotowaną i upieczoną już rybę polewa się sosem z pomidorów i warzyw oraz posypuje tartą bułką. Jest to bardzo popularne danie, które każdy wykonuje według własnej wersji. Tego typu potrawy są charakterystyczne dla Greków, którzy posiadają dostęp do świeżych ryb i owoców morza. Ryba po grecku, czyli psari spetsiota jest zwykle wykonywana z takich ryb jak:

• dorady,
• okonie morskie lub
• barweny.

Ryba jest przyrządzana w prosty sposób, czyli jest nacierana solą, pieprzem i sokiem z cytryny oraz skropiona oliwą. Ryba jest układana w naczyniu żaroodpornym posmarowanym oliwą. Z kolei w Polsce to nie ryba jest najważniejsza, ale przygotowywany sos z warzyw. Danie jest czasochłonne do przygotowania, ale warte poświęcenia mu każdej ilości czasu. Ponadto Polacy serwują tą potraw ę zarówno na zimni jak i na ciepło. Z tych powodów jest to stała potrawa menu na Wigilię i święta Bożego Narodzenia.

               Jak przygotować polską wersję ryby po grecku?

Wybrany filet ryby wystarczy skropić cytryną i odstawić na bok. Następnie należy przygotować warzywa. Cebula zwykle jest krojona w drobną kostkę, a inne warzywa(marchew, pietruszka, seler) są obierane i ścierane na grubych oczkach.

Natomiast na patelni należy rozgrzać dwie łyżki oleju, dodać  liście laurowe, ziele angielskie, pieprz w ziarenkach i razem smażyć około pół minuty. Po tym czasie należy dodać posiekaną cebulę i smażyć do momentu, gdy stanie się szklista.

Cebula razem z przyprawami trafia następnie do garnka, gdzie należy wcześniej przelać szklankę wody wraz z połówką kostki bulionowej, który trzeba postawić na ogniu. W międzyczasie należy podsmażyć przygotowane warzywa na silnie rozgrzanej oliwie po czym zmienią barwę i staną się miękkie. Takie warzywa trafiają do garnka z cebulą, gdzie powinno dodać się przecier bądź sos pomidorowy i gotować całość na średnim ogniu. Sos po pewnym czasie i odparowaniu wody powinien być gesty i silnie pomidorowy.

Dopiero teraz można przygotować rybę, czyli usmażyć ją krótko na oleju(żeby nie była surowa). W naczyniu żaroodpornym należy na zmianę przekładać warzywa i rybę i wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni(na około 40 minut), dzięki czemu ryba przejdzie zapachem i smakiem warzyw. Tak przygotowaną rybę zalewa się wcześniej przyrządzonym sosem pomidorowym i zostawia na co najmniej 12 godzin, aby smaki się odpowiednio połączyły. Ryba po grecku ma tyle wersji ile jest kucharek. Każdy dodaje coś od siebie do przepisu, co sprawia, że każda ryba po grecku jest niepowtarzalna.

               Dla kogo ryba po grecku?

Ryba po grecku jest także dostępna w sklepach w formie już przygotowanej potrawy. Rybę po grecku zalecają nawet dietetycy, gdyż ryby są źródłem przyswajalnego białka oraz kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Dodatkowo ryby posiadają właściwości regulujące pracę układu krążenia, gdyż:

• minimalizują ryzyko wystąpienia zawału serca czy arytmii,
• obniżają poziom cholesterolu we krwi.

                   Jakiej użyć ryby do tej potrawy?

Do ryby po grecku można w Polsce użyć takich gatunków ryb jak dorsz, filet mintaja czy flądry. W potrawie tej ryba może występować w panierce lub bez niej. Ryba po grecku często jest wymieniana jako potrawa świąteczna i okolicznościowa, która jest przygotowywana z dużym zaangażowaniem. Potrawa ta może być daniem na obiad, kolację czy przystawkę. Może być podawana na ciepło lub zimno. Tak duża różnorodność jednego dania sprawia, że jest potrawą chętnie przygotowywaną. Dodatkowo jest to potrawa dostępna dla każdego(z minimalnymi zmianami) bez względu na dietę.

Również dekoracja tego dania pozostawia szerokie pole do popisu. Jednakże właściwie do dziś nie wiadomo, dlaczego danie to określane jest jako ryba po grecku. Na pewno widoczne są inspiracje kuchnią grecką, co jednak nie tłumaczy tej nazwy, a dla Greków jest całkiem odmiennym kulturowo daniem. Dla wielu jest to danie kojarzące się z domową kuchnią, rodzinna Wigilią i nieziemskimi zapachami. Oczywiście jest to potrawa, która dla osiągnięcia idealnego smaku wymaga nieco czasu, co jest niemal niemożliwe dla wielbicieli tej potrawy(powstrzymać się od jedzenia). Smak nadaje przede wszystkim gruba warstwa pysznego warzywnego sosu.

                     Kto przygotuje rybę po grecku?

Potrawa ta jest łatwa do wykonania nawet dla początkujących, w czym pomaga dostęp do informacji w internecie. Jedynym utrudnieniem jest odpowiednie dobranie smaku i przypraw czy warzyw. Na pewno każdy ma swoją ulubioną wersję ryby po grecku. Do warzyw można dodać pietruszkę. Ryba po grecku może być także przygotowana w wersji bezglutenowej co ułatwia życie chorym na celiakię. Poleca się dekorować potrawę koperkiem. Oczywiście do tej potrawy warto kupić świeżą rybę ze sprawdzonego źródła. Wielu twierdzi, że najlepiej smakuje, gdy jest podawana na ciepło(i ryba i warzywa), chociaż pasuje także jako zimna przekąska na później.

Do przygotowania ryby po grecku chętne są już nastolatki, o czym świadczą liczne blogi kulinarne. Ryba po grecku będzie smakowała tak jak będzie chciała osoba, która ją tworzy. Największe znaczenie mają proporcje zachowane w sosie.