Ciąża pozamaciczna: przyczyny, objawy, badania, postępowanie

Ciąża pozamaciczna zdarza się raz na kilka przypadków i w początkowej fazie nie różni się praktycznie niczym od prawidłowej ciąży, jednak warto wiedzieć o tym, iż zapłodnione jajeczko rozwija się poza macicą, co stanowi niestety bardzo poważne zagrożenie dla życia matki. Jakie jednak są przyczyny i objawy ciąży pozamacicznej, w jaki sposób należy postępować i w czy w przyszłości możliwe będzie ponowne zajście w ciążę?

Ciąża pozamaciczna

Ciąża pozamaciczna najczęściej dotyka kobiety pomiędzy 26 a 30 rokiem życia, stanowiąc bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia matki, dlatego też szybka reakcja jest w tym przypadku niezwykle ważna. Warto przy tym podkreślić, iż zapłodnione jajeczko może zagnieździć się w kilku miejscach, dlatego też obecnie wyróżnia się aż cztery rodzaje ciąży pozamacicznej (uzależnione są one od miejsca zagnieżdżenia jajeczka), a mianowicie:

• ciążę jajnikową,
• ciążę jajowodową,
• ciążę szyjkową,
• ciążę brzuszną

Z ciążą jajnikową ma się do czynienia wtedy, gdy jajeczko będzie rozwijało się w jajniku lub nad nim, natomiast ciąża jajowodowa pojawiająca się w większości przypadków odznacza się tym, iż zapłodniony zarodek może rozwijać się tak naprawdę w każdej części jajowodu. Jeśli chodzi o ciążę szyjkową, to ma ona miejsce wtedy, gdy jajeczko rozwija się poza jamą macicy (poniżej jej ujścia), z kolei ciąża brzuszna rozwija się najczęściej w jamie otrzewnowej, jednak może również się rozwijać na innym narządzie wewnętrznym.

Przyczyny ciąży pozamacicznej

Wśród głównych przyczyn rozwoju ciąży pozamacicznej wymienia się wadliwą budowę jajowodu lub macicy, a także tzw. endometriozę, czyli przerost śluzówki macicy, co niestety doprowadza do nieprawidłowego zagnieżdżenia się jajeczka. Warto jednak wiedzieć również o tym, iż ciąża pozamaciczna w wielu przypadkach związana jest z problemami zmian przerostowych, co ma miejsce zwykle po zapaleniu przydatków. Jajowód ma dosyć niewielką średnicę, dlatego też w bardzo łatwy sposób można doprowadzić do jego uszkodzenia.

W tym momencie zaczyna pojawiać się stan zapalny, w którego efekcie dochodzi do rozwoju zrostów, przez co wspomniany jajowód przestaje być drożny, dlatego też jajeczko nie ma w ogóle możliwości przedostania się do macicy. Należy jednak mieć świadomość tego, iż zrosty mogą pojawić się nie tylko wskutek stanu zapalnego, ale również po przebytej operacji jajowodu, czy też torbieli jajnika.

Z tego też względu nie należy lekceważyć żadnych infekcji bakteryjnych, gdyż ich nieleczenie może stanowić bardzo poważne zagrożenie dla prawidłowego zajścia w ciąże. Należy również pamiętać o tym, aby nie zakładać stringów, tylko zwykłe bawełniane majtki, gdyż wspomniany rodzaj bielizny przyczynia się niestety do rozwoju bardzo poważnych dolegliwości.

Objawy ciąży pozamacicznej

Objawy ciąży pozamacicznej przypominają bardzo objawy pojawiające się przy prawidłowej ciąży, ponieważ można wtedy zauważyć powiększenie piersi, brak miesiączki oraz niezbyt dobre samopoczucie. Niestety wraz z upływem czasu zaczynają pojawiać się inne dosyć nieprzyjemne objawy, wśród których można wymienić w szczególności plamienie z dróg rodnych, czy też ból podbrzusza. Kolejnym niepokojącym sygnałem, który jednak może zostać stwierdzony przez lekarza podczas badania jest guz przydatków, jednak warto wiedzieć o tym, iż wspomniane objawy nie zawsze pojawiają się w tym samym czasie.

Niepokojącym objawem, który zazwyczaj pojawia się podczas ciąży pozamacicznej jest charakterystyczny ból (pacjentki określają go jako kłujący lub tępy), który niestety nie ustępuje samoistnie i pojawia się zwykle tylko po jednej stronie brzucha. W sytuacji, gdy doszło dodatkowo do krwawienia wewnętrznego, ból staje się bardziej ostry i może nawet promieniować do barków. Czy można jednak w jakiś sposób rozpoznać krwawienie wewnętrzne? W takim przypadku objawy są dosyć charakterystyczne, ponieważ pojawia się bardzo niskie ciśnienie, szybkie tętno, nadmierna potliwość a skóra traci swój koloryt, ponieważ staje się blada.

W takim przypadku należy czym prędzej udać się do szpitala, ponieważ ciąża pozamaciczna w szczególności po około 10 tygodniach od zagnieżdżenia się jajeczka może niestety doprowadzić do uszkodzenia jajnika, czy też pęknięcia szyjki macicy lub jajowodu, stanowiąc tym samym bardzo duże zagrożenie dla życia kobiety. Każda kobieta, która po wykonaniu specjalnego testu ciążowego dostępnego w każdej aptece bez recepty zauważy pozytywny wynik, powinna jak najszybciej udać się do ginekologa, który nie tylko potwierdzi diagnozę, ale również sprawdzi, czy płód rozwija się w prawidłowym miejscu. Jeśli tak nie będzie, to konieczne będzie przeprowadzenie zabiegu usunięcia pozamacicznej ciąży.

Jakie badania należy wykonać, aby rozpoznać ciążę pozamaciczną?

Kobiety zazwyczaj dowiadują się o zajściu w ciążę dopiero po upływie kilku tygodni od zapłodnienia, dlatego też wtedy jest najlepszy czas na to, aby wybrać się na wizytę kontrolną do ginekologa.

Około 6 tygodnia ciąży w badaniu USG powinien już być widoczny pęcherzyk ciążowy wewnątrz macicy, jeśli jednak nie będzie go widać, to konieczne może się okazać wykonanie badania stężenia tzw. beta-HCG w krwi. Na podstawie uzyskanego wyniku możliwe bowiem będzie rozpoznanie, czy ciąża rozwija się w prawidłowy sposób.

Czasami jednak zdarzają się takie sytuacje, w których zarówno po badaniu USG, jak i beta-HCG nie można wyciągnąć żadnych wniosków. Jak zatem należy postąpić w takim przypadku? Lekarz powinien wtedy pobrać wyskrobinę z jamy macicy i jeśli podczas badania okaże się, że w pobranym materiale nie znajdują się kosmki, to możliwe będzie ostateczne stwierdzenie, iż ma się do czynienia z ciążą pozamaciczną.

W jaki sposób można usunąć ciążę pozamaciczną?

W przypadku niektórych kobiet ciąża pozamaciczna w samoistny sposób obumiera i zostaje następnie wydalona poza organizm, jednak nie zawsze się tak dzieje. Jeśli chodzi o zaledwie kilkutygodniową ciążę pozamaciczną, to można ją w skuteczny sposób usunąć przy pomocy specjalnych leków, które nie uszkadzają jajowodu i nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia i życia pacjentki.

Gdy ciąża pozamaciczna trwa nieco dłużej i co najgorsze doszło już do krwawienia oraz pęknięcia jajowodu, to konieczne jest jak najszybsze przeprowadzenie operacji, w której trakcie konieczne jest całkowite usunięcie jajowodu.

Jeszcze kilka lat temu podczas operacji konieczne było przecięcie powłok brzusznych (po takiej operacji mogły pozostać widoczne blizny), jednak obecnie taki zabieg wykonywany jest laparoskopowo poprzez niewielkie nacięcie w skórze w okolicy brzucha.

Czy po usunięciu ciąży pozamacicznej można zajść w ciąże?

Wielu kobietom wydaje się, iż ciąża pozamaciczna przekreśla ich szanse na zostanie w przyszłości matkami, jednak w wielu przypadkach kobiety mogą ponownie zajść w ciążę. Oczywiście w przypadku usunięcia jajowodu szanse na ponowne zajście w ciąże są nieco mniejsze, jednak nie przekreślają one na szczęście szans na szczęśliwe macierzyństwo.

Niestety na ponowne zajście w ciąże należy nieco poczekać (około 3 miesięcy), dlatego też przez pewien okres kobieta powinna stosować skuteczną antykoncepcję. Wielu lekarzy po upływie wyznaczonego czasu zleca przeprowadzenie specjalnego badania, dzięki któremu można sprawdzić drożność jajowodów.

W takim przypadku przez szyjkę macicy wprowadza się przy pomocy specjalnego urządzenia kontrast, który następnie wypełnia jamę macicy oraz jajowody. W sytuacji, gdy kontrast się rozleje, to jajowodu są drożne, a więc nie powinny pojawić się żadne problemy z zajściem w ciąże.