Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca) jest jednym z najpowszechniejszych zaburzeń kardiologicznych występujących zwłaszcza u mężczyzn po 40 roku życia. Jakie są przyczyny i objawy niniejszej choroby oraz jakie są najskuteczniejsze sposoby jej leczenia? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Choroba wieńcowa – charakterystyka

Niniejsze zaburzenie kardiologiczne charakteryzuje się niedostatecznym stopniem ukrwienia serca, a tym samym niewystarczalnym zaopatrzeniem narządu w tlen. Choroba wieńcowa rozpoznawana jest zazwyczaj pod postacią dławicy piersiowej (dusznicy bolesnej) oraz zawału serca. Za główną przyczynę niniejszego zaburzenia uznaje się podłoże miażdżycowe doprowadzające do wyraźnego zwężenia światła naczyń krwionośnych, a tym samym zmniejszenia dopływu krwi do samego serca. Choroba niedokrwienna serca to również stan okresowego zaburzenia równowagi między potrzebami serca (tlenem i energią), a możliwością ich dostawy. Niniejszy problem nasila się zazwyczaj w sytuacji wysiłku fizycznego. Wówczas dochodzi do przyspieszenia akcji serca, a tym samym wzrostu jego zapotrzebowania na niezbędny tlen. Taka sytuacja może doprowadzić do niedotleniania mięśnia sercowego, a w konsekwencji nawet do jego zawału. Zagrożenie wspomnianymi konsekwencjami może wystąpić również na skutek silnego stresu lub nagłej zmiany warunków (np. w sytuacji podróży samolotem).

Choroba wieńcowa – przyczyny

Wpływ na obecność niniejszej choroby może wywrzeć wiele różnorodnych czynników, które możemy podzielić ze względu na ich charakter na pierwotne oraz wtórne przyczyny choroby niedokrwiennej serca.

Pierwotne przyczyny choroby wieńcowej

Za czynniki pierwotne uznaje się te zmiany w tętnicach wieńcowych, które wywołane zostały za pośrednictwem nieprawidłowości w przepływie krwi. Wśród nich możemy wyróżnić:

• Miażdżycę tętnić wieńcowych: najpowszechniejszą z przyczyn choroby niedokrwiennej serca powstałą na skutek odkładania się w naczyniach krwionośnych złego cholesterolu oraz komórek zapalnych, które w efekcie doprowadzają do zwężenia światła naczynia.
• Zwężenie tętnic wieńcowych: wywołanych za pośrednictwem infekcji obejmujących wiele układów w organizmie człowieka (np. toczenia lub kiły).
• Czynniki genetyczne: w tym wrodzony niedorozwój tętnic wieńcowych.
• Zator tętnicy wieńcowej: doprowadzający do zamknięcia naczyń krwionośnych za pośrednictwem bakterii lub innych produktów stanowiących efekt reakcji zapalnej.

Wtórne przyczyny choroby wieńcowej

Za czynniki wtórne uznaje się wszystkie te sytuacje oraz zdarzenia, które nie wykazują bezpośredniego związku ze zmianami zachodzącymi wewnątrz naczyń krwionośnych człowieka.  Wśród nich możemy wyróżnić:

• Anemię;
• Zburzenia układu krążenia wywołane przewlekle niskim ciśnieniem;
• Objawy zatrucia tlenkiem węgla;
• Stwierdzenie nieprawidłowości obecnych podczas skurczu ściany tętnic wieńcowych;
• Skurcze tętnicy wieńcowej wywołane przyjmowaniem specyficznych środków/preparatów;
• Zwężenia tętnicy wywołane nieprawidłowościami mostków mięśniowych przebiegających nad tętnicami.

Choroba wieńcowa – czynniki ryzyka

Choroba wieńcowa (w krajach rozwiniętych) jest najczęściej diagnozowanym zaburzeniem kardiologicznym. Szacuję się, że występuje ono średnio u około 2-5% mężczyzn między 45 a 54 rokiem życia. Niestety z każdym kolejnym rokiem ryzyko wystąpienia niniejszej choroby wzrasta. Coraz częściej obserwuje się również występowanie objawów choroby niedokrwiennej serca u osób poniżej 40 roku życia. Jakie są czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia niniejszej choroby?

• Po pierwsze. Płeć i wiek: Choroba wieńcowa dotyka prawie 2 razy częściej mężczyzn niż kobiety. W grupie największego ryzyka znajdują się przedstawiciele płci męskiej po 45 roku życia. Ryzyko wystąpienia objawów niniejszej choroby wzrasta również u kobiet po 55 roku życia.
• Po drugie: Czynniki genetyczne: Występowanie choroby wieńcowej w najbliższej rodzinie zwiększa ryzyko obecności niniejszego zaburzenia w przyszłości.
• Po trzecie: Styl życia: otyłość, nadmierne spożywanie alkoholu oraz palenie papierosów znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia objawów choroby niedokrwiennej serca w przyszłości.
• Po czwarte: Choroby przewlekłe: Za zwiększenie ryzyka odpowiadają również takie zaburzenia jak nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca typu II.
• Po piąte: Nieodpowiednia dieta: Posiłki ubogie w warzywa i owoce oraz spożywanie nadmiernej ilości tłustych pokarmów, znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy, a tym samym choroby niedokrwiennej serca.

Choroba wieńcowa – objawy i przebieg

Ze względu na charakter objawów – chorobę wieńcową możemy podzielić na:

Stabilną: występującą zazwyczaj u kobiet po okresie menopauzy, rozpoznawaną w postaci dławicy piersiowej, zespołu sercowego X oraz dławicy występującej na skutek nieprawidłowości mostków mięśniowych znajdujących się nad tętnicą wieńcową.

Ostrą: charakteryzującą się znacznym zwężeniem światła naczyń krwionośnych lub całkowitym ich zamknięciem, które w efekcie doprowadza do zawału mięśnia sercowego.

Objawy choroby niedokrwiennej serca

Za wywołanie objawów niniejszej choroby odpowiedzialny jest najczęściej stres, ostry wysiłek fizyczny lub nagła zmiana warunków atmosferycznych. Wśród najpowszechniejszych objawów możemy wyróżnić:

• Odczuwanie dolegliwości bólowych zlokalizowanych w okolicy klatki piersiowej (najczęściej za mostkiem) promieniujących wzdłuż lewej kończyny oraz szczęki;
• Płytkość oddechu;
• Odczuwanie charakterystycznego ucisku za mostkiem;
• Kołatanie i przyspieszenie rytmu serca;
• Zimne poty i silne mdłości;
• Ogólne osłabienie organizmu i zawroty głowy.

Zdarza się, że przez większość czasu choroba niedokrwienna serca nie daje żadnych wyraźnych objawów. Większość pacjentów dowiaduje się o jej obecności dopiero w sytuacji zawału serca lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia.

Choroba wieńcowa – sposoby leczenia

Ze względu na swoją złożoność, leczenie choroby niedokrwiennej serca wymaga zazwyczaj przestrzegania zaleceń terapeutycznych na wielu płaszczyznach.

Leczenie chirurgiczne

Zabiegi przeprowadzane są w sytuacji wystąpienia znaczących zmian w układzie krążenia wywołanych obecnością choroby wieńcowej. Wśród najpowszechniejszych metod leczenia chirurgicznego możemy wyróżnić.

• Zabieg Koronarografii polegający na wprowadzeniu do światła tętnicy specjalnego balonika, który ma za zadanie zwiększyć obszar przepływu krwi w naczyniach krwionośnych.
• Angioplastykę polegającą na wprowadzeniu stentu mającego za zadanie rozszerzyć i podtrzymać drożność tętnic wieńcowych.
• By-passy stanowiące swego rodzaju protezę zamkniętej na skutek choroby wieńcowej tętnicy.

Leczenie farmakologiczne

Choroba wieńcowa wymaga również zastosowania niektórych leków w tym: beta-blokerów, leków metabolicznych, preparatów obniżających stężenie lipidów we krwi pacjenta, nitrogliceryny (podawanej najczęściej w sytuacji zawału serca) oraz substancji zawierających kwas acetylosalicylowy.

Dieta i zdrowy styl życia

Pacjenci zmagający się z chorobą niedokrwienną serca zobowiązani są również do przestrzegania określonych zasad żywienia, unikania silnego stresu oraz wprowadzenia do swojego życia zrównoważonej aktywności fizycznej, która w znacznym stopniu przyczynia się do zwiększenia wydolności serca i zapobiega wywołaniu podobnych objawów w przyszłości.