Białaczka – występowanie, objawy, rodzaje, leczenie

Białaczka, leucaemia to grupa nowotworów złośliwych o różnym przebiegu i odmiennych objawach. Białaczka jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u dzieci, ponieważ stanowi aż 40% wszystkich złośliwych chorób nowotworowych do 15 roku życia. W przypadku osób dorosłych zajmuje jedno z ostatnich miejsc na liście wszystkich nowotworów złośliwych. Ale białaczka może dotknąć każdego bez względu na płeć i wiek.

Białaczka, co to jest?

Białaczka znajduje się w grupie chorób onkohematologicznych, jest chorobą nowotworową układu krwiotwórczego, potocznie nazywaną nowotworem krwi. Przybiera kilka wyraźnych wzorów, typów. Choroba polega na namnażaniu się nieprawidłowych komórek w szpiku kostnym. Te złe komórki będą krążyć po całym organizmie transportowane przez układ krwionośny, po drodze niszcząc komórki zdrowe i atakując wewnętrzne organy:

• węzły chłonne
• wątrobę
• nerki
• śledzionę

Zewnętrzne objawy białaczki nie przyjmują jednego charakterystycznego wzoru, dlatego jej rozpoznanie nie jest łatwe i jednoznaczne. Jednak gdy określone symptomy pojawiają się jednocześnie mogą sugerować właśnie tę chorobę. Objawy białaczki mogą też pojawiać się stopniowo co powoduje ich bagatelizowanie. Dlatego bardzo często choroba ta rozpoznawana jest przypadkowo, podczas badań krwi.

Białaczka – przyczyny

Nie wiadomo do tej pory jednoznacznie jaka jest bezpośrednia przyczyna rozrostu białaczkowego zamieniającego się w nowotwór krwi. Medycyna podejmując się próby schematyzowania przyczyn tej choroby tworzy cztery grupy czynników, które mogą powodować zachorowania na białaczkę:

• predyspozycje genetyczne: skłonności i podatność osobnicza
• czynniki natury zakaźnej, prawdopodobnie wirusowej
• czynniki fizyczne, chemiczne oraz biologiczne wyzwalające proces rozrostowy
• upośledzenie czynności układu odpornościowego

Obecność w danym organizmie tych wszystkich czynników może spowodować wystąpienie w nim białaczki. Uśpiona choroba w pewnym momencie zostaje aktywowana a układ immunologiczny nie radzi sobie z rozrostem patologicznych, złych komórek. Zatem kluczem do wszystkiego jest prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego odpowiednio reagującego na pojawienie się nietypowych struktur komórkowych. Gdy z jakiejkolwiek przyczyny układ odpornościowy nie działa prawidłowo nie rozpozna tychże złych komórek i tym samym nie podejmie akcji ich niszczenia. W ten sposób patologiczne cząsteczki rozrastają się gwałtownie i przejmują organizm. Tempo oraz przebieg choroby klasyfikuje ją na ostrą oraz przewlekłą.

Białaczka szpikowa ostra

Charakterystyczne objawy dla przebiegu białaczki ostrej wyglądają następująco:

• szybkie narastanie ciężkiego stanu chorobowego
• ogólne osłabieniem organizmu, szybko następujące zmęczenie
• gorączka typu septycznego
• anemia, która powstaje w wyniku wypierania przez chore komórki tych cząsteczek, z których powstają czerwone ciałka krwi
• bladość powłok stanowiąca wyraz współtowarzyszącej niedokrwistości
• dolegliwości typu anginowego z nalotem szarobrunatnym i trudno gojącym się owrzodzeniem na migdałkach, błonie śluzowej jamy ustnej oraz języku
• zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych
• skaza krwotoczna – skłonność do tworzenia się wybroczyn śródskórnych, sińców oraz samoistnych krwotoków z nosa, powstałe w związku z niedoborem płytek krwi odpowiedzialnych za jej krzepnięcie
• bóle kostno-stawowe
• powiększenie węzłów chłonnych, wątroby oraz śledziony spowodowane naciekiem komórek białaczkowych

Białaczka szpikowa przewlekła

Charakterystyczne objawy dla białaczki przewlekłej są podobne do objawów białaczki ostrej, jednak ich przebieg jest wolniejszy, zmiany następują mniej gwałtownie. Pojawiają się:

• postępujące, etapowe ogólne osłabienie oraz postępujące ograniczenie sprawności fizycznej
• narastająca bladość skóry, spojówek i części błony śluzowej jamy ustnej
• zmienne bóle gardła
• uczucie ucisku i bólu w jamie brzusznej
• postępujące, miejscowe lub całościowe powiększenie węzłów chłonnych
• zwiększona skłonność do infekcji

Białaczka  limfoblastyczna ostra

Objawy dla tego typu białaczki są podobne do ostrej białaczki szpikowej. Różnica polega na zwiększone częstości występowania powiększenia węzłów chłonnych, wątroby oraz śledziony. Często towarzyszą im bóle brzucha z uczuciem nacisku w klatce piersiowej oraz dusznością, gdy  chorobą zajmuje już węzły chłonne śródpiersia.

Białaczka  limfoblastyczna przewlekła

Białaczka limfoblastyczna przewlekła może cały latami pozostawać w ukryciu i nie dawać żadnych zewnętrznych objawów. Jedynie okresowo pojawia się powiększenie węzłów chłonnych i osłabienie całego organizmu. Dopiero gdy przyjmuje zaawansowane stadium charakterystyczne dla tego typu białaczki widoczne są:

• gorączka
• nocne poty
• szybkie chudnięcie
• anemia
• wzrastająca podatność na infekcje, która jest skutkiem obniżenia odporności organizmu

Ten typ białaczki występuje najczęściej u pacjentów po 50.roku życia.

Białaczka u dzieci

Dzieci najczęściej chorują na ostrą białaczkę limfoblastyczną, to ponad 80% wszystkich zachorowań na tę chorobę występujących do 15 roku życia. Natomiast rzadko występuje u dzieci typ białaczki szpikowej ostrej lub przewlekłej. Z tego powodu przebieg choroby jest zwykle gwałtowny. Objawy jakie jej towarzyszą są podobne do objawów u osób dorosłych. Wyróżnia je jeden z charakterystycznych objawów jakim jest ból nóg pojawiający się w nocy, a niemający związku z kontuzją czy urazem.

Dzieci najczęściej chorują pomiędzy 2 a 5 rokiem życia.

Białaczka – leczenie

Prawdopodobieństwo wyleczenia białaczki wynosi 42%. Leczenie choroby polega głownie na zastosowaniu chemioterapii oraz leków zależnych od typu białaczki. Bardzo często stosuje się przeszczep szpiku kostnego od zdrowego dawcy.