Bezsenność to jeden z tych problemów, które według dostępnych danych statystycznych z każdym kolejnym rokiem dotykają coraz większę liczbę osób. Często mówi się nawet, że bezsenność to kolejna z tak zwanych chorób cywilizacyjnych i można z dużą dozą pewności orzec, że takie stwierdzenia nie są pozbawione sensu. Bez wątpienia bowiem coraz powszechniejsze problemy ze snem to w ogromnej mierze konsekwencje przemian i ewolucji, jakim podlega współczesny tryb życia. Mówiąc innymi słowy, jesteśmy narażeni na coraz większą ilość czynników, które mogą sprawiać, że zdrowy, regenerujący sen będzie dla naszego organizmu problemem.

Jakie są główne, najważniejsze przyczyny bezsenności? Czy można przy pomocy jakichś stosunkowo prostych metod sprawić, że bezsenność po prostu zniknie? Czego należy unikać a co z kolei może okazać się nam pomocne jeżeli chodzi o problemy ze snem? Przyjrzyjmy się tej złożonej kwestii nieco bliżej i postarajmy się udzielić możliwie jak najbardziej wyczerpujących odpowiedzi na powyższe pytania.

Bezsenność: najczęstsze przyczyny

Mówiąc o możliwych przyczynach takiego problemu, jak przewlekła bezsenność, musimy uzmysłowić sobie przede wszystkim fakt, że sen jest niezwykle złożonym i tak naprawdę wciąż jeszcze do końca niepoznanym mechanizmem ludzkiego organizmu. Oznacza to nie mniej i nie więcej niż fakt, że problemem o niezwykle wysokim stopniu złożoności jest również brak snu, czyli tak zwana bezsenność. Złożoność ta uwidacznia się znakomicie chociażby w zakresie mnogości możliwych przyczyn ze snem: jest ich naprawdę mnóstwo, mogą one pochodzić z całkowicie odmiennych źródeł, a na dodatek bardzo często mamy do czynienia z sytuacją, gdy dwie lub więcej przyczyn bezsenności występuje jednocześnie.

Zasadniczo przyczyny bezsenności można podzielić na dwie podstawowe kategorie, a mianowicie:

• 1. Przyczyny o charakterze somatycznym
• 2. Przyczyny o charakterze psychologicznym

Oczywiście, ten podział jest sporym uproszczeniem dokonanym na rzecz niniejszego tekstu. Tak naprawdę bowiem te dwie dymensje, czyli wymiar psychologiczny oraz wymiar somatyczny, pozostają ze sobą w licznych, skomplikowanych związkach, i na dobrą sprawę nigdy nie jesteśmy w stanie do końca określić, czy dane zjawisko wynika w 100 procentach z mechanizmów zachodzących w obszarze psychologicznym, czy też może pewną rolę odgrywają tutaj również procesy fizjologiczne. (Niestety, współczesne nauki, poczynając od psychologii w jej różnych odmianach a kończąc na naukach o mózgu nadal nie są w stanie połączyć tych dwóch płaszczyzn i na przykład wyjaśnić ze strony chemiczno-biologicznej fenomenu świadomości).

W każdym razie, tak jak mówiliśmy upraszczając ten problem możemy podzielić przyczyny problemów ze snem na dwie kategorie: te o podłożu psychologicznym oraz te o podłożu somatycznym.

Podłoże  psychologiczne

Jeżeli chodzi przyczyny o podłożu psychologicznym, to można wymienić tutaj przede wszystkim takie czynniki, jak na przykład zbyt stresujący tryb życia, nadmierna ekspozycja na stresujące sytuacje(oznacza to przyzwyczajenie naszej psychiki do mocnych bodźców, co z kolei skutkuje między innymi problemami ze snem), ogólną złą kondycję psychiczną(bezsenność często jest objawem towarzyszącym na przykład depresji lub stanom depresyjnym), czy też wreszcie nieprawidłową kulturą snu.

Zacznijmy ostatniego z wymienionych czynników, ponieważ jest to kwestia nadal nieznana wielu osobom. Co kryje się pod terminem „kultura snu” i jaki związek ma zachowywanie zasad owej kultury z występowaniem takiego problemu, jak bezsenność? Najkrócej mówiąc można stwierdzić, że sen to tak jakby specjalny tryb naszego organizmu. Istnieją co prawda osoby, które są w stanie „przełączyć się” w ten tryb natychmiastowo i bez żadnych trudności, jednak dla większej części populacji nie jest możliwe. To z kolei oznacza, że proces „przełączania się” w tryb snu powinien rządzić się pewnymi prawami, których zbiór jest przez psychologów nazywany właśnie kulturą snu.

Kultura snu

Jakie więc skladniki wchodzą w skład owej kultury snu? Chodzi przede wszystkim o zachowanie kilku istotnych reguł, które ułatwią naszemu organizmowi przełączenie się w tryb snu. Pierwsza z owych reguł to odstawienie wszelkich urządzeń elektronicznych co najmniej na godzinę a najlepiej na dwie godziny przed położeniem się spać. Dlaczego? Ponieważ ekrany urządzeń elektronicznych emitują tzw. niebieskie światło, które niejako „oszukuje” nasz organizm, dając mu sygnał, że pora dnia jest wcześniejsza, niż w rzeczywistości. W ten sposób mówiąc obrazowo utrudniamy odpowiednią regulację naszego zegara biologicznego.

Druga istotna zasada to korzystanie z łóżka wyłącznie do snu oraz, ewentualnie, również do seksu. W ten sposób przyzwyczajamy naszą psychikę do tego, że łóżko służy właśnie do spania. Warto również pamiętać o odpowiednim przewietrzeniu pokoju przed położeniem się spać oraz uśnięciem z sypialni wszystkich urządzeń elektronicznych(zarówno telewizory jak i komputery emitują promieniowanie, które pozostaje w powietrzu i wpływa nasz organizm).

Do kultury zaliczają się jednak nie tylko zwyczaje bezpośrednio poprzedzające moment położenia się spać. Liczne badania naukowe dowodzą, że bardzo dobre efekty daje ekspozycja na światło słoneczne zaraz po przebudzeniu: w ten sposób regulujemy działanie naszego zegara biologicznego, a mówiąc dokładniej rytm dobowy).

Jeżeli chodzi o pozostałe czynniki psychologiczne, które mogą powodować bezsenność to na przykład w przypadku stresu możemy korzystać z ziół o działaniu uspokającym, kąpieli z użyciem odpowiednich soli mineralnych, muzyki relaksacyjnej czy na przykład wysiłku fizycznego(badania naukowe dowodzą, że na przykład półgodzinna sesja biegania na świeżym powietrzu 3-4 godziny przed położeniem się spać znacząco ułatwia zapadnięcie w sen).

Tabletki przeciwko bezsenności
Kliknij i sprawdź ceny!

Bezsenność: przyczyny fizjologiczne

Jak wspominaliśmy powyżej, bezsenność może wynikać również z określonych czynników natury fizjologicznej czy też somatycznej. Można tutaj wymienić między innymi takie czynniki, jak:

• 1. Niedobór określonych pierwiastków mineralnych(zwłaszcza magnezu oraz cynku)
• 2. Niedobór witamin
• 3. Ciężkostrawna, obciążająca układ pokarmowy dieta
• 4. Problemy z gospodarką hormalną(zwłaszcza w przypadku mężczyzn)
• 5. Nadmierne lub zmęczenie lub też zupełny brak zmęczenie
• 6. Kiepska ogólna kondycja fizyczna organizmu

Jakie środki zapobiegawcze można podjąć w przypadku powyższych czynników powodujących bezsenność? Niedobór minerałów najlepiej jest uzupełnić przy pomocy odpowiedniej diety. Jeżeli jednak jest to niemożliwe, możemy skorzystać na przykład z preparatów kulturystycznych typu ZMA, które składają się z magnezu, cynku oraz witaminy B6. Zaletą suplementów tego rodzaju jest to, że oprócz podaży określonych pierwiastków mineralnych, ZMA wpływa również regulująco na gospodarkę hormalną, stymulując między innymi produkcję testosteronu u mężczyzn. W tym konkretnym celu można korzystać również z kulturystycznych boosterów testosteronu, a więc na przykład preparatów typu Tribulus.

Dieta na zdrowy sen

Jeżeli chodzi o dietę, to sprawa jest prosta: należy albo wyeliminować ciężkostrawne potrawy z naszego jadłospisu, albo chociaż nie spożywać ich po godzinie 17. Nie oznacza to jednak, że należy kłaść się spać z pustym żołądkiem. Co do zmęczenia, braku zmęczenia i/lub kiepskiej kondycji fizycznej organizmu to remedium jest rzecz jasna regularne uprawianie aktywności fizycznej.

Nie musimy od razu katować się na siłowni, biegać maratonów lub trenować sportów walki. Wystarczy 20-30 minut dziennie biegania, gimnastyki lub chociaż domowego treningu kulturystycznego przy użyciu na przykład expandera sprężynowego lub uchwytów do pompek.

Warto bowiem mieć świadomość, że podczas wysiłku fizycznego nasz organizm uwalnia endrofiny, które w dużej mierze odpowiadają między innymi za prawidłową produkcję serotoniny. Oprócz tego, regularny wysiłek fizyczny poprawia krążenie krwi, przemianę materii, zapobiega nadmiernej produkcji kortyzolu(hormonu stresu) oraz dziala pozytywnie na wiele innych płaszczyzn naszego organizmu, które są mniej lub bardziej ściśle związane z naszą zdolnością snu a także z jego jakością.

Bezsenność: co jeśli powyższe metody nie przyniosą rezultatu?

Jeżeli pomimo zastosowania się do wszystkich powyższych zasad nadal mamy problemy ze snem, warto udać się albo do lekarza rodzinnego albo od razu do lekarza psychiatry. Najlepiej jest na początku wykonać poszerzoną morfologię. Może się bowiem okazać, że bezsenność w naszym przypadku to na przykład rezultat jakiejś jeszcze nie wykrytej choroby, depresji lub stanu depresyjnego czy też poważniejszych problemów z produkcją serotoniny.