Alzheimer – co to jest, objawy, czynniki ryzyka, przyczyny i leczenie

Choroba Alzheimera jest formą demencji, niekoniecznie występującej tylko u osób starszych. Według statystyk jest to najczęstsza forma demencji. Demencja jest terminem używanym do opisu utraty pamięci i utraty innych zdolności intelektualnych, takich jak rozumowanie i myślenie, które są na tyle poważne, że powodują problemy w codziennym życiu. Nazwa choroby Alzheimera pochodzi od dr. Aloisa Alzheimera, który odkrył tą chorobę w 1906 roku.

Co to jest Alzheimer?

Największy czynnik ryzyka Alzheimera to starzenie się. Najczęściej występuje u osób powyżej 65 roku życia. Statystyki pokazują jednak, że u około 5% pacjentów choroba zaczęła się rozwijać w wieku od 40 do 50 lat.

To choroba, która stopniowo pogarsza stan pacjenta. Na późnych etapach osoba z chorobą Alzheimera może nie być w stanie komunikować się z innymi osobami w pobliżu. Osoby cierpiące na tą chorobę mogą również potrzebować opieki w pełnym wymiarze godzin w życiu codziennym.  Średnia długość życia osoby z chorobą wynosi osiem lat po zdiagnozowaniu. Istnieją przypadki pacjentów, którzy żyli nawet ponad 20 lat z chorobą. W tej chwili nie ma lekarstwa. Istnieją jednak metody leczenia, które mogą spowolnić postępy i poprawić jakość życia osób cierpiących na tę chorobę.

Objawy

Problemy z pamięcią są zwykle pierwszymi objawami choroby Alzheimera. Takie czynności jak zapamiętywanie rzeczy, sytuacji i osób, które niedawno zostały poznane, jest szczególnie trudne. Inne objawy to:

• Poczucie zmieszania związane z niektórymi miejscami lub czasami (na początku może być to łagodne),
• Problemy z wymową – brak słów do opisania jakieś sytuacji,
• niewłaściwe umieszczanie przedmiotów, z których korzysta się regularnie,
• zmiany w osobowości,
• pojawienie się drażliwości,
• podejmowanie złych decyzji,
• trudności w organizowaniu myśli,
• powtarzanie rzeczy w kółko,
• zapominając o rzeczach i nie pamiętając ich później,
• trudność z obliczeniami numerycznymi,
• trudności w reagowaniu na codzienne problemy,
• wahania nastroju, nerwowość,
• paranoja i nieufność wobec innych (w tym najbliższej rodziny lub bliskich przyjaciół).

Ważne jest to, że tego rodzaju choroba nie wpływa na wszystkich w ten sam sposób. Dlatego też, ludzie mogą doświadczać objawów w różnym czasie i z różnym natężeniem. Niestety, choroba Alzheimera jest problematyczna i może przysporzyć wiele problemów rodzinie i osobom najbliższego otoczenia.

Czynniki ryzyka

Istnieje wiele rzeczy, które są uważane za czynniki ryzyka dla Alzheimera. Najczęstszym z nich jest starzenie się, ponieważ ma ono tendencję do występowania u osób w wieku powyżej 60 lat. Inne typowe czynniki ryzyka to:

• genetyka,
• zespół Downa,
• płeć – kobiety częściej chorują (być może na dłuższy okres życia),
• łagodne upośledzenie funkcji poznawczych, które powoduje zwiększone ryzyko, ale nie stanowi pewności rozwoju choroby,
• ciężki uraz głowy.

Istnieje również szereg problemów zdrowotnych dotyczących serca, które według lekarzy i analityków mogą być czynnikami ryzyka w rozwoju choroby Alzheimera. Te najistotniejsze obejmują:

• choroby serca,
• wysoki poziom cholesterolu we krwi,
• udar,
• wysokie ciśnienie krwi,
• cukrzyce,
• palenie nikotyny,
• nieprawidłową dietę,
• otyłość.

Prowadzone cały czas badania naukowe, próbują wytłumaczyć w jaki sposób zminimalizowanie czynników ryzyka wpłynie na rozwoju choroby.

Przyczyny

Dokładna przyczyna choroby Alzheimera nie jest jasna, ale istnieje wiele czynników genetycznych, środowiskowych i czynników związanych ze stylem życia, które mogą się do tego przyczynić. Jednak wiadome jest, że choroba Alzheimera stopniowo uszkadza mózg i neurony. W konsekwencji, etapowe zmiany w mózgu prowadzą do jego kurczenia.

 Mózg osoby cierpiącej na chorobę Alzheimera ma zwykle dwa typy nieprawidłowości. Pierwsze są związane z blaszkami amyloidu w mózgu. Drugie ze splotami neurofibrylarnymi.

Blaszki

Blaszki są kępkami białka, które wchodzą w drogę komunikacji między komórkami mózgu. Powoduje to uszkodzenie, a nawet śmierć tych komórek mózgowych. Te grudki białkowe nazywane są płytkami bądź blaszkami amyloidowymi.

Sploty

W mózgu osoby cierpiącej na chorobę Alzheimera nici białka (lepiej znane jako sploty neurofibrylarne) gromadzą się w komórkach mózgowych. Te sploty uniemożliwiają przenoszenie składników odżywczych przez mózg.

Genetyka

Gen apolipoproteiny E ma udział w późnym początku choroby Alzheimera. Jednak posiadanie tego genu nie determinuje choroby Alzheimera. Większość wcześnie zdiagnozowanych przypadków jest spowodowana zmianami w niektórych genach. Te zmiany są dziedziczone. Jednak wiele przypadków obu postaci Alzheimera występuje bez większej przyczyn. Ciekawostka okazać się może to, że u większości osób z z zespołem Downa ostatecznie choruje na Alzheimera. Główną przyczyną okazuje się dodatkowy chromosom 21.

Diagnoza

Obecnie nie ma sposobu na definitywne zdiagnozowanie choroby Alzheimera. Jednak dzięki testom i informacjom przekazanym lekarzom, mogą oni ocenić, czy choroba Alzheimera powoduje dane objawy. Jednakże istnieje pewna baza pytań, które mogą zostać użyte podczas wywiadu lekarskiego. Należą do nich między innymi pytania o:

• Historię członków rodziny w kontekście chorób genetycznych,
• Aspekt zdolności pacjenta do liczenia, zapamiętywania,
• Zachodzące w pacjencie zmiany w zachowaniu i osobowości.

Ponadto, uzupełnieniem badania jest przeprowadzenie RTG głowy, testy neuropsychologiczne oraz badanie krwi i moczu.

Dowiedz się jak żyć z chorobą
Kliknij i sprawdź ceny!

Leczenie

Choroba Alzheimera jest złożona i nie istnieje jedna forma leczenia, która może zostać zastosowana. Terapia opiera się na leczeniu objawów i ich spowolnieniu. Znaczące jest ograniczenie progresji choroby.

Leki

Istnieją dwa rodzaje leków stosowanych w leczeniu funkcji umysłowych. Są to inhibitory cholinoesterazy i memantyna.

Inhibitory cholinoesterazy pomagają w komunikacji międzykomórkowej w mózgu. Leki te mogą również pomóc w pobudzeniu i depresji, które występują z chorobą.

Memantyna (pomaga również w komunikacji między komórkami w mózgu. Powoduje spowolnienie progresji objawów Alzheimera. Stosuje się go w umiarkowanych i ciężkich postaciach choroby. Może być również stosowany w połączeniu z inhibitorem cholinoesterazy.

Zmiana stylu życia

Dla pacjenta chorego na Alzheimera istotne jest ciepło rodzinne i atmosfera panująca w domu. Taki pacjent musi czuć się bezpiecznie. Co więcej, powinien on odczuwać wsparcie i możliwość zwrócenia się o pomoc.