Afta: rodzaje, objawy, przyczyny i leczenie

Afta to inaczej obszerne bądź pojedyncze owrzodzenia pojawiające się w jamie ustnej i dziąsłach. Chociaż są one w większości nieszkodliwe, owrzodzenie jamy ustnej może być bardzo niewygodne i utrudniać niektórym ludziom jedzenie, picie i mycie zębów. Liczba aft znajdujących się  w jamie ustnej jest różna, a dokładne objawy owrzodzenia jamy ustnej będą zależeć od rodzaju owrzodzenia danej osoby.

Rodzaje

Objawy owrzodzenia w jamie ustnej, znane powszechnie jaka afta, mogą się różnić w zależności od rodzaju owrzodzenia. Standardowa afta  pojawia się na wewnętrznych policzkach i trwa około 1 tygodnia. Większość z nich jest nieszkodliwa i przejrzysta bez interwencji medycznej.

Istnieją trzy główne typy wrzodów w jamie ustnej. Obejmują one:

• Pęcherzykowe owrzodzenie: są podtypem aftowych owrzodzeń i otrzymują swoją nazwę, ponieważ przypominają owrzodzenia związane z opryszczką. W przeciwieństwie do opryszczki, nie jest zaraźliwa. Wrzody powracają bardzo szybko i może się wydawać, że stan nigdy się nie polepszy.
• Drobne owrzodzenia: ten typ może mieć rozmiar od około 2 milimetrów (mm) do 8 mm szerokości. Owrzodzenia te zwykle trwają do 2 tygodni, aby uzyskać poprawę. Powodują niewielki ból.
• Główne wrzody: większe niż niewielkie owrzodzenia, główne owrzodzenia mają często nieregularny kształt, mogą być uniesione i wnikać głębiej w tkankę niż mniejsze owrzodzenia. Mogą minąć kilka tygodni, zanim odejdą i prawdopodobnie usuwają blizny po oczyszczeniu.

Objawy

Afta może okazać się bardzo bolesną, zwłaszcza ból może pogłębić się po jedzeniu, piciu i złej higienie jamy ustnej. Zmiany dotyczące afty mogą:

• pojawiać się jako bardzo bolesne wrzody w jamie ustnej,
• powtarzać się bardzo często, więc infekcje wydają się ciągłe,
• zwiększać swój rozmiar, ostatecznie łączą się, tworząc duży, nierówny wrzód,
• pojawiać się w dowolnym miejscu w jamie ustnej.

Generalnie afta występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn i częściej występuje u osób starszych.

Objawy niewielkich i poważnych aft obejmują:

• jedno lub więcej bolesnych ran, które mogą pojawić się na policzkach, na jamie ustnej lub na języku,
• pojawienie się okrągłych zmian, które mają czerwone brzegi i są żółte, białe lub szare w środku.

Podczas bardziej ekstremalnych wybuchów aft w jamie ustnej u niektórych osób może wystąpić gorączka , spowolnienie ruchowe i obrzęk węzłów chłonnych.

Przyczyny

Kwaśne pokarmy, takie jak owoce cytrusowe, mogą pogarszać skale afty jamy ustnej.

Dokładna przyczyna rozwoju afty w jamie ustnej wciąż nie jest znana i różni się w zależności od osoby. Istnieje jednak kilka typowych przyczyn i kilka czynników, które mogą pogorszyć owrzodzenie jamy ustnej, w tym następujące:

• rzucanie palenia, ,
• owoce cytrusowe i inne produkty o wysokiej kwasowości lub przyprawach
• aparaty ortodontyczne, źle dopasowane protezy i inne urządzenia, które mogą ocierać się o usta i dziąsła,
• stres lub lęk,
• zmiany hormonalne w czasie ciąży, dojrzewania i menopauzy,
• leki, w tym beta-blokery i leki przeciwbólowe,
• czynniki genetyczne.

U niektórych osób mogą rozwinąć się afta w wyniku innej choroby lub niedoboru pokarmowego. Stany takie jak celiakia lub choroba Leśniowskiego-Crohna , witamina B12 lub niedobór żelaza lub osłabiony układ odpornościowy mogą wywoływać rozwój aft.

Kiedy iść do lekarza?

Osoby, które często borykają się z nawracającymi aftami jamy ustnej, mogą mieć trudności z ustaleniem terminu wizyty u lekarza. Istnieją jednak sytuacje, w których dana osoba powinna udać się do lekarza tak szybko, jak to możliwe. Niektóre z tych okoliczności obejmują:

• pojawienie się niebolesnego owrzodzenia w jednym lub kilku obszarach jamy ustnej
• niezwykłe afty, które pojawiają się w nowym miejscu w jamie ustnej
• afta, która się rozprzestrzenia,
• afta trwająca dłużej niż 3 tygodnie.

Inni mogą poprosić o pomoc lekarską lub leczenie ich afta, jeśli:

• są szczególnie bolesne lub duże, ,
• pojawia się gorączka,
• rozwijają się po rozpoczęciu nowego leczenia,
• wtórne infekcje bakteryjne.

Żel na afty
Kliknij i sprawdź ceny!

Leczenie

W wielu przypadkach ból i dyskomfort spowodowany owrzodzeniem jamy ustnej w postaci afty zmniejszy się w ciągu kilku dni, a następnie zniknie po około 2 tygodniach bez konieczności leczenia. W przypadku osób z bardziej bolesnym lub częstym nawrotem owrzodzeń jamy ustnej dentysta może zalecić rozwiązanie, które zmniejszy obrzęk i zmniejszy ból.

Również dentysta może przepisać antybakteryjny płyn do płukania jamy ustnej lub maści, która zostanie nałożona bezpośrednio na zainfekowany aftą obszar. Różne środki lecznicze na aftę są są również dostępne w Internecie.

Zapobieganie

Utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej, w tym szczotkowanie i nitkowanie zębów, może pomóc w zapobieganiu pojawiania się aft jamy ustnej. Chociaż pojawienie się owrzodzenia może być nieuniknione, jest kilka rzeczy, które ludzie mogą zrobić, aby zmniejszyć dotkliwość lub zmniejszyć liczbę przypadków rozwoju aft: Niektóre metody zapobiegania obejmują:

• rozmowy z lekarzem na temat zmiany leków, które powodują rozwój aft,
• unikanie pokarmów, które mogą wywoływać lub nasilać objawy,
• utrzymywanie jamy ustnej w czystości przy codziennym szczotkowaniu i nitkowaniu,
• unikanie czynników wywołujących epidemie w przeszłości.

Perspektywy

Na szczęście owrzodzenia jamy ustnej w postaci aft same się oczyszczają, a ból związany z owrzodzeniem zazwyczaj znika w ciągu kilku dni. Istnieją pewne leki w postaci maści i roztworów, które mogą pomóc w bólu i obrzęku, ale często nie są konieczne, aby osoba mogła w pełni odzyskać zdrowie. Aby zapobiec przyszłym nawrotom, ludzie powinni starać się maksymalnie zmniejszyć stres i lęk.

Ogromną rolę w chorowaniu na aftę odgrywają czynniki genetyczne a przede wszystkim predyspozycje rodzinne. Około 30% osób chorujących na rozwój aft posiada w rodzinie kogoś, kto również boryka się z tym problemem

Czy owrzodzenie jamy ustnej mają charakter nowotworowy?

Rak jamy ustnej i owrzodzenie jamy ustnej w postaci afty mają charakterystyczne objawy. Jednak, jak wspomniano wcześniej, nowe lub trwałe owrzodzenia w postaci afty wymagają sprawdzenia i skontrolowania. Istnieją pewne zasadnicze różnice między owrzodzeniami jamy ustnej a tym, co może mieć charakter nowotworowy:

• Wrzody ust – afta, są często bolesne, podczas gdy rak jamy ustnej nie jest.
• Afty będą ustępowały po około 2 tygodniach, podczas gdy rak jamy ustnej nie zniknie i często będzie się rozprzestrzeniał.
• Obszary raka jamy ustnej mogą być szorstkie, trudne i kłopotliwe do zeskrobania.
• Rak jamy ustnej to często mieszanka czerwonych i białych obszarów lub dużych białych obszarów, które pojawiają się na języku, w tylnej części ust, dziąsłach lub na policzkach.
• Rak jamy ustnej jest często związany z intensywnym piciem lub używaniem tytoniu.

Informacje w pigułce:

• Większość aft znajdujących się w obszarze jamy ustnej to powracające niedogodności, które są łagodne.
• Rzucenie palenia i kwaśne pokarmy mogą zaostrzyć owrzodzenie jamy ustnej.
• Ważne jest, aby pamiętać, że lekarz lub dentysta powinien zbadać każdy nową aftę i jakiekolwiek owrzodzenie trwające dłużej niż 3 tygodnie.
• U większości ludzi afta jamy ustnej ustąpi w ciągu 2 tygodni.