Menopauza – objawy, przebieg, leczenie

 Menopauza jest momentem w życiu każdej kobiety, gdy w jej organizmie dochodzi do ostatniej miesiączki. Datę wyznacza się jako dzień ostatniego krwawienia, po którym w ciągu roku nie wystąpił okres. Jeśli po tym czasie powróci, nawet jednorazowo, trzeba natychmiast udać się do ginekologa, w celu wykrycia nieprawidłowości. W okres menopauzy wchodzą zazwyczaj kobiety, które ukończyły 45 lat. Z tym momentem wiąże się jeszcze inne zjawisko – klimakterium. Potocznie nazywa się je także przekwitaniem.

Klimakterium

Menopauza nie pojawia się i nie znika w ciągu jednego dnia. Poprzedzona jest zbiorem różnych czynników zachodzących w ciele kobiety. Wszystko rozpoczyna się zahamowaniem wytwarzania żeńskich hormonów rozrodczych przez jajniki. Ich początek, trwanie i etap końcowy nazywa się klimakterium. Te trzy etapy nazywa się fazami:

• przed menopauzalny – okres zaczyna być nieregularny,
• około menopauzalny – ostatnia miesiączka w życiu,
• po menopauzalny – 12 miesięcy po ostatnim okresie.

W zależności od osoby trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Uwarunkowane jest genami, środowiskiem i trybem życia. Im jest bardziej niezdrowy tym klimakterium zaczyna się wcześniej. W skutek zmian, miesiączka staje się nieregularna, a gdy już wystąpi jest bardziej obfita niż dotychczas. Dzieje się tak, ponieważ błona śluzowa macicy grubieje.

Rola hormonów w menopauzie

Wiadomo już, że menopauza łączy się ze zmianami hormonalnymi. Nie powiedziano jednak, jakie dokładnie hormony biorą w tym udział i co ze sobą niosą.

Głównymi sprawcami jest progesteron i towarzyszące mu estrogeny. Przed klimakterium ich produkcja jest równomierna, za którą odpowiadają jajniki. Jednakże, gdy zbliżają się płodne dni, w większej zwiększa się wytwarzanie estrogenów. Widoczne to jest w lepszym stanie kości i skóry. Sam progesteron ma związek z zapłodnieniem i ciążą. Podczas zmniejszenia ich produkcji kobieta przestaje być płodna.

Objawy

Najoczywistszym objawem zbliżającej się menopauzy są nieregularne miesiączki. Jednakże, o ile spowodowane są one hormonami i wiadomo o nich po fakcie, o tyle zmienia się także zachowanie organizmu pod względem fizycznym i psychicznym.

• Naprzemienne uderzenia gorąca i zimna – jeden z charakterystyczniejszych objawów, prawie w takim samym stopniu jak nieregularny okres. Powodowane są zmniejszoną ilością produkowanych estrogenów.
• Nieustanne zmęczenie – nie ma się na nic energii, jest się ciągle zmęczonym i trudno zregenerować siły.
• Potliwość – przydarza się zazwyczaj w nocy i w obfitych ilościach. Nie ma reguły dlaczego się pojawia.
• Bezsenność – pośredni powód zmęczenia. Kobiety nie są w stanie zasnąć ponieważ miewają ciągłe zmiany nastrojów, a do tego stany lękowe powodowane niepewnością co do nowej sytuacji.
• Ból podczas uprawiania seksu – spowodowany suchością pochwy. Zbyt mało estrogenów hamuje ilość śluzu szyjkowego.
• Częste oddawanie moczu – niekiedy połączone z nietrzymaniem.
• Dodatkowe kilogramy – o ile dla niektórych będzie to przyjemny objaw, o tyle występuje on z powodu zahamowania metabolizmu.
• Wahania nastroju – tak jak bezsenność może być powodem zmęczenia, tak ciągłe zmiany nastroju powodują bezsenność. Kobiety najpierw są szczęśliwe by zaraz potem być załamane. Najczęściej jednak są to negatywne emocje.
• Zmiana smaku – w niektórych przypadkach zaobserwowano, że paniom w menopauzie zmienia się smak. Przez to na przykład dodają więcej soli do potraw.
• Pogorszenie zdrowia – zwłaszcza takie przypadłości jak zanikowe zapalenie pochwy, osteoporoza, wyższy poziom niedobrego cholesterolu.
• Pogorszenie wyglądu – włosy wypadają bardziej niż do tej pory, a stan całej skóry pogarsza się.

Wszystkie te objawy zazwyczaj nie występują jednocześnie. Niektóre z nich w ogóle mogą się nie pojawić. Jednakże w przypadku ich zaobserwowania należy udać się do lekarza, ponieważ mogą one wynikać z innych powodów niż tylko menopauza.

Działania prewencyjne przeciw powikłaniom

Menopauza, chociaż nieunikniona, jest bardzo ciężki okresem dla wszystkich kobiet. W organizmie zachodzą nowe procesy, a związane z nimi objawy niekiedy mogą skończyć się czymś gorszym (przykład – wzrost złego cholesterolu). W związku z zagrożeniem kobiety powinny działać prewencyjnie przed wszelkimi powikłaniami, które, choć nie muszą, to mogą się zdarzyć.

Przede wszystkim powinni skupić się na regularnym badaniu poziomu złego cholesterolu we krwi i mierzeniu ciśnienia. Regularne ćwiczenia, nawet te najlżejsze poprawią stan kości i wzmocnią je, ale nie zaszkodzi zażywać do tego witaminy D i wapnia. Należy na zawsze zapomnieć o paleniu. To ono często powoduje, że menopauza pojawia się wcześniej niż powinna.

Leczenie

Menopauzę można leczyć poprzez wykorzystanie jednego z dwóch sposobów.

Terapia hormonalna

Jedną z wersji jest zastępcza terapia hormonalna. Uzupełnia się w organizmie te hormony, których produkcją do tej pory zajmowały się jajniki, ale na skutek menopauzy przestały. Takie rozwiązanie jest w stanie zapobiec wielu chorobom w tym miażdżycy, a do tego pozytywnie wpływa na wygląd skóry.

Jednakże chcąc uzyskać skuteczność, terapie musi trwać co najmniej 5 lat. Niestety zdaniem niektórych uczonych, tak długotrwałe leczenie może zwiększyć ryzyko raka endometrium czy raka piersi. Chcąc poddać się takiej terapii trzeba być pod stałym nadzorem trzech lekarzy – ginekologa, endokrynologa i internisty.

Zioła

Alternatywą hormonów jest przyjmowanie ziół. Ziarna soi zwyczajnej są w stanie pomóc ustabilizować poziom estrogenów, a do tego posiadają roślinne odpowiedniki estrogenów. Właściwości soi zwyczajnej zapobiegają nowotworom, normują poziom glukozy i pomagają na inne dolegliwości.

Do tego stosując pluskawicę groniastą hamuje się uciążliwość ciągłych zmian nastrojów i uderzenia gorąca. Picie naparu z niepokalanka pieprzowego pomaga między innymi uregulować okres, przywraca prawidłowy poziom hormonów i zaprzestaje powstawania zwłóknień w piersiach.

Przy wyborze którejkolwiek z tych metod należy pamiętać aby dodatkowo przestać przyjmować kofeinę, zrezygnować z palenia i ubierać się na tzw. cebulkę.

Przedwczesna menopauza

Występowanie przekwitania tylko po ukończeniu 45 roku życia nie jest regułą. Czasami zdarza, że pojawia się ona u kobiet, które nie mają jeszcze 40 lat. Nazywa się ją wtedy przedwczesną menopauzą. Jej objawy są identyczna jak w przypadku prawidłowego klimakterium. Nie udało się do tej pory znaleźć wszystkich przyczyn, ale niektóre z nich to choroby onkologiczne i inne czynniki typu radio- i chemioterapia.

Przedwczesna menopauza może być leczona, ale wszystko zależy od stanu pacjentki. Zazwyczaj, w celu zahamowania wygasania pracy jajników, podaje się hormony.