Xanax – stosowanie, działanie oraz skutki uboczne

Xanax to lek z grupy przeciwlękowych,  stosowanych najczęściej podczas leczenia psychiatrycznego oraz neurologicznego. Substancję czynną, czyli tę, która wywołuje efekt terapeutyczny, stanowi alprazolam. Jest on pochodną benzodiazepiny, która wprowadzona na rynek farmaceutyczny w latach sześćdziesiątych, wykazuje działanie:

• przeciwlękowe,
• uspokajające,
• nasenne,
• przeciwdrgawkowe,
• miorelaksacyjne, czyli zmniejszające napięcie mięśni.

Działanie benzodiazepin, w tym również Xanaxu polega przede wszystkim na zmniejszeniu pobudliwości neuronów oraz zahamowaniu przewodzenia przez nie impulsów, co z kolei przyczynia się do uspokojenia i wyciszenia pacjenta. Xanax jest pozbawiony wielu wad środków wyciszających tego typu stosowanych jako leki poprzedniej generacji.  Jest zdecydowanie mniej toksyczny, a w przypadku przedawkowanie możliwe jest zastosowanie odtrutki, która w stosunkowo krótkim czasie, znosi jego działanie.

Stosowanie Xanaxu

Xanax najcześciej stosowany jest w przypadku wystąpienia u chorego:

• lęku uogólnionego lub lęku połączonego z depresją,
• leku napadowego z agorafobią, czyli lękiem przed przebywaniem w otwartej przestrzeni,
• lęku napadowego bez agorafobii,
• zespołu lękowego z wtórnym obniżeniem nastroju.

Leczenie Xanaxem powinno trwać jak najkrócej, a stosowanie preparatu zaleca się w przypadkach wyjątkowo uciążliwych, w których pacjent nie potrafi prawidłowo funkcjonować. Lek jest skuteczny w leczeniu lęku uogólnionego w okresie do 4 miesięcy, a w leczeniu lęku napadowego podczas 4  do 10 tygodni. Całkowity czas przyjmowania leku nie powinien przekraczać okresu 12 tygodni. Dawkę zawsze precyzyjnie ustala lekarz prowadzący, a chory bezwzględnie musi się jej trzymać. Pacjent powinien również we współpracy z lekarzem zmniejszać dawkę leku, aż do całkowitego jego odstawienia. W innym przypadku, może dojść do pojawienia się tzw. zespołu odstawiennego, zwanego również abstynencyjnym, który pojawia się na skutek nagłego przerwania dostarczania do organizmu, substancji czynnej leku. Do objawów odstawiennych zaliczamy:

• ból głowy,
• ból mięśni podobny do występującego w przebiegu grypy,
• napięcie i niepokój bez wyraźnej przyczyny,
• splatanie,
• drażliwość,
• poczucie nierealności z depersonalizacją,
• przeczulicę słuchową,
• nadwrażliwość na światło, dotyk, hałas,
• omamy i drgawki.

Xanaxu nie mogą przyjmować osoby niepełnoletnie oraz te, u których zdiagnozowano uczulenie na substancję czynną leku wraz z pacjentami chorującymi na:

• miastenię, czyli schorzenie autoimmunologiczne polegające na szybkim męczeniu oraz osłabieniu mięśni szkieletowych,
• ciężką niewydolność oddechową – upośledzenie sprawności układu oddechowego występujące w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych lub chorób takich jak astma, zapalenie płuc,
• zespół bezdechu sennego,
• ciężką niewydolność wątroby.

Ostrożność podczas stosowania Xanaxu

Szczególną ostrożność podczas przyjmowania leku powinny zachować osoby:

• u których występuje skłonność do nadużywania alkoholu lub narkotyków – lek może spowodować uzależnienie fizyczne oraz psychiczne,
• mające skłonność do przedłużania stosowania lekarstw – na skutek rozciągniętego w czasie przyjmowania Xanaxu może bowiem dojść do wykształcenia się tolerancji organizmu chorego na przyjmowaną substancję czynną. W efekcie konieczne będzie zwiększanie dawki w celu uzyskania jakiegokolwiek efektu terapeutycznego,
• chorujące na depresję, mające myśli samobójcze, lub te, które w przeszłości targnęły się na swoje życie – każda zmiana nastroju pacjenta podczas leczenia Xanaxem, powinna natychmiast być zgłaszana lekarzowi prowadzącemu,
• chorujące na depresję – podczas leczenia może dojść do wystąpienia manii bądź hipermanii – zaburzeń afektywnych charakteryzujących się występowaniem podwyższonego lub drażliwego nastroju.

Skutki uboczne

Na skutek stosowania leku może wystąpić niepamięć następcza –  jeden z rodzajów utraty pamięci  dotyczący wydarzeń, które miały miejsce po wystąpieniu amnezji – chory mówi coś i od razu o tym zapomina. Objawy te mogą wystąpić kilka godzin po przyjęciu preparatu. Zaleca się, przynajmniej na początku,  przyjmowanie Xanaxu w sytuacji, gdy chory ma możliwość zapadnięcia w niczym nie przerywany sen, przynajmniej na 8 godzin. Natychmiast należy skontaktować się z lekarzem, w przypadku, gdy u leczonego Xanaxem wystąpią:

• agresja i drażliwość,
• urojenia,
• furia,
• koszmary senne,
• psychozy,
• niestosowne do sytuacji zachowania.

Lekarz powinien wtedy zlecić natychmiastowe przerwanie leczenia. Xanax może powodować spowolnienie reakcji, dlatego przynajmniej na początku stosowania – pacjent nie powinien prowadzić pojazdów oraz obsługiwać maszyn lub wykonywać innych czynności wymagających szybkiego reagowania.
Do pozostałych skutków ubocznych możemy zaliczyć senność, zmniejszenie libido, zmniejszenie łaknienia, problemy z koncentracją i koordynacją wzrokowo – ruchową, drżenie, osłabienie mięśni, mdłości i suchość w jamie ustnej.

Inne leki a Xanax

Zanim rozpocznie się kurację Xanaxem należy poinformować lekarza o innych przyjmowanych lekach, ponieważ z niektórymi  alprazolam może wchodzić
w interakcje powodując zwielokrotnienie działania terapeutycznego lub jego zniwelowanie. Do leków takich należą między innymi :

• leki depresyjne – usypiające, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwpadaczkowe,
• inne benzodiazepiny oraz opioidy,
• doustne środki antykoncepcyjne,
• erytromycyna oraz troleandomycyna,
• leki przeciwgrzybiczne typu ketokonazol,
• niektóre leki przeciwwirusowe.

to lek z grupy przeciwlękowych,  stosowanych najczęściej podczas leczenia psychiatrycznego oraz neurologicznego. Substancję czynną, czyli tę, która wywołuje efekt terapeutyczny, stanowi alprazolam. Jest on pochodną benzodiazepiny, która wprowadzona na rynek farmaceutyczny w latach sześćdziesiątych, wykazuje działanie:

• przeciwlękowe,
• uspokajające,
• nasenne,
• przeciwdrgawkowe,
• miorelaksacyjne, czyli zmniejszające napięcie mięśni.

Działanie benzodiazepin, w tym również Xanaxu polega przede wszystkim na zmniejszeniu pobudliwości neuronów oraz zahamowaniu przewodzenia przez nie impulsów, co z kolei przyczynia się do uspokojenia i wyciszenia pacjenta. Xanax jest pozbawiony wielu wad środków wyciszających tego typu stosowanych jako leki poprzedniej generacji.  Jest zdecydowanie mniej toksyczny, a w przypadku przedawkowanie możliwe jest zastosowanie odtrutki, która w stosunkowo krótkim czasie, znosi jego działanie.

Stosowanie Xanaxu

Xanax najcześciej stosowany jest w przypadku wystąpienia u chorego:

• lęku uogólnionego lub lęku połączonego z depresją,
• leku napadowego z agorafobią, czyli lękiem przed przebywaniem w otwartej przestrzeni,
• lęku napadowego bez agorafobii,
• zespołu lękowego z wtórnym obniżeniem nastroju.

Leczenie Xanaxem powinno trwać jak najkrócej, a stosowanie preparatu zaleca się w przypadkach wyjątkowo uciążliwych, w których pacjent nie potrafi prawidłowo funkcjonować. Lek jest skuteczny w leczeniu lęku uogólnionego w okresie do 4 miesięcy, a w leczeniu lęku napadowego podczas 4  do 10 tygodni. Całkowity czas przyjmowania leku nie powinien przekraczać okresu 12 tygodni. Dawkę zawsze precyzyjnie ustala lekarz prowadzący, a chory bezwzględnie musi się jej trzymać. Pacjent powinien również we współpracy z lekarzem zmniejszać dawkę leku, aż do całkowitego jego odstawienia.
W innym przypadku, może dojść do pojawienia się tzw. zespołu odstawiennego, zwanego również abstynencyjnym, który pojawia się na skutek nagłego przerwania dostarczania do organizmu, substancji czynnej leku. Do objawów odstawiennych zaliczamy:

• ból głowy,
• ból mięśni podobny do występującego w przebiegu grypy,
• napięcie i niepokój bez wyraźnej przyczyny,
• splatanie,
• drażliwość,
• poczucie nierealności z depersonalizacją,
• przeczulicę słuchową,
• nadwrażliwość na światło, dotyk, hałas,
• omamy i drgawki.

Xanaxu nie mogą przyjmować osoby niepełnoletnie oraz te, u których zdiagnozowano uczulenie na substancję czynną leku wraz z pacjentami chorującymi na:

• miastenię, czyli schorzenie autoimmunologiczne polegające na szybkim męczeniu oraz osłabieniu mięśni szkieletowych,
• ciężką niewydolność oddechową – upośledzenie sprawności układu oddechowego występujące w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych lub chorób takich jak astma, zapalenie płuc,
• zespół bezdechu sennego,
• ciężką niewydolność wątroby.

Ostrożność podczas stosowania Xanaxu

Szczególną ostrożność podczas przyjmowania leku powinny zachować osoby:

• u których występuje skłonność do nadużywania alkoholu lub narkotyków – lek może spowodować uzależnienie fizyczne oraz psychiczne,
• mające skłonność do przedłużania stosowania lekarstw – na skutek rozciągniętego w czasie przyjmowania Xanaxu może bowiem dojść do wykształcenia się tolerancji organizmu chorego na przyjmowaną substancję czynną. W efekcie konieczne będzie zwiększanie dawki w celu uzyskania jakiegokolwiek efektu terapeutycznego,
• chorujące na depresję, mające myśli samobójcze, lub te, które w przeszłości targnęły się na swoje życie – każda zmiana nastroju pacjenta podczas leczenia Xanaxem, powinna natychmiast być zgłaszana lekarzowi prowadzącemu,
• chorujące na depresję – podczas leczenia może dojść do wystąpienia manii bądź hipermanii – zaburzeń afektywnych charakteryzujących się występowaniem podwyższonego lub drażliwego nastroju.

Skutki uboczne

Na skutek stosowania leku może wystąpić niepamięć następcza –  jeden z rodzajów utraty pamięci  dotyczący wydarzeń, które miały miejsce po wystąpieniu amnezji – chory mówi coś i od razu o tym zapomina. Objawy te mogą wystąpić kilka godzin po przyjęciu preparatu. Zaleca się, przynajmniej na początku,  przyjmowanie Xanaxu w sytuacji, gdy chory ma możliwość zapadnięcia w niczym nie przerywany sen, przynajmniej na 8 godzin. Natychmiast należy skontaktować się z lekarzem, w przypadku, gdy u leczonego Xanaxem wystąpią:

• agresja i drażliwość,
• urojenia,
• furia,
• koszmary senne,
• psychozy,
• niestosowne do sytuacji zachowania.

Lekarz powinien wtedy zlecić natychmiastowe przerwanie leczenia. Xanax może powodować spowolnienie reakcji, dlatego przynajmniej na początku stosowania – pacjent nie powinien prowadzić pojazdów oraz obsługiwać maszyn lub wykonywać innych czynności wymagających szybkiego reagowania.
Do pozostałych skutków ubocznych możemy zaliczyć senność, zmniejszenie libido, zmniejszenie łaknienia, problemy z koncentracją i koordynacją wzrokowo – ruchową, drżenie, osłabienie mięśni, mdłości i suchość w jamie ustnej.

Inne leki a Xanax

Zanim rozpocznie się kurację Xanaxem należy poinformować lekarza o innych przyjmowanych lekach, ponieważ z niektórymi  alprazolam może wchodzić
w interakcje powodując zwielokrotnienie działania terapeutycznego lub jego zniwelowanie. Do leków takich należą między innymi :

• leki depresyjne – usypiające, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwpadaczkowe,
• inne benzodiazepiny oraz opioidy,
• doustne środki antykoncepcyjne,
• erytromycyna oraz troleandomycyna,
• leki przeciwgrzybiczne typu ketokonazol,
• niektóre leki przeciwwirusowe.